Çok çocuklu olan anne babaların en büyük şikayet ettiği konulardan bir tanesi kardeş kavgalarının başladığı kıslançlıklardır. Bir çocuk, küçük yaşta kardeş sahibi olunca kendine yüklenilen sorumluluk ile yaşadığı bu kıskançlık, davranış bozukluğuna da sebep olan durumlardır. Kıskançlık duygusu her bireyde vardır. Kimi bireyde daha az kimi bireyde daha çok vardır. Herkes bir gün kıskançlık duygusunu yaşamıştır. Tabi bu durum küçük yaşta başlayınca durum daha da büyük bir hal alır. Kardeş kıskançlığı, sevdiği bir kişiyi yada bir nesneyi başkaları tarafından paylaşmak istememesi halidir. Bu kıskançlık aşırı bir durum olmadığı sürece kardeşler arasında olabilecek doğal bir durum olarak görülebilir. Kıskançlığın önemli olan kısmı hangi boyutta olduğudur. Evde yeni bir kardeş doğunca büyük olan abla veya abi olan çocuk, kendini evdekiler tarafından sevilmeyen veya evde istenmeyen biri olarak görebilir. Küçük yaşlarda gelen bu kardeş kıskançlığı eğer erken zamanda önlem alınmazsa ilerde daha büyük problemler olan davranış bozukluğuna yol açabilir. Durum böyle olunca anne babalar durumu fark ettiklerinde uzman kişilerden destek almaya başlarlar. Genel olarak büyük olan çocuk her zaman anne ve babasının göz bebeği olmayı, anne baba tarafından en çok onun sevilmek istemesi gibi durumlar söz konusu olabilir. Küçük kardeş doğduktan sonra, aile bütün çocuk sevgisini ve ilgisini bütün çocuklar arasında paylaştırır. Bu sebeple büyük çocuk, küçük çocuğu kıskanmaya başlar. Yeni doğan bir bebekle ilgilenmek daha fazla olduğu için, büyük çocuk anne ve babası tarafından ihmal edildiğini düşünür ve bu duruma çok üzülür. 

Kardeş Kıskançlığının Nedenleri Nelerdir?

Bazı şeyleri anlayacak yaşa gelene kadar, tek çocuk olarak büyüyen bir çocuk için en büyük kıskançlık nedenlerinden bir tanesi de budur. Aile de en çok ilgili onun gördüğü için, bütün ilginin diğer kardeşe gideceğinden çok korkar. Küçük çocukların bakıma daha çok ihtiyaçları olduğu için bunu fark eden büyük çocuk ilgi ve alakanın azalacağını düşünür. Küçük kardeşle ilgilenmek uzun saatler aldığı için diğer çocuğa eskisi kadar çok zaman ayrılmaz. Bu durumda kıskançlık belirtileri olabilir. Bir de kardeşler arasında yaş farkı fazla olduğu durumda kıskançlık belirtisi daha da yoğunlaşır. Dışarıdan gelen kişilerin kardeşler arasında kıyas yapması durumunda kardeşler arasında kıskançlıklar daha da artar. Peki kardeşler arasında kıskançlığı önlemek için neler yapmalıyız?

Kardeş Kıskançlıklarını En Aza İndirmek İçin Neler Yapmalıyız?

Kardeşler arasında olan kıskançlıkları önlemek gibi bir durum söz konusu olmasa bile bu konuyla ilgili herhangi bir çözüm aramak olan sürecin daha hafif azaltılmasını sağlar. Bu durumda anne babaların üstlerine düşen görev, kardeşler arasında bağı güçlendirmek olmalıdır. Anne babalar çocuklarına, onları kimsenin sevmediği kadar sevdiğini, her çocuğum ayrı sevildiğini, bir çocuğun diğer çocuktan daha üstün olmadığını söyleyerek ikna edici cümlelerle anlatılır. Büyük çocuk için geçirilen zaman biraz daha fazla yapılmalıdır. Sürekli gülümseyen, sürekli neşeli olan anne ve baba, çocuğun vücudunda olan stres hormonlarının çok daha azalmasına ve bu durumun ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır. Ebeveynler, kardeş kıskançlığı yaşayan çocuklarına yetişkin gibi davranıp onların ne hissettiğini anlamak için sürekli konuşması gerekir. Kıskançlık yaşayan çocuğa, diğer çocuğun çok küçük olduğunu, kendi ihtiyaçlarını kendi karşılayamadığı için sürekli yardıma ihtiyacı olduğunu, büyük çocuğa anlatılarak bu durumda ondan da küçük küçük yardımlar beklediğini söylemek gerekir. Anne baba bu durumu aşmak için her zaman sabırlı olmalıdır. 

Kardeş Kıskançlığının Belirtileri Nelerdir?

Kardeşi doğmadan önce, anne babanın tüm sevgisine sahip olan çocuk, kardeşinin doğması ile birlikte, altını ıslatma, parmak emme, biberondan su içme gibi durumlarla gelişim geriliği göstermektedir. Çocuğunuza bir şey anlatırken sizi dinlemiyorsa başka şeylerle ilgileniyorsa bu da kıskançlık belirtilerinden bi tanesidir. Kardeşiyle arasında olan kıskançlık yüzünden, kardeşe karşı şiddet eğiliminde bulunma, her fırsatta kardeşini hırpalama gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Çocuğunuz sürekli hırçın hareketlerle istediğini yaptırma, hırçınlaşması, küçük şeylere ağlaması, bu durumlardan bir tanesidir. Bir süre sonra kıskançlık belirtisi gösteren kişi kekeleme gibi problemler yaşayabilir. Çok az yaş farkı olan kardeşler arasında, küçük kardeşe benzemek için yürümek yerine tekrardan emeklemeye geçebilir. Anne ve babasından bir şeyler isterken bebekçe konuşarak istediğini yaptırmaya çalışabilir. Yemek yerken veya su içerken biberonla beslenme akışkanlığına tekrardan dönme isteğinde bulunabilir. Bebeklik döneminde emzik kullanmamasına rağmen kıskançlığından dolayı emzik kullanmaya başlayabilir. Kardeşini annesinin kucağında gördüğü zaman, kendisinin de anneye aşırı bi bağlılığı başlar. Konuşan çocuklarda bazen konuşmanın durması gibi problemlerde ortaya çıkabilir. Kendi içinde veya arkadaşları içinde içine kapanıklık başlayabilir. 

Kardeş Kıskançlığını Önlemek İçin Ailelere Verilecek Öneriler Nelerdir?

Anne, doğum yapmadan önce çocuğu bu duruma alıştırmalıdır. Anne ve baba büyük çocuğa, bir kardeşi olacağını önceden anlatmalıdır. Yaşadığımız ortamda artık bazı değişiklikler olacağı, eve sürekli misafirlerin gelip gideceği, annesinin her zamankinden biraz daha yorgun olacağını söylemesi ve bazen bazı durumlarda küçük kardeşle daha fazla ilgileneceğini, büyük çocuğa anlatması gerekiyor. Bebek doğduktan sonra, büyük olan kardeşe, bebekle ilgili sorumluluklar vermekte hiçbir sakınca yoktur tam tersine büyük kardeş bu durumdan mutluluk duyabilir. Bu durum çocuğun, kardeşine daha bağlı olacağı ve onu daha fazla sahiplenme duygularının ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Bu durumlarda en büyük sorumluluk tabiki anne ve babanındır çünkü anne ve baba her çocuğa ayrı ayrı vakit ayırmalıdır. Anne, küçük bebekle ilgilenirken, baba ise büyük çocukla aktivitelerde bulunmalıdır. Her çocuğun kendince özel olduğunu ebeveynler tarafından çocuğa gösterilmesi gerekir. Büyük çocuktan yaşından daha büyük sorumluluklar yapması gereken işler beklenmelidir. Eve sıkça gelen büyükanne, büyükbaba, teyze, hala gibi bize yakın olan büyükleri çocuklara karşı kıyas yapmaması konusunda uyarmalıyız. Anne ve babalar çocuğun kardeşine yaptıkları davranışlar konusunda onlara fazla tepkiler göstermemeli çocuklarla her fırsatta konuşması gereklidir. 

Kardeşini Kıskanan Abla/Ağabey hangi duyguları hisseder?

Bir çocuk kardeşinin doğumu gerçekleştiği andan itibaren korkmaya başlar. Bu korkusunun sebepleri arasında anne ve babasının bütün dikkatinin kendi üzerinden gidecek olmasına endişelenir. Anne ve babayı, kardeşiyle paylaşmaktan kaçınır. Kardeşiyle oyun oynamak istemez ve oyuncaklarını da onunla paylaşmaktan kaçınır. Önceden yaptığı aktivitelere veya ilgi alanı olan başka şeylere karşı isteklerinin olmaması. Kendini anne ve babası tarafından sevilmediğini düşünmesi ve kardeşinin her zaman ondan daha çok sevildiğini düşünebilir. Kıskançlık belirtileri olan bir çocuk belirsizlik içinde olur ve eski düzeninin değiştiğini düşünür. Sürekli evdekilere karşı öfke ve huzursuzluk içinde olur her olaya karşı mırıldanmalar başlayabilir. Kıskanmasın da ki olay tersi bir durum olup da kardeşine aşırı bağlı da olabilir. Kendine acıma, üzülme, mutsuz olma, depresyon gibi belirtiler kardeşini kıskanan çocuklarda en sık karşılaşılan durumlardır. Bu gibi durumları fark ettiğiniz zaman çocuğunuzun ileri dereceli kıskançlık hallerine girmesini engellemek için çocuk psikologlardan destek alabilirsiniz.