“Kripto para” olarak tabir edilen sistem, diğer para birimleri gibi alışveriş işlemleri yapılabilen şifrelenmiş sanal para birimi olarak tanımlanıyor. Fiziksel olarak var olmayan sanal paranın harcanması işlemi, aslında kredi kartı, paypal gibi ödeme sistemleri ile zaten uzun zamandır kullanılıyor. Kart sistemi; sürekli olarak yanında para bulundurma sıkıntısı, büyük miktarlı alışverişlerde para taşıma problemi ve en önemlisi de güvenlik nedeniyle tercih ediliyor. Kripto para da aynı mantık üzerine kurulmuş bir sistem ve bu sistemde de fiziksel olarak para kullanılmıyor; paranın yerini belirli yöntemler ile şifrelenmiş dijital paralar alıyor.

Kripto para ilk olarak Satoshi Nakamoto isimli bir matematikçi tarafından 2009 yılında açık kaynak kodlu bir yazılım şeklinde oluşturuluyor ve Bitcoin olarak adlandırılıyor. Bitcoin’den sonra 2011 yılında Namecoin, yine aynı yıl içerisinde Litecoin de kripto para dünyasındaki yerlerini alıyor. Güncel durumda yüzlerce kripto para aktif olarak kullanılmaya devam ediliyor.

Bitcoin Nedir?

Bitcoin, en genel anlamı ile dijital parayı ifade ediyor. Eşler arası (P2P) ödeme yapılmasını sağlıyor ve bir otorite tarafından yönetilmiyor. Fikir olarak ilk kez 1998 yılında Wei Dai tarafından ortaya atılan ve kriptografi bilimi kullanılarak yaratılan ve işletilen para fikri, 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından hayata geçirildi. Bitcoin protokolü açık kaynak kodu içeriyor ve kaynak kodları herkes tarafından görülebiliyor. Yazılıma eklemeler yapılabiliyor ancak Bitcoin protokolü zorla değiştirilemiyor. Bitcoin kullanıcıları hangi yazılımı veya versiyonu kullanacaklarını seçmekte özgür hareket edebiliyor.

Toplam olarak üretilebilecek Bitcoin sayısı 21 milyon ile sınırlı bulunuyor.

Bitcoin, sınırsız sayıda üretilemiyor; belirli bir üretilme sınırı bulunuyor. Toplam olarak üretilebilecek Bitcoin sayısı, 21 milyon ile sınırlandırılıyor. Bu sınırlı yapı da kripto paraların bulunabilmesini bir hayli zor hâle getiriyor.

Bitcoin Nasıl Kazanılıyor?

Bitcoin elde etmenin çeşitli yolları bulunuyor. Bunlardan birincisi, bir mal satışı veya bir hizmet sonucunda oluşan ödemenin Bitcoin veya kripto para olarak alınması. Tabii bunun için bir hesabınızın ve cüzdanınızın olması gerekiyor. Bitcoin elde etmenin bir diğer yöntemi ise satın almak. Bu işlem, Bitcoin Exchange veya benzeri sayfalar üzerinden yapılabiliyor. Takas metodu da kullanılan yöntemler arasında bulunuyor. Bitcoin elde etmede kullanılan bir diğer yöntem ise rekabetçi madencilik metodu olarak öne çıkıyor. Bitcoin ağı üzerinde yapılan tüm işlemler, Blockchain adı verilen kayıt defterine işleniyor ve üyelerin yapılan işlemleri onaylaması isteniyor. Para transferi, onaylama işleminden sonra gerçekleşiyor. Madencilik sayesinde, yapılan transfer işlemi, blok zincirlerinin sonuna ekleniyor. Bloğu tamamlayan madenci, belli bir miktar Bitcoin ödül kazanıyor. Bitcoin havuzları, üye kullanıcılarının makine güçlerini birleştirerek çalıştırıyor.

Bitcoin Nasıl Üretiliyor?

Bitcoin, madencilik (mining) faaliyetleri neticesinde üretiliyor. Madencilik yapılabilmesi için de yazılım ve donanım desteğine ihtiyaç duyuluyor. Donanım olarak, Bitcoin üretimi yapan bilgisayarlar kullanılıyor.

Madencilik işini evde yapmak bir hayli yatırım, güçlü bir donanım ve sürekli takip gerektiriyor.

Uygun donanımın sağlanması sonrasında, Bitcoin bloklarının şifreli versiyonları oluşturuluyor ve bunlar, kullanıcılar tarafından onaylanıyor. Bitcoin madenciliği, ASIC kullanan makineler ile yapılabiliyor. Bu cihazlar kullanılarak madencilik yapabilmek için; Cloud mining, donanım ile mining veya bilgisayar ile mining yöntemlerinden bir tanesini tercih etmek gerekiyor. Donanım sisteminden sonra önemli bir konu da bu donanım üzerinde çalışacak yazılımlar. Madencilik yapmak için PC kullanılacak ise BitMinter, CGMiner ve BFGMiner, en çok tercih edilen yazılımlar olarak ön plana çıkıyor. Mac kullanan madenciler ise MacMiner yazılımını tercih ediyor. Madencilik yapacakların, Bitcoin madenciliği işleminin çok fazla enerji tükettiği konusunu da unutmamaları gerekiyor. Dolayısıyla evden madencilik çalışması için tüketilecek enerji miktarının doğru olarak hesaplanması, önem arz ediyor. Bir başka alternatif yöntem ise Bitcoin havuzları kullanarak madencilik yapmak. Bitcoin havuzları, üye kullanıcılarının makine güçlerini birleştirerek çalıştırılıyor. Bu şekilde işlemler, daha süratli olarak yapılabiliyor ve elde edilen gelir de üyeler arasında paylaştırılıyor.

Bitcoin ve Kripto Para Sisteminde Güvenlik Nasıl Sağlanıyor?

Kripto paralar, herhangi bir devletin ya da hükümetin para birimi olma özelliği taşımıyor. Sanal para kullanımına, vergi dışı bir kullanım ortamı yarattığı, yasa dışı işlerde kullanıldığı ve devlet kontrolü dışında olduğu gerekçeleriyle bazı devletler tarafından izin verilmiyor. Kripto paralar ile yapılan işlemler, “sanal defter” denilen yapılar üzerinde tutulduğu için devlet tarafından takip edilmesi de oldukça zor; hatta imkânsız bir hâl alıyor. Bunlara rağmen kripto para, pek çok ülkede serbestçe kullanılabiliyor. Bu ülkelerde faaliyet gösteren firmalar da bu paralar ile ödeme kabul ediyor.

Bitcoin Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Bitcoin, eşler-arası (P2P) çalışan bir dijital ödeme sistemi olma özelliği taşıyor. Ödeme hareketlerinin şifrelenmesi ve kaydedilmesi için genel ağ şifrelemesi kullanılıyor. Sistem, banka veya finans kuruluşları gibi yapılara bağlı olmadığı için zaman kısıtlamasına bağlı bulunmuyor.

Bitcoin ile, günün her saati ödeme gönderme ve alma imkânı sağlanıyor.

Transfer işlemleri, bankalar üzerinden geçmediği için çok daha hızlı bir şekilde yapılabiliyor. Bitcoin ile kullanıcının haberi olmadan ödeme alınamıyor; kimlik bilgisi gerekmeden de ödeme yapılabiliyor. Kimliksiz işlem yapabilme, kimlik hırsızlığı riskini minimize ediyor. Bitcoinler şifrelenerek ve yedeklenerek saklanabiliyor. Internet bulunan her ortamda kullanılabiliyor. Gönderme ve alma esnasında ekstra masraf ya çok az oluyor ya da hiç olmuyor. Dünyanın her bölgesine kolayca transfer yapabilme imkânı sunuluyor. Yapılacak ödeme miktarında herhangi bir alt sınır bulunmuyor.

Bitcoin Kullanmanın Dezavantajları Nelerdir?

Bitcoinler, takip edilemiyor; izleri sürülemiyor. Bu durum, mali denetimden, vergilerden veya devlet otoritesinden kaçmak için avantaj gibi görülse de ödemenin hatalı olması hâlinde tehlikeli durumların ortaya çıkmasına sebebiyet verebiliyor. Bir başka önemli sorun da Bitcoinlerin çalınması veya sanal cüzdanın kaybedilmesi durumunda, başvurulacak bir otoritenin olmaması şeklinde kendini gösteriyor.

Çalınan sanal para için veya kaybedilen cüzdan için yasal anlamda yapılabilecek çok fazla şey bulunmuyor.

Sistem henüz emekleme aşamasında olan bir sistem olduğu için bu tür riskler de barındırıyor. Bu risklerin tespit edilmesi ve düzeltilmesi de zaman alıyor. Sanal cüzdanların çok iyi korunmaları ve yedeklenmeleri gerekiyor.

Bitcoinler Kaybolursa Ne Olur?

Kripto paralar, sanal cüzdanlar ile taşınıyor. Bitcoinlerin bulunduğu sanal cüzdan, herhangi bir sebeple kaybolursa, içindeki Bitcoinler de kayboluyor. Gerçi kaybolan Bitcoinler kendi blokları içinde bulunmaya devam ediyor; ancak, kullanım için açacak anahtarları olmadığından kullanılamıyorlar. Sanal cüzdanların çok iyi korunmaları ve yedeklenmeleri gerekiyor. Yedeklendikten sonra şifrelenerek saklanmaları, olası bilgisayar arızaları ve cep telefonu çalınması durumlarında cüzdanı korumak için önem arz ediyor. Donanım cüzdan kullanmak da bir diğer etkili saklama yöntemi sunuyor. Donanım cüzdanlar, sadece saklama amacıyla küçük aygıtlar olarak tasarlanıyor. Yazılım yüklenemeyen bu aygıtlar, online hırsızlığa da güvence sağlamış oluyor.

Kripto Paranın Geleceği Nedir?

Bitcoin ve benzeri kripto paralar, çok yeni ödeme araçları olmaları dolayısıyla henüz gelişimlerini sürdürüyorlar. Ancak, teknolojide yaşanan gelişmeler, bu sistemlerin daha üst ve daha güvenli versiyonlarının ilerleyen zaman içinde kullanılmaya devam edileceğini gösteriyor. Kullanıcı sayıları artmaya devam eden kripto para sistemleri, düşük kullanım maliyeti ile geleceğin daha çok tercih edilecek ödeme sistemleri olma yolunda ilerliyor.