“Çömlekçi, bir durum içinde yaşayan bir şey üretir.”

Betty Woodman 

Yoğun günlük hayat ve iş temposunda nefes alabilmek için farklı kurslara, farklı hobilere yöneldiğiniz zamanlar bulunur. Kendi yaratıcılığınızı konuşturup kendiniz için yeni bir üretimin içine girmeyi düşünüyor olabilirsiniz. Hobileriniz ilgilenmek; kendinize vakit ayırabilmek, günlük koşuşturmadan ve iş yaşantısının zorlayıcılığından uzaklaşmanıza, üretiyor olmanın güzel hissini tatmanıza, kendinizle ve seçtiğiniz sosyal çevrenizle kaliteli zaman geçirmenize olanak sağlıyor. 

Siz de kendiniz için bir şey yapmaya niyetliyseniz, ellerinizi kullanarak yeni yaratımlar yapmak istiyorsanız, üretmenin şifasını deneyimlemek istiyorsanız heykel ve seramik hobisi tam da size göre. 

Seramik Nedir? Ellerinizle Kile Yeni Bir Can Verin! 

Seramik; ıslak kile form vererek yapılan vazolar, bardaklar, çanak çömlek ve hayal gücünüzün sizi yönlendirdiği çeşitli dekoratif süs eşyalarının yüksek ısı ile yeni bir nesne olarak hayat bulması sanatı olarak 25.000 yıldır insanların hayatında. 

Seramiğin hammaddesi olarak bir çamur kullanılır. Bu çamur doğal olarak elde edilen kil, kaolen, kuvars ve feldspat maddelerinin karışımı ile elde edilir ve bu karışımda farklı oranlar kullanılır. Karıştırılan bu maddeler, hamur haline getirilir ve farklı teknikler kullanılarak şekillendirilir, sonrasında 1100 derecenin üzerindeki yüksek sıcaklıklardaki fırınlarda pişirilir. Seramik; doğadan ve doğal yollarla elde edilen maddelerden yapılır, doğal bir materyali bulunduğu için de ayrıca için de ayrıca insan sağlığına zararsız, üstelik de çevre için tehlikesiz bir ürün olarak hayatlarımızda yer alır.

Seramik hem hobi olarak hem de profesyonel olarak yapılan bir sanat dalı. Hem ülkemizde hem de dünyada birçok üniversitede seramik bölümleri de mevcut. Pek çok insanın da hobi olarak seramik çalıştığı biliniyor. 

Kil ve toprağın su ile karıştırılması neticesindeki bir seramik hamuru elde edilir, bu seramik hamurunun insan eliyle şekillendirilmesi ile oluşturulan objelerin yeni formlarına kavuşabilmesi için ise yüksek derecelere ulaşan seramik fırınlarında yüksek ısı ile pişirilmesi ve sonrasında da sıralama uygulamasıyla sırlanması gerekir. Objenin ne olacağı ise tamamen size kalmış. Dilerseniz yaratıcılığınızın ürünü olan heykeller, evinizi paylaştığınız dört ayaklı şirin dostlarınız için su ve mama kapları, ailenizle içilecek keyif kahvesi zamanınıza renk katacak kahve fincanları, sevdiklerinize hediye edeceğiniz bardak altları, balkonunuza farklı bir hava katacak duvar süsleri, çalışma odanıza ferahlık katacak çiçeklerinizi koymak için saksılar ya da vazolar yapabilirsiniz. Aklınıza gelebilecek her şeyi, sizi sınırlandıracak durumlar olmadan sadece hayal gücünüz ile yaratabilirsiniz. Sıcak fırından çıkan hamur, sıraladıktan sonra ise sizin yaratım ve üretiminiz olan bu objeleri hem kullanmak hem hediye etmek ayrı bir anlam taşıyacak. 

Seramik Yapmak İçin Gerekli Olan Malzemeler Nelerdir? 

Peki, seramik yapmak için nelere ihtiyacınız var biliyor musunuz? Sizler için hazırladığımız listeye bir göz atın: 

• Seramik çamuru
• Merdane
• Önlük
• Sır
• Kesme teli, seramik oyma seti gibi seramik şekillendirme aletleri (isteğe bağlı)
• Alçı kalıp (isteğe bağlı)
• Su
• Seramik boyası (isteğe bağlı)
• Fırça (isteğe bağlı)
• Sünger
• Zımpara
• Turnet 
• Seramik fırını 

Seramik Nasıl Yapılır? 

Genel olarak seramik bir obje üretilirken hammadde ve karışımlarının hazırlanması, şekillendirme, kurutma, sırlama, pişirme aşamalarından geçer. Bu aşamalarda neler yapabileceğinizi öğrenmek ister misiniz? Haydi, seramik yapmak için uygulayabileceğiniz adımlara bir göz atın: 

Hammadde ve Karışımları Hazırlayın: Seramik yapmak için gerekli malzemeleri sizler için listelemiştik. Bir önlüğünüzün olması kıyafetlerinizin de kil olmasının önüne geçer. Önlüğünüzü giyin, kil ve suyu buluşturarak bir seramik hamuru elde edin. Bu noktada hava kabarcıklarının oluşumu önlemek için seramik hamurunu güzelce yoğurmanız gerekir. Homojen bir karışım elde etmeniz üreteceğiniz objenin dayanıklılığı için de önemli bir nokta. Elde edilen bu homojen materyalin dinlenmesi için havuzlar bulunur, dinlenen karışım ise artık şekillenmeye hazır. 

Seramik Hamuruna Şekil Verin: Elde ettiğiniz hamur ile dilediğiniz objeyi üretebilirsiniz. Hayal gücünüz ve elleriniz arasındaki o görünmez bağ ile yoğurduğunuz hamuru şekillendirme sırası sizde. “Seramik hamuruna nasıl şekil verilir?” sorunuzun cevabı burada. Uygulayabileceğiniz farklı seramik şekillendirme yöntemleri bulunuyor. Elle sıvama, çimdikleme gibi alet kullanmadan şekil verme yöntemlerini kullanabileceğiniz gibi. Döküm, plaka, sucuk, tornado gibi farklı aletlerin yardımıyla yapılan teknikleri de kullanabilirsiniz. Dilerseniz alçı kalıplar kullanabilirsiniz, plastik şekillendirme yöntemi olarak geçen basınç uygulayarak şekillendirme yapabilirsiniz, toz sıkıştırma yöntemi kullanabilirsiniz, seramiği enjeksiyon ile şekillendirebilirsiniz. Bu aşamada çeşitli kalıp şekillerinden yararlanabilirsiniz. Bu kalıpları tek ya da birden fazla kez kullanabilirsiniz.

Ürettiğiniz Ürünü Kurutun: Şekil verme aşamasından sonra yaratıcılığınızın somut bir yansıması olan ürününüzü seramik fırınında uygun derece ve sürede pişirme aşamasına geçmeden önce ürününüzün pişirme öncesi kurutma gerekli.“Seramik hamuru neden çatlar?” diye düşünüyorsanız bu sorunun cevabı kurutma işleminde bulunuyor. Malzemenin taşırken çatlaması ya da kırılmasının önüne geçmek, pişirme sırasında su buharının oluşumunu ve malzemenin fırının içindeyken patlamasını önlemek amacıyla kurutma işlemi yapmalısınız. Bu yöntem ile hamurun içinde kalan su buharlaştırılarak ve obje, sizin vermiş olduğunuz şekilde katı bir form alarak yeni hayatına başlayacak. Önce kil ve sudan elde ettiğiniz bir hamurken kurutma işlemi sonrasında ne olacağı tamamen size ve yaratıcılığınıza bağlı.Kurutma aşamasında bütün yüzeyde eşit derecede bir kurutmanın yapılır. Hammaddeniz olan kil, torbası açıldığı an kurumaya başlar. Hava ile temas etmeye başladığında içindeki su oranı azalmaya başlayan kil, zaman içinde kuruyarak sertleşir.Sertleştikten sonra yeniden şekil almayacağı için istenen şekil verdikten sonra, biçimlendirme aşamasının ardından elde ettiğiniz seramik, yumuşak bir naylon ile sarılır ve bütün yüzeyin eşit bir şekilde kuruması sağlanır.

Temizle, Sırla, Boya, Fırınla: Seramik objenin yüzeyinin pürüzsüz olması için onu zımparalamalısınız. Yüzeyini kuru bir sünger ile temizleyip tozlardan arındırdıktan sonra zımparalayabilirsiniz. Pürüzsüz bir seramik yüzey, sırlama işleminde de daha iyi bir sonuç verir. Eğer yüzeyde toz bulunuyorsa sır, nesneyi kaplayamaz ve objeniz pişirildikten sonra kusur daha belirgin hale gelir.Sırlama işlemi, nesneye güzel bir görünüm vermek ve su geçirgenliğini azaltmak için yapılır. Sır, bir tür cam kumudur ve pişirme sırasındaki yüksek sıcaklıkta kullanılan bu sır eriyerek seramik yüzeye renkli camsı bir katman olarak eklenir. Farklı sırlama yöntemleri bulunur. Sırrı sünger ile sürme, ya da ürünü sırra daldırma, akıtma, püskürtme, fırça ile uygulama gibi seramik sırlama işlemleri kullanabilirsiniz. Objenize desen mi çizmek istiyorsunuz? Eğer desen çizmek istiyorsanız sır üstü boya olarak tabir edilen boyaları kullanabilirsiniz. Sırlanmış objenizi pişirmeden önce objenin gıda ile kullanımına uygunluk sağlayacak bir seramik boyası ile boyayabilir ve ardından fırınlama işlemini yapabilirsiniz. Amacınız kendiniz ya da sevdikleriniz için dekoratif bir obje yapmaksa boyama işlemini sırlama işleminin sonrasında da yapabilirsiniz. Boyama işlemi sırlama işleminden sonra olursa yarattığınız objeyi yeniden fırınlamanız gerekebilir. İkinci fırınlama işleminde sıcaklık iki katına çıkar, bazen üçüncü bir fırınlama işlemi de gerekebileceğini unutmayın. Her fırınlama işlemi ise 24 saat sürer.

Kil ve suyun birleşerek oluştuğu seramik hamurunu yaratıcılığınızı konuşturarak şekillendirmek isterseniz siz de seramik yapabilirsiniz. Kendinizle geçireceğiniz yaratıcılık dolu, anlamlı ve dinlendirici bir etkinlik olarak heykel ve seramik kursuna gidebilirsiniz. “Sevdiklerime özel günlerde ne alabilirim?” diye düşünüyorsanız el emeği seramik ürünleriniz sevilen birer hediye olacaktır.