
Başarılı Bir Mentorluk İçin Temel İlkeler
Mentor kelimesi tecrübeli ve güvenilir bir danışman anlamına gelir. İş sürecinde kariyerinde yükselmek, yeni bir girişim hayata geçirmek veya basit bir şekilde tanımlamak gerekirse, daha başarılı olmak istenildiği zaman mentor, büyük bir avantaj sağlar. Herkes hali hazırda yapılan işlerde daha iyi olmak için mentor sürecine başvurur. Günlük hayatta her gün haklarında yeni şeyler okuduğumuz büyük liderler bile belirli mentorlara sahiptir. Bu insanlar kendi başarılarına daha fazla başarı katmak için mentorluk rehberliğinde seçer. Herkesi başarıya taşıyacak olan mentorların bazı özelliklere sahip olması gerekir. Mentorlar, tecrübeyle kazanılan bakış açısının avantajlarını sağlar. Zor durumlar ile başa çıkmanın ve bu zor durumların bir daha tekrarlanmaması için uzun geliştirmeler yapmanıza yardımcı olur. Kişilerin başına ne gelirse gelsin, mentorunuz bu durumu daha önceden yaşamıştır.
Zor durumlar her zaman kişilerin ilk bakışta içinden çıkılamaz bir hal gibi görünebilir. Kişilerin sahip olduğu mentorlar, büyüme, etik ve proje bazlı durumları farklı bakış açısıyla ele almanıza yardımcı olur. Her zaman yanılmamak için doğru soruları bulmanıza imkan sağlar. Mentorunuz her zaman daha üretken bir şekilde olmanızı ve başarıya uzak göründüğünü zaman motive bir şekilde kalmanızı sağlayacak çeşitli yetenekler kazandırır. Uzun yıllar boyunca iş dünyasında olan mentor, her zaman network açısından genişlik sağlar. Haberdar olmadığımız kapıların size açılmasını ve ilgi alanındaki öncü isimler ile iletişime geçmesine yardımcı olur. Alanında her zaman iyi bir mentor, sıradanlık ile yetinmemek gerektiğinden emin olur. Geçerli kısa ve uzun vadeli hedefler belirlemeye ve büyük işlere odaklanmaya her zaman imkan sağlar. Belirlenen hedeflere ulaşmak için sizi sorumlu tutar ve doğru yolda olup olmadığınızdan her zaman emin olmak ister.
Mentorluk Süreci Nasıldır?
İş gören kişilerin mesleki gelişimleri konusunda etkili olduğu zaman, örgütün insan potansiyelini değerlendirmesi ve mevcut olan sosyal sermayenin içinde bulunduğunuz örgütün amaçları doğrultusunda verimli bir şekilde kullanması açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. İşinde daha deneyimli ve bilgili olan iş görenin diğer İşgören kişilerin yetişmesi açısından etkili bir rol alması, mentorluk sürecinde gerçekleşir. Yetişen ve yetiştiriciler arasında uzun süreli bir şekilde belirli etkileşime dayanan ve gözlem, danışma, geri bildirim ve değerlendirme gibi süreçleri kapsayan bir bütünlüğe sahip olmaya mentorluk süreci denir. Mentorluk sürece, karşılıklı bir şekilde öğrenme sürecidir. Gönüllülük ve gizlilik esasına dayanan ilişki odaklı süreçler arasındadır. Her zaman belirlenen gelişim hedeflerine ulaşmaya çalışırlar. Başlatma, yetiştirme, ayrılma ve yeniden tanımlama aşaması olarak mentorluk, dört aşamadan oluşur.
Mentorluk sürecinin başladığı döneme başlatma aşaması denir. Yetiştirme aşaması ise, psikososyal fonksiyonların ve kariyer fonksiyonların en yüksek seviyede olduğu dönemdir. Üçüncü bir aşama ise mentorluktan ayrılma aşaması olur. Ayrılma aşaması, örgütsel koşullarda değişimler ve psikolojik değişimlerin yaşandığı dönem olarak bilinir. Son olarak ise yeniden tanımlama aşaması gelir. Yeniden tanımlama aşaması, ilişkilerin sona erdiği ve çok iş arkadaşlığı ilişkisi yapan ve ilişkiye her zaman farklı özellikleri taşıyan döneme denir. Bu sürecin başarılı bir şekilde devam edebilmesi için bazı ilkelerin her zaman doğru bir şekilde belirlenmesi gerekir. Temel olarak kişilerin yapısına göre mentorluk ve koçluk yaklaşımı seçilir. Konunun uzmanı ve eğitimci özellikleri öne çıktığı zaman hocalık kavramı boyutuna geçilir. Klasik bir eğitmen, sadece konu aktarıcı olur ve dikkate alındığı zaman hangi metodu kullanırsa kullansın eğitilen kişilerin ne aldığı konusunda net bir bilgi sahibi olmaz.
Mentorluk Yeteneği Nedir?
Belirli kişilerin, daha az bir şekilde deneyime sahip olan başka kişilere karşı dayanışma yapması anlamına mentorluk denir. Genel olarak bir profesyonel alanda deneyim sahibi olan kişilerin, kariyer hayatında oluşabilecek problemleri çözmeye yardımcı olabilmek açısından, daha az deneyime sahip olan başka kişilerle iletişim kurması durumudur. Mentorluk, kişilerin her zaman kariyer hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur. Kişilerin profesyonel gelişimine katkı sağlar. Mentorluk ilişkisi, iş hayatında deneyim kazanmasına yardımcı olur ve iş hayatında karşılaşılan zorluklar ile başa çıkma konusunda en büyük yardımcılar arasındadır. Kendi kariyerine katkıda bulunabilen sürece mentorluk yapma sürece denir. Mentorluk yapabilmek için, profesyonel bir şekilde deneyime sahip olmak ve kişiler ile iletişim kurabilme becerisinin olması gerekir. Hedeflere ulaşma konusunda ayrıca istekli olması da önemli bir detaydır.
Kişilerin gelişmesi ve farklı kişilere destek olabilmek için mentorluk yeteneklerine sahip olmak gerekir. Her zaman farkındalık yaratmak, motivasyon, ileriye doğru yardım, kişileri geliştirmek ve kişilerin kendi açısından olumlu bir değişime uğramasına yardımcı olmaya mentorluk yeteneği denir. Öncelikle kişiler kendini yetiştirmeli, farklı kişiliklere hayatı aktarmak ve sevgi saygı içerisinde olmak gerekir. Eğitici olmak isteyen kişilerin mentorluk yapması, kişinin içinden gelmelidir. Farklı kişilere ve çevreye karşı her zaman sevgi ve saygılı bir şekilde yaklaşmalıdır. Bu işi yapan kişilerin mutlaka mentorluğu bilmesi gerekir. Eğitim alan kişiler farkındalık oluşturur, beceri kazanır, kişiliği şekillenir ve insanlığı geliştirir. eğitilen ve eğiten kişinin her zaman yan yana olması gerekir. Eğitici kişiler bir işi, başkasına vererek başkalarının hata yapmasına ve zamanla bu hatalar sayesinde becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.
Mentorluk Yaklaşımı Nasıl Olmalıdır?
Doktorluk mesleğinde sadece beceri kazanmak açısından mentorluk yapılmaz, temel olarak insanlara yaklaşım konusunda da mentorluk yapılması gerekir. Her bir doktorun farklı uygulama ve görüşleri algılama kapasitesine sahip olması ve her uygulamada kendi yöntemini seçmesi gerekir. Bir başka söyleyiş ile bir ressam, pek çok çeşitte resim yaparak kendini yakalaması ve karakalem ile özgün bir şekilde kendini geliştirmesi istenir. Bir öğrencinin pek çok yerde staj yaparak, sonrasında ise uzmanlık seçmesi gibi birçok kapsam görülür. Belirli konularda fikirleri olan düşünce adamlarıyla beraber bazı konuları konuşmak, görüşleri tartışmak ve mesleğe katkısı olması açısından bazı önemli konular anlaşılmıştır. İletişim ve ilişki konusunda uzman olan kişiler, uygun düzeyde ve öğrenci ile kendilerine çok şey katar. Her bir doktor tıp alanında olmasa bile, hukuk, etik ya da yönetim bakımından doğrudan bir şekilde bilgi ve tecrübe alması tıp eğitimine bir tür boyut olur.
İş ve iş yeri hekiminin çok sık servis yönetiminde olması uzmanlık açısından yetkili alanlarda gerekli durumları arasındadır. Her zaman gelişmeye açık olmak, devamlı olarak teknoloji izlemek ve işe adapte olma açısından eğitilmesi ve sertifika alması boyutuna teknoloji mentoru denir. Doktorluk mesleğinde danışma gerektiği zaman, çoğunluk olarak mesai saatleri dışında görüşmeler gerçekleştirilir. Böylelikle mesaj, internet ve e-posta yoluyla hasta bilgisi, röntgen ve diğer bilgiler gönderilerek yorumlar istenir. Bu şekilde uzman hekimler 24 saat boyunca hastalara kesintisiz bir şekilde hizmet sunar. Örneğin doktorluk mesleğinde arkadaşlık boyutunda mentorluk olduğu için, doğal olarak iki şekilde mentorluk gözlemlenir. Mesleki beceriler, derslerde yapılan yaklaşımlar, resmi mentorluğu kapsar. Doktorların davranışları açısından topluma kahve içmeyi öğretme, konuşma ve oturma adabı ise resmi olmayan özel mentorluk kapsamına girer