Deprem, yer yüzeyinin altındaki kayaların kırılması ve yer değiştirmesinden kaynaklanır. Herhangi bir uyarı vermeden ve herhangi bir zamanda meydana gelebilir. Konu çocuklar olduğunda ise birçok çocuk daha önce büyük bir deprem yaşamamış olabilir ve böyle bir şok yaşadıklarında kendilerini güvensiz, kafası karışmış ve endişeli hissetmeleri anlaşılabilir bir durumdur. Gelişimsel olarak, deprem gibi beklenmedik olaylar meydana geldiğinde bu duyguların olması normaldir.

Deprem öncesi, sırası ve sonrasında yapabilecekleriniz de dahil olmak üzere çocuklara deprem konusunu anlatmanın ipuçlarını bu yazımızda paylaşıyoruz.

Çocuklarınızla deprem hakkında konuşun

Çocuğunuza, yaşına uygun ve basit kelimeler kullanarak bir deprem anında neler olabileceğini açıklayın. Tüm aile için bir tahliye planı ve toplanma yeri ile acil durum planı oluşturun ve onlara güvenliklerinin en büyük önceliğiniz olduğunu vurgulayın.

Dilerseniz İlkyardım ve afet çantasını satın alabilir ve içindekileri çocuğunuzla beraber inceleyebilirsiniz. Deprem esnasında nelere ihtiyaç duyabileceğini görmesi onu afetlerle ilgili biraz daha rahatlatacaktır.

Evinizde güvenli noktalar bulun

Evinizde bir depremde durulabilecek en güvenli yeri belirleyin ve bunu birlikte tartışın. Çocuklarınıza herhangi bir deprem anında hemen oraya gitmelerini söyleyin. En güvenli yer, evinizin penceresiz bir odasıdır. Mümkünse, ağır bir masa gibi sağlam bir şeyin yanında siper alın.

Deprem tatbikatları yapın

Depremler için tahliye planınızı oluşturduktan ve çocuklarınızla bunun hakkında konuştuktan sonra, artık uygulama zamanı gelmiş demektir. Depremler için tatbikat yapmak, çocukların bir deprem sırasında ne yapacaklarını ve nasıl güvende kalacaklarını anlamalarına yardımcı olacaktır.

Çocuğunuzun okul veya kreş afet planlarını öğrenin

Çocuğunuzun okulu veya kreşi deprem riski taşıyan bir bölgedeyse, acil durum planlarının ne olduğunu öğrenin. Tahliye ve ebeveynleri bilgilendirme prosedürlerinin ve çocuğunuzu alternatif bir teslim alma yeri olup olmadığını öğrenin.

Çocuğunuza deprem sırasında ne yapması gerektiğini anlatın

Bazı çocuklar kendilerini daha iyi ifade ederler ve size sorularla gelebilir veya hissettiklerini anlatabilirler. Bazı çocuklar ise daha içe dönük veya küçük yaşta olabilir ve dolayısıyla kendilerini daha az ifade edebilirler. Çocuğunuz depremi gündeme getirmese bile deprem sırasında neler olacağıyla ilgili net bilgiler vererek onu rahatlatabilirsiniz. Böylece çocuğunuz olası bir depremde nelerle karşılaşabileceğini öğrenmiş olur. Eğer çocuğunuz bu konuda meraklı davranıyorsa, kısaca tektonik plakaları ve depremlerin arkasındaki bilimi açıklayabilirsiniz.

Öncelikle çocuğunuza içeride veya dışarıda depreme yakalandığında neler yapması gerektiğini ayrı ayrı anlatmalısınız. Çocuğunuz içerideyse, cenin pozisyonunda yere yatmasını, masa gibi sağlam bir şeyin yanına siper almasını ve bir eliyle tutunurken diğer eliyle de başını ve boynunu koruması gerektiğini anlatın. Sığınacak bir nesne bulamazsa bir duvarın yanına çömelmesini ve sarsıntı durana kadar içeride kalmasını belirtin. Açık bir alanda ise depremde en güvenli yerin binalardan, ağaçlardan, sokak ışıklarından ve elektrik hatlarından uzak bir yer olduğunu da eklemelisiniz.

Nelerden kaçınmalısınız?

Depremler, orman yangınları veya sel gibi yaygın doğal afetler tekrarlanırsa ne yapması gerektiğine dair çocuğunuzla bir plan yapmak önemlidir. Ancak çocuğunuza bilgi verirken, bu bilgilerin yaşına uygun olduğundan emin olmak da oldukça önemli.

Örneğin çocuklarınızın önünde internete girip “deprem olunca ne olur” diye araştırmak ve başka depremlerde yıkılan binaların fotoğraflarını görmelerini istemezsiniz. Bu tür görüntüleri daha önce görmüşlerse, onlara çoğu depremin genellikle bir bardağın masanın kenarından düşmesine veya eşyaların raflarından yuvarlanmasına neden olabileceğini hatırlatabilirsiniz.

Ayrıca, çocuklarınızın önünde depremle ilgili haberleri ve depremin nelere yol açtığını izlememenizi tavsiye ediyoruz. Göreceği bu sansürsüz görüntüler konuyu kafalarında çok fazla büyütüp endişe yaşamalarına sebep olabilir. Bunun yerine Bilge Umut Erdem’in “Çocuklar Depremden Korkmayın Korunun” adlı kitabını satın alabilir ve doğru bilgilerle çocuğunuzu donatabilirsiniz.