Sevilen biri öldüğünde, çocuklar üzüntülerini farklı şekillerde hisseder ve gösterirler. Çocukların kayıplarla nasıl başa çıktıkları, yaşları, ölen kişiye ne kadar yakın hissettikleri ve aldıkları destek gibi şeylere bağlıdır. Sevdiklerini kaybeden bir çocuğa yardım etmek için ebeveynlerin yapabileceği bazı şeyler var. Ölüm ile ilgili çocuklara nasıl yaklaşacağınız konusunda desteğe ihtiyacınız varsa, süreç içerisinde yapabileceklerinizle ilgili detayları bu yazımızda bulacaksınız.

Dinleyip rahatlatın

Sevilen birinin öldüğünü öğrendiğinde her çocuk kendine özgü bir tepki verir. Bazı çocuklar ağlar. Bazıları soru sorar. Diğerleri hiç tepki vermiyor gibi görünür. Durum ne olursa olsun bir süre sarılmak veya ona kendisini güvende ve rahat hissettirmek için onunla birlikte kalabilirsiniz.

Bu sürede de varsa çocuğunuzun sorularını yanıtlayabilirsiniz. Çocuğunuz sizin üzüntünüzü veya gözyaşlarınızı görürse bunun hiçbir sorun teşkil etmeyeceğini unutmayın. Ağlamak ve üzülmek de sevinç ve mutluluk gibi doğal duygulardır.

Ölüm hakkında konuşmak için basit kelimeler kullanın

Çocuğunuza birinin öldüğünü söylerken sakin ve ilgili olun. Açık ve doğrudan kelimeler kullanın. “Sana bazı üzücü haberlerim var. Babaannem bugün öldü.” gibi cümleler kurabilirsiniz. Ardından çocuğunuza sözlerinizi anlaması ve sindirmesi için bir süre verin.

Çocuğunuza ne beklemesi gerektiğini söyleyin

Sevilen birinin ölümü, çocuğunuzun hayatında veya rutininde gerçekleşecek değişiklikler anlamına geliyorsa, devamında ne olacağını açıklayın. Bu, çocuğunuzun duruma alışması için kendini hazır hissetmesine yardımcı olur. Örneğin, “Teyzen, babaannenin yaptığı gibi seni okuldan alacak.” veya “Birkaç gün dedemle kalmam gerekiyor. Bu da sen ve babanın evde birbirinize bakması anlamına geliyor ama sizinle her gün telefonda konuşacağım ve pazar günü döneceğim.” gibi cümleler kurarak kendini rahat hissetmesini sağlayabilirsiniz. Dilerseniz Gwenaelle Boulet’nin “Ölüm Nedir? – Yaman Ve Onun Bitmek Bilmeyen Soruları” adlı kitaptan yardım alabilirsiniz.

Duygularını kelimelere dökmesini isteyin

Çocuklardan ne düşündüklerini ve hissettiklerini söylemelerini isteyin. Kendi duygularınızdan bazı örnekler vererek başlaması için yardımcı olabilirsiniz. Bu, çocukların kendi duygularını paylaşmalarını daha kolay hale getirir. “Çok üzgün hissettiğini biliyorum. Ben de üzgünüm. Babaannemi ikimiz de çok sevdik, o da bizi çok sevdi” gibi şeyler söyleyebilirsiniz.

Çocuğunuza bir rol verin

Küçük fakat aktif bir role sahip olmak, çocukların da olayların bir parçası olduğunu hissetmelerini sağlar ve durumla başa çıkmalarına yardımcı olur. Çocuğunuzu bir şiir okumaya, göstermeleri için birkaç fotoğraf toplamaya veya yardımcı olacak bir şeyler yapmaya davet edebilirsiniz. Çocukların katılmak isteyip istemediklerine kendilerinin karar vermesine izin verin.

Olacak olayları açıklayın

Çocukların cenaze veya anma törenlerine katılmasına izin verin. Onlara ne olacağını önceden söyleyin. Örneğin, “Babaannemi seven birçok insan orada olacak. Dua edeceğiz ve belki babaannemin hayatı hakkında konuşacağız. Bazı insanlar ağlayabilirler. Bize ‘kaybınız için üzgünüm’ diyebilirler. Biz de cevap olarak ‘teşekkürler’ veya ‘geldiğiniz için teşekkür ederiz’ diyebiliriz. İstersen sen de yanımda durabilir ve elimi tutabilirsin.”

Defin süreci ile ilgili de açık olmanızda fayda var. Cenazenin bir mezarlığa defnedileceğini, bunun üzücü bir veda gibi gelebileceğini ve insanların ağlamasının normal olacağını anlatabilirsiniz. Cenaze defnedildikten sonrası için ise hep birlikte olacağınızı, kaybedilen kişiyle geçen mutlu zamanlardan bahsetmenin herkesin daha iyi hissetmesine yardımcı olacağını açıklayabilirsiniz.

Daha iyi hissetmesine yardımcı olun

Çocuğunuzun üzgün veya endişeli görünüp görünmediğine dikkat edin. Duygularını sorun ve onu dinleyin. Çocuğunuza, sevdikleri biri öldükten sonra kendini daha iyi hissetmesinin zaman alabileceğini söyleyin. Bazı çocuklar uyumakta zorluk çekebilir. Çocuklara tüm bu hissettiklerinin zamanla dineceğini belirtin.

Bazı çocuklarda psikolojik destek grupları veya danışmanlık, bu süreci daha rahat atlatmalarını sağlayabilir. Çocuğunuza ihtiyaç duyduğu rahatlığı sağlayın ancak üzgün hissetmesinin üzerinde uzun süre durmayın. Birkaç dakika konuşup dinledikten sonra, çocuğunuzun biraz daha iyi hissetmesine yardımcı olacak bir etkinliğe veya konuya geçin. Birlikte oynayın, resim yapın, yemek yapın veya bir yere gezmeye gidin. U.S.F Çocuk Eğitici ve Aktivite İçin Ahşap Çift Taraflı Manyetik Yazı Tahtası bu süreçte aktivitelerinizde kullanabileceğiniz keyifli bir ürün.

Gerekirse daha fazla yardım alın

Sevilen birinin ölümü ani bir şekilde gerçekleştiyse çocuğun daha iyi hissetmesi için terapiye ihtiyacı olabilir. Çocuğunuzun sıkıntısı birkaç haftadan uzun sürerse veya ailenizin daha fazla yardıma ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız, çocuğunuzun doktoruyla konuşmalısınız.