Bir bilgisayarın eş zamanlı olarak çalıştırabildiği program sayısının sadece bir tane olduğu günler, 1950’li yılların başına uzanıyor. Günümüzde “süper bilgisayar” olarak adlandırılan cihazlar, trilyonlarca işlemi sadece bir saniyede gerçekleştirebiliyor. Dünyanın en iyi süper bilgisayarlarını sıralamadan önce bu teknoloji harikalarının tanımını ve daha çok hangi alanlarda kullanıldıklarını açıklamakta fayda var. Sadece tek bir bilgisayarmış gibi algılansa da süper bilgisayarlar, aslında birden çok bilgisayarın birlikte çalışması esasına dayanıyor. Birden fazla makinenin eş zamanlı olarak çalışması sonucunda yoğun verilerin işlenmesi ve karmaşık matematiksel algoritmaların çözülmesi, sıradan bir bilgisayara oranla çok daha hızlı olarak gerçekleştiriliyor. Binlerce bilgisayarın oluşturduğu kümeler petaflop (1 teraflop = 1 trilyon, 1 petaflop = 1 katrilyon) seviyesinde işlemlerin üstesinden gelebiliyor.

Kanser araştırmaları, nükleer enerji alanı, uzay çalışmaları, ileri tıp konulu araştırmalar, simülasyon oluşumları gibi birçok alanda süper bilgisayarların gücünden yararlanılıyor. Veri sayısının ve değişkenlerin çok fazla olduğu alanlarda süper bilgisayar kullanımı, bilim adamlarının işlerini kolaylaştırıyor. Ülkemizde de İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesinde Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi Projesi altında saniyede bir trilyon işlem kapasiteli bir süper bilgisayar kullanılıyor. Bu bilgisayarın toplamda 560 işlemcisi bulunuyor. Yakın bir zamanda TÜBİTAK ULAKBİM’in bir çalışması olarak TR-GRID isimli süper bilgisayarın hizmete girmesi planlanıyor. Dünya genelinde ise bilimsel yararlarının yanında aynı zamanda bir prestij mücadelesine dönen en hızlı süper bilgisayar yarışında bazı ülkeler başı çekiyor.

Hızı ve kapasitesiyle öne çıkan süper bilgisayarları birlikte inceleyelim.

Fujitsu’s K

Kaynak: best-wallpaper

Fujitsu’nun bu süper bilgisayarı, 10 petaflop sınırını 2011 yılında aşan ilk bilgisayar olmasıyla biliniyor. Bilgisayarın isminde yer alan “K” harfi, Japonca’daki “kci” yani 10 katrilyona gönderme yapıyor. Bu bilgisayar üzerinde 80.000 ünitenin veri aktarımını yüksek hızlara çıkaran özel bir sistemle birbirine bağlandığı ve her bir işlemcinin, su soğutma devresiyle çalıştığı görülüyor.

Oakforest-PACS

Kaynak: jcahpc

Japonya’daki en hızlı bilgisayar olarak dikkat çeken Oakforest-PACS, üniversite ve özel sektörün iş birliğiyle oluşturulmuş. Tokyo Üniversitesi, Tsubaka Üniversitesi ve Fujitsu firmasının ortak çalışmasıyla oluşturulan süper bilgisayar, 25 petaflop seviyesini aşıyor. Ortaya koyduğu bu performansta Intel’in özel olarak ürettiği Xeon Phi işlemcilerinin payı olduğu ifade ediliyor. 8.208 sistemin bir arada çalıştığı cihaz, bilim araştırmalarına dayalı hesaplamalarda ve genç araştırmacılara yüksek performanslı bilgi işlem sistemlerini anlamada yardımcı oluyor.

Cori (NERSC)

Kaynak: internapcdn

Adını Nobel kazanan ilk kadın Amerikalı Gerty Cori’den alan süper bilgisayar, California eyaletindeki The National Energy Research Scientific Computing Center isimli merkezin bir ürünü olarak karşımıza çıkıyor. Cori, teorik olarak 29,1 petaflops’luk bir hıza ulaşıyor. Haswell mimarisini kullanan Intel Xcon ve Xcon Phi işlemcilerinden güç alan süper bilgisayar, 1970’li yıllardan beri kullanılan ve yine merkezin kendi ürettiği Cray XC40’ın devamı niteliğini taşıyor.

Sequoia

Kaynak: ytimg

Bu süper bilgisayar, öncelikli kullanım amacıyla diğerlerinden farklı bir özellik arz ediyor. California’daki Lawrence Livermore National Laboratory’de bulunan bilgisayar, nükleer silahlanma konusunda hesaplamalar yaparak bu alandaki potansiyel riskleri ortaya koymaya çalışıyor. 98,304 parçadan oluşan bilgisayar, 17,2 petaflops hızına ulaşıyor. Su soğutma sistemiyle donatılmış Sequoia, benzer süper bilgisayarlardan enerji tasarrufu noktasında ayrılıyor. Cihazdaki toplam çekirdek sayısı, 1.572.864 olarak belirtiliyor.

Titan

Kaynak: hswstatic

Tennessee’deki Oak Ridge National Laboratory çatısı altında bulunan Titan, en tanınmış süper bilgisayarlardan biri olarak dikkat çekiyor. 2013 yılına kadar dünyanın en hızlı bilgisayarı unvanını elinde bulunduran bu cihaz, AMD Opteron işlemcisi ve NVIDIA Tesla GPU’suna birlikte yer veriyor. Teorik olarak 27 petaflops hıza ulaşan bilgisayarın iklim değişiklikleri, astrofizik ve moleküler fizik alanındaki çalışmalarda kullanıldığının altı çiziliyor. 18.688 parçadan oluşmakla birlikte 710 terabyte sistem hafızası ve 299.008 adet işlemci çekirdeğiyle çalışan Titan işlemcileri, Gemini ağ yapısıyla birbirine bağlanıyor.

Tianhe-2

Kaynak: wikimedia

MILKYWAY-2 ismiyle de tanınan süper bilgisayar, Çin’deki National University of Defense Technology’nin bir ürünü olarak dikkat çekiyor. 33,86 petaflops işlem hızıyla 2013 yılında dünyanın en hızlı bilgisayarı olan Tianhe-2, aradan geçen yıllardan sonra tahtını rakiplerine kaptırmış gözüküyor. 16.000 parçadan oluşan süper bilgisayar, Intel Ivy Bridge ve Xcon Phi işlemcilerini kullanıyor. Çin’in devlet güvenlik uygulamalarını geliştirmek için üretilen bilgisayar, aynı zamanda Çin’in güney bölgesindeki bilim insanlarına da araştırmalarında yardımcı oluyor.

Piz Daint

Kaynak: fileadmin

Kendi ölçüm sistemlerine göre 25,3; uluslararası sistemlere göre ise 19,6 petaflops hızına ulaşan İsviçre’nin süper bilgisayarı Piz Daint, Asya sınırları dışındaki en hızlı bilgisayarlardan biri olmasıyla öne çıkıyor. 2016 yılının sonlarında donanım olarak daha da güçlü hâle getirilen süper bilgisayarın ismi, İsviçre Alpleri’nden geliyor. İleri seviye görüntülemeler, yüksek çözünürlüklü resimler üzerinde hesaplamalar ve işlemler gerçekleştiren cihaz, CERN’de yapılan Hadron deneylerine de yardımcı oluyor. Bu deneydeki büyük boyutlu verilerin işlenmesinde Piz Daint’in işlemci gücünden yararlanılıyor.

Sunway TaihuLight

Kaynak: twimg

Teorik işlem sayısında 125 petaflops’a ulaşan Sunway, 10,6 milyon çekirdekle gücünü sergiliyor. Wuxi’deki National Supercomputing Center’da bulunan bu süper bilgisayar; iklim araştırmalarında, sistem modellemelerinde ve veri analizinde kullanılıyor. Hızının yanında enerji tasarrufuyla da adından söz ettiren bilgisayar, bu alanda da en iyi bilgisayarlar arasında yer alıyor.

Summit

Kaynak: summit

Son yapılan ölçümlerde 200 petaflops’luk hızıyla dünyanın en hızlı bilgisayarı olarak adını tarihe yazdıran Summit, 9,216 IBM POWER9 ve 27,648 NVIDIA Tesla işlemcisiyle dikkat çekiyor. Titan süper bilgisayarının da üreticisi olan Oak Ridge Leadership Computing Facility, yaklaşık 200 milyon dolarlık yatırımla Summit’i hayata geçirdiğini belirtiyor. Yapay zekâyı yaptığı işlemlerde kullanan süper bilgisayarın; gen araştırmaları, deprem simülasyonları, madde fiziği, hava durumu hesaplamaları ve genel olarak fizik alanında kullanılacağı ifade ediliyor.

İleri seviyedeki birçok araştırmada kullanılan süper bilgisayarlar, teknoloji geliştikçe daha da hızlanacağa benziyor. Bireysel olarak kullanılan bilgisayarların bazıları da donanım özellikleriyle göz dolduruyor. Siz de süper bilgisayarlar kadar olmasa da kişisel kullanıma yönelik üst düzey bir bilgisayar sahibi olmak istiyorsanız Hepsiburada’yı ziyaret edebilirsiniz.