Dibek kahvesi, esasında bir kahve çeşidi değil, yalnızca kahve çekirdeklerinin öğütme tarzına bağlıdır. Bu sebeple farklı bir isimle adlandırılır. Dibek kahvesi için kullanılan kavrulmuş kahve çekirdekleri genellikle tahtadan veya taştan yapılan büyük havanlarda dövülerek öğütülür. Bu büyük havanlara da genellikle “dibek” adı verilir ve kahve, bu havanlardan alınan öğütme yönteminden dolayı “dibek kahvesi” olarak adlandırılır.

Eski dönemlerde, geleneksel şekilde elde edilen dibek kahvesi, kahve değirmenlerinin meydana çıkması ve daha yaygın kullanıma başlaması ile beraber eski yöntemle hazırlanma şeklini kaybetmeye başlamıştır. Dolayısıyla, şu anda orijinal bir dibek kahvesi bulmak pek kolay değildir. Fakat Türkiye’de, bilhassa Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Ege Bölgesi’nde, Diyarbakır ve İzmir gibi şehirlerde, orijinal ya da ona en yakın tatlarını yakalamak mümkün. Aynı şekilde, evde kendiniz yapmak isteyenler için güvenilir aktarlardan veya kahve satışı yapan çevrimiçi alışveriş sitelerinden dibek kahvesine ulaşmak mümkündür.

Eski dönemlerde, çoğunlukla yalnızca kahve çekirdeklerinin öğütülerek Türk kahvesine benzer şekilde pişirilmesiyle elde edilen dibek kahvesinin içerisine zaman geçtikçe değişik tatların da ilave edilmesi son derece yaygın hale geldi. Bu sebeple, bugünlerde satın almış olduğunuz bir dibek kahvesi, klasik Türk kahvesi, menengiç, salep, kakao, zahter, Hindistan cevizi yağı ve keçiboynuzu benzeri pek çok lezzeti içerisinde barındırıyor olabilir. Bu malzemelerin katkısıyla, damakta klasik Türk kahvesinden daha yumuşak bir içim ve farklı bir lezzet bırakır.

Dibek kahvesi, genellikle öğütülmüş kahve çekirdeklerinden hazırlanır. Fakat, yöresel bir yöntem olarak adlandırabileceğimiz dibek kahvesinin öğütülme aşamaları ve bir takım ilave bileşenler, dibek kahvesini diğer kahve çeşitlerinden farklı kılıyor. Genel olarak bakıldığında dibek kahvesinin içerisinde bulunan bileşenler şunlardır;

• Kahve Çekirdekleri: Dibek kahvesi genellikle Arabica ve Robusta gibi kahve çekirdeklerinin öğütülmesi ile yapılır. Bu çekirdeklerin kalitesi ve öğütme yöntemi, dibek kahvesinin aroması ve lezzeti üzerinde belirleyici etkiye sahiptir.

• Kahve Kömürü: Bazı yerlerde, dibek kahvesinin kendine has lezzetini ve aromasını elde etmek amacıyla kahve çekirdekleri kömürde kavruluyor. Bu süreç, dibek kahvesinin özgün niteliklerini ve o farklı dibek kahvesi profilini meydana çıkarır.

• Dibek Değirmeni: Yöresel bir değirmen olan “dibek”’ten elde edilen Dibek kahvesi, çoğunlukla taş veya mermerden elde edilen devasa bir öğütme değirmenidir. Çekirdekler dibek değirmeninde öğütülür.

• Ekstra Malzemeler: Bazı insanlar, dibek kahvesindeki ilave aromaları tadını geliştirmek amacıyla tercih edebiliyor. Bu malzemeler arasında çeşitli baharatlar (örneğin, karanfil, tarçın, kakule) ve aromatik bitkiler (örneğin, adaçayı, rezene) bulunabilir.

Dibek Kahvesi Faydaları

Ağız Kokusunu Önleyicidir

Dibek kahvesinin başta gelen faydalarından biri ağız kokusunu engellemesidir. İçerisinde bulunan baharatlar ve aromalar dolayısıyla ağızda ortaya çıkan kötü kokuyu engelleyen dibek kahvesi, bu sayede sosyal etkileşime fayda sağlar. Bu da bireylerin ekstra özgüvenli olmasını sağlar. Şayet sıklıkla ağız kokusu sorunuyla karşı karşıya kalııyorsanız, lezzetli bir rutin olarak dibek kahvesi tüketmeyi tercih edebilirsiniz.

Sindirimi Kolaylaştırır

Bu şifalı kahve, her gün rutin olarak içildiğinde sindirim sistemini düzene sokarak midenin daha etkili şekilde çalışmasına fayda sağlar. Bilhassa yemek sonrası tercih edilen dibek kahvesi, sindirimi daha kolay hale getirdiğinden sindirim sistemine rahatlatıcı şekilde tesir eder. Bu sebeple sindirim problemi olan bireylerin yemeklerden sonra dibek kahvesi içmesi öneriliyor.

Hafızayı Güçlendirebilir

İçeriğindeki üzüm çekirdeği sayesinde unutkanlık sorunuyla mücadele eden dibek kahvesi, aynı zamanda içerdiği kafein miktarı ile konsantrasyonu artırabilir. Bununla birlikte, zihinsel performansı iyileştirme özelliği de olabilir. Ayrıca, üzüm çekirdeğinin güçlü bir antioksidan kaynağı olduğu bilinmektedir.

Cilde Faydalıdır

Günlük rutininize bir fincan dibek kahvesi eklemek, cilt sağlığınızı geliştirmeye yardımcı olur. İçerisinde bulunan şifa denebilecek bitkiler dolayısıyla cilde son derece yararı olan dibek kahvesi, ayrıca telvesiyle de tam bir şifa deposudur. Doğal peeling diyebileceğimiz bir yapıda olan dibek kahvesinin telvesi, cildi toksik etki yaratabilecek organizmalardan arındırarak daha parlak ve pürüzsüz bir görüntüye sahip olmanızı sağlar.

Tokluk Hissi Verir

Sindirim sistemin üzerindeki kolaylaştırıcı etkisi ile oldukça tercih edilen bir kahve olan dibek kahvesi, tokluk hissi verir. İçerdiği E vitamini sayesinde özellikle gün boyunca tok tutarak zayıflamaya yardımcı olabilir.

Ağrı Kesicidir

Bilimsel olarak herhangi bir kanıt olmamasına rağmen, dibek kahvesinin ağrı kesici özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir. Bilhassa dibek kahvesi içerisinde bulunan menengiçin baş ağrısı, mide ağrısı ve göğüs ağrılarına şifa olduğu söylenir.

Dibek Kahvesi Nasıl Yapılır?

Bu harika kahve elbette genel anlamda Türk kahvesine benzer şekilde pişirilir. Hazır paketlerde satılan dibek kahvelerinde genellikle ölçüm kaşığı bulunur. Fakat, ölçekli kaşık yok ise tatlı kaşığını ölçek şeklinde kullanmak mümkün.

Kahve miktarını, damak zevkinize, kişi sayısına ve fincan büyüklüğüne göre ayarlayabilirsiniz. Dibek kahvesinin Türk kahvesine nazaran ekstra yoğun bir kahve olduğunu unutmamak gerek. Kahve miktarını aşırıya kaçmamak şartıyla artırmanız, kahvenin daha lezzetli olmasını sağlayabilir.

Tek Kişilik Dibek Kahvesi Tarifi

1 ölçü dibek kahvesini, ölçü kaşığı veya tatlı kaşığı kullanarak cezveye boşaltın. Daha sonra kahve fincanını soğuk su ile doldurup cezveye ekleyin. Arıtılmış su kullanmanızı öneririz.

Şeker tercihinize göre eklemeniz gereken miktarı ayarlayın. Eğer şekerli kahve tercih ediyorsanız, 1 ölçü kahveye 2 küp şeker kullanabilirsiniz. Malzemeleri ekledikten sonra birkaç dakika karıştırın ve ardından cezveyi ocağa alın. Kahvenin altını kısık ateşte açın ve kaynamasını bekleyin.

Kahvenin köpüklü olmasını istiyorsanız, ocağın üstündeyken karıştırmamalısınız. Kahve kaynadıktan sonra köpürmeye başlayacaktır. Bu aşamada ocağın altını kapatıp kahveyi fincanlara alabilirsiniz.

Dibek kahvesinin günlük tüketimi üç fincandan fazla olmamalıdır. Günlük üç fincandan fazla tüketmek, kahvenin ağrı kesici etkisini artırabilir ve kalp çarpıntısı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Ölçümün fark edilmeden kaçırıldığı durumlarda, bol miktarda su tüketmek önemlidir. Ancak, şikayetlerin aynı şiddette devam etmesi durumunda en kısa sürede bir doktora başvurulması önemlidir. Doktor, durumu değerlendirerek gerekli tedaviyi önerecektir.

Dibek Kahvesi Besin Değeri

1 fincan (15 gram) dibek kahvesinin kalori ve besin değerleri aşağıdaki gibidir:

• Kalori: 75 kcal

• Karbonhidrat: 9.43 gram

• Yağ: 3.81 gram

• Protein: 0.91 gram

Dibek Kahvesi ile Türk Kahvesi Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kahvenin, Türk kültüründe tarihten bu yana oldukça kıymetli bir yeri bulunuyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminden bugüne dek ulaşmış pek çok kahve türü bulunuyor. Türk kahvesi sıklıkla tercih edilen kahve türü olmasına karşın, aroması ve hafif tadı ile dibek kahvesi de kimilerinin vazgeçilmez lezzetlerinden..

Dibek kahvesi ile Türk kahvesi ortak niteliklere sahip desek te esasında iki kahve çeşidi arasında pek çok bariz değişiklik mevcut. Dibek kahvesi ile Türk kahvesi arasındaki en büyük farklardan biri olan renk farkıdır. Dibek kahvesi Türk kahvesine nazaran daha açık renklidir. Dibek kahvesinin kahve tanecikleri Türk kahvesine nazaran ince değildir. Dibek kahvesi yapısal açıdan daha kıvamlı, hacimli ve iri taneli olma özelliği ile bilinir.