Kağıt, insanlık tarihini kökten değiştiren, medeniyetin önemli mihenk taşlarından biridir. İnsanlar, her ne kadar kağıdın icadından önce çeşitli taşları veya başka malzemeleri üzerine yazı yazmak için kullansa da kağıtla birlikte bu yazdıklarını rahatlıkla başka yerlere taşıyabilmiş, böylelikle öğrendikleri veya bildikleri şeyleri sonraki nesillere rahatlıkla aktarabilmiştir.

Kağıt icat edilmeden önce

Yazının icadı M.Ö. 3500’lü tarihlere kadar uzanıyor. Kağıdın yaşı ise yazıdan çok daha genç. Bu sebeple yazıyı icat eden insanların kağıt kullandıklarını söylemek pek mümkün değil. Bunun yerine kağıdın icadına dek çeşitli taşları ve yaşadıkları mağaraların duvarlarını yazı yazmak için kullanmışlar. Hatta bazı coğrafyalarda yazı yazmak için yaprakların dahi kullanıldığı görülebiliyor. Ancak kullanılan bu malzemeler, ya başka bir yere taşınamayacak kadar ağırdı ya da üzerindeki yazıyı ancak kısa sürelerde tutabilecek kadar dayanıklıydı.

Kağıdın icadı ve tarihi

Günümüzden yaklaşık 2000 yıl önce Çin’de yaşayan Ts’ai Lun isimli bir memur bugünkü kullanılan haliyle kağıdı icat etti ve böylece dünyayı değiştirdi. Dutağacı kabuğu, kenevir ve kumaş paçavralarını suyla karıştırarak ezen ve bir lapa haline getiren Ts’ai Lun, bu lapayı presleyerek suyunu çıkardı ve ince tabakayı kuruması için güneşin altına bıraktı. Pusula ve barut gibi yine insanlığın gidişatını derinden etkileyen icatların yapıldığı Çin’in kağıdın da mucidi olması hiç şaşırtıcı değildir.

Orta Asya ve Mezopotamya’ya yaklaşık 800 yıl sonra ulaşan Ts’ai Lun’un kağıt yapma metodu, Avrupa’ya ise hayli geç geldi. Avrupa’daki ilk kağıt ancak 1151 yılında İspanya’da üretilebildi. Ticaret yolları kağıdın dünyaya yayılmasında oldukça büyük rol oynadı.

Ts’ai Lun’un kağıdı, yüzyıllar boyunca hüküm sürdü. Ancak özellikle matbaanın icadının ardından artan kağıt ihtiyacı, daha hızlı üretim gerektiriyordu. Ne var ki, üretim sürecini hızlandırmak şöyle dursun, üretim sayısını sabit tutmak için dahi hammadde bulmak güçleşiyordu. 18. yüzyılın başlarında Fransız bilimci Rene-Antonie Ferchault de Reammur, ormanda gezinirken bir arı kovanından ilham aldı ve ilk kağıt makinesini yapmak için kollarını sıvadı. Arılar, ormanda kağıttan bir kovan yapmıştı ancak bu kağıdı hiçbir paçavra veya kimyasal kullanmadan elde etmişlerdi. Rene-Antonie Ferchault de Reammur da bu arıları bir süre gözlemledi ve yaban arılarının ince dalları, çürümüş kütükleri ağzına aldıklarını, mide sıvıları ve salyalarıyla karıştırdıklarını, böylelikle kağıdı elde ettiklerini gördü.

Günümüzde kağıdın üretimi yüksek teknolojinin yardımıyla tam otomatik olarak yapılabilmektedir ama üretim işleminin aslı hiç değişmemiştir.

Günümüzde kağıt

Kağıt, gittikçe dijitalleşen dünyada hala önemini korumaya devam etmektedir. Artık sadece üzerine yazılacak bir araç olarak görülmüyor, özel tasarım versiyonlarıyla farklı tarzlarda ve renklerde de kağıtlar bulunabiliyor. Duvar kağıtları gibi kaplama ekipmanı olarak kullanılabiliyor veya bazı ürünlere ambalaj oluyor. Aklınıza gelebilecek her sektörde kullanılan kağıtlar, birçok farklı versiyonla, birçok farklı işlev görüyor. Örneğin ofislerin olmazsa olmazlarından A4 kağıtlar, birçok iş kolunda kullanılırken resim kağıtları daha çok ressamlar tarafından kullanılıyor.

Canson 1557 eskiz defteri, çizim yapan kişiler için oldukça ideal.

HP A4 fotokopi kağıdı ise ofis gereçlerinin vazgeçilmezlerinden.

Kağıdın oluşturduğu en önemli ürünlerden olan kitaplar için “Sonbaharda mutlaka okumanız gereken 10 kitap” başlıklı yazımıza göz atmanızı tavsiye ediyoruz.