ÜST

Melisa Çayı Faydaları & Melisa Bitkisinin Çeşitleri

Melissa ya da oğul otu bitkisi, nane familyasına aittir. Birçok türü Akdeniz bölgesinden batı Malezya’ya dağılan bu bitkinin en bilinen türü limon balsamıdır. Bitki, her ne kadar Asya ve Avrupa kökenli olsa da dünyanın birçok yerinde yetişir. Bitki Yunancada “bal” anlamına gelir. Balsam terimi ise arıların melisa bitkisinin cazibesine kapılmasından dolayı ortaya çıkmıştır. Bitki, Akdeniz bölgesinde yaygın olarak tüketilir. Özellikle mikrop öldürücü ve sakinleştirici etkisi, bitkinin başlıca tüketilme nedenleri arasındadır. Bu yazımızda melisa bitkisi, çayı ve kullanım şekli hakkında bilgiler aktaracağız.

Melisa Bitkisi Özellikleri

Melisa türleri, yaşam süresi en az 3 yıl olan çok yıllık ve ağaç gövdesi gibi kalın bir gövde değilde daha yumuşak bir gövdeye sahip otsu bitkilerdir. Yeşil yaprakları ve sapı bulunan bitki, dokunulduğunda limona benzer bir koku yayar. Boyu 4 metreye kadar yükselebilir. Genellikle bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bitki, -3 ve – 4 dereceye kadar dayanıklıdır. Havaların daha fazla soğuması, yaprakların kurumasına yol açar. Kökleri ilkbaharda havaların ısınmasıyla birlikte filizlenir. Türkiye’nin deniz kıyısındaki tüm bölgelerinde yetiştirilmeye uygundur. Karasal iklim şartları, bitkiyi yetiştirmek için uygun değildir. Antioksidan, antiviral ve antimikrobiyal özelliklere sahiptir.  

Melissa cinsinde Kuzey Afrika ve Avrasya’da yaygın olan dört çeşit bulunur. Bunlar:

  •     Melisa limon otu
  •     Kolonya çiçeği
  •     Oğul otu
  •     Parfüm çiçeği

Melisa Çayı Faydaları

  •     Stres ve Kaygıyı Azaltır: Melisa otunun içinde citronal, gabriol, citral bileşenleri bulunur. Bu bileşenler insanın sakinleşmesine ve rahatlamasına yardımcı olur. Stresi gideren bitki, uyku problemi yaşayan kişilere de fayda sağlar. Huzur veren etkisiyle sıkça tercih edilen melisa, depresyon tedavisini destekleyici nitelik taşır. Bitkinin panik atak probleminde de tüketilmesi uygundur. Gergin, stresli, huzursuz ve mutsuz günlerde melisa çayı tüketilmesi, olumsuz ruh halinin ortadan kalkmasına yardımcı olur.
  •     Bebeklerde Gaz Sancısına İyi Gelir: Bebekler gazını çıkaramadığında son derece huzursuz olur. Sürekli ağlayarak, bir türlü uykuya dalamaz. Melisa çayı, bebeklerde yaşanan bu durumun yardımcılarından bir tanesidir. Emziren anneler, günde 1 fincan melisa çayı içerek bu durumu ortadan kaldırabilir. Düzenli tüketimle beraber bebekteki gaz sancısı, uykusuzluk ve huzursuzluk problemleri çözüme kavuşur.
  •     Cinsel Problemlerini İyileştirir: Yapılan araştırmalara göre melisa otunun hem kadınlarda hem de erkeklerde görülen çeşitli cinsel problemleri iyileştirdiği tespit edilmiştir. Melisa otu, özellikle kadınlarda görülen cinsel isteksizliğin ortadan kalkmasını sağlar. Bu şifalı bitkinin önemli cinsel problemlere faydalı olması, sıkça tüketilmesinin başlıca nedenleri arasındadır.
  •     Farklı Yaş Grupları İçin Bilişsel İşlevi Arttır: 2014 yılında melisa bitkisi hakkında bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmada katılımcılara matematik, konsantrasyon ve hafıza ile ilgili çeşitli görevleri verilmiştir. Katılımcılardan bazıları melisa otu içerek karışımı tüketirken, bir kısmı tüketmemiştir. Araştırma sonucunda melisa otu içen kişilerin, içmeyenlere kıyasla daha iyi performans gösterdiği tespit edilmiştir.
  •     Uykusuzluğa İyi Gelir: Uykusuzluk problemi yaşayan kişilere genellikle papatya ve melisa çayı içmesi önerilir. Melisa çayının uykusuzluğa karşı olumlu etkileri 2006 yılında yapılan bir çalışmada kanıtlanmıştır. Melisa otunu kedi otu ile birlikte demleyerek içen kişilerde uykusuzluk problemi ortadan kalkmıştır.
  •     Uçuğun İyileşmesini Sağlar: Uçuk, insan vücuduna bir defa girdiğinde sıkça tekrarlar. Özellikle stresli anlarda hemen bir uçuk çıkar. Bu durumda melisa yağının topikal olarak uygulanması fayda sağlar ayrıca çay olarak tüketilmesi stresin azalmasına ve dolaylı olarak uçuğun çıkmasını engellemeye yardımcı olur.
  •     Cilt Problemlerine İyi Gelir: Ciltte meydana gelen yaraların hızlanma süresini hızlandırır. Akne probleminin iyileşmesine yardımcı olur. Kırışıklıkları azaltır. Cilt, canlı ve parlak hale gelir. Dudakların daha bakımlı olmasını sağlar.
  •     Saça İyi Gelir: Saç dökülmesini engeller. Kellik probleminin oluşmasına neden olan faktörleri ortadan kaldırır. Saçların canlanmasını sağlar. Saçlar, güçlü ve parlak hale gelir.
  •     Adet Sancılarını Azaltıcı Etkiye Sahiptir: Adet dönemini zorlu geçiren kişilerin melisa çayı tüketmesi tavsiye edilir çünkü melisa çayı, adet ağrılarını ve sancılarını azaltır. Adet döneminden önce tüketildiğinde ağrı oluşumunu hafifletici etki gösterir. Bu bilgiler de 2015 yılında yapılan bir araştırmayla kanıtlanmıştır.
  •     Baş Ağrısını Hafifletir: Başta stres olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklı olarak ortaya çıkan baş ağrısını tedavi edici özellik gösterir. Kasların gevşemesini ve gerginliğin azalmasını sağlar. Baş ağrısına neden olan daralmış kan damarlarını açar.
  •     Diş Ağrısını Azaltır: Diş ağrılarında melisa otu tüketilmesi, ağrıları hafifletici etkisini göstermesini sağlar. Rahatlama etkisinin yanı sıra iltihabı da azaltır.

Melisa Bitkisi Nasıl Kullanılır?

Melisa otunun farklı kullanım şekilleri bulunur. Tüketim şekli vücutta elde edilmek istenen etkiye ve yaşanan rahatsızlığın durumuna göre farklılık gösterir.

  •     Çay Olarak Tüketimi: Melisa, tek başına ya da papatya ve sarı kantaron ile hazırlanarak içilebilir. Taze yapraklara sahiptir. Yaz aylarında soğuk içeceklere de katılabilir.
  •     Besin Olarak Tüketimi: Eğer istenirse melisa otu ile yapılabilecek birçok salata tarifi bulunur. Kendine has bir tada sahip olan melisa, lezzeti ve faydalarıyla özellikle Akdeniz mutfağının benzersiz bitkileri arasında yer alır ayrıca yaprakları çorba, balık yemeği ve pilavlara da katılır.
  •     Banyo Suyuna Katılabilir: Rahatlatıcı etkisini tüm bedeninde hissetmek isteyen kişiler, banyo suyuna katarak içinde duş alabilir. Bu suyun içine papatya da ilave edebilirsiniz.
  •     Macun Şeklinde Kullanımı: Melisa otu sıkça macun olarak kullanılır. Yapraklar ezilerek, ciltte problemli olan bölgeye sürülür. Bazen tek başına bazen de uygun bir nemlendiriciyle karıştırılarak uygulanabilir.
  •     Aromatik Tedaviler İçin Kullanımı: Aromaterapinin olmazsa olmaz bitkileri arasında melisa yer alır. Aromaterapide melisa yağı, olumlu etkileriyle benzersiz bir seçimdir. Kendine has bir kokuya sahip olan bitki, zihinsel ve ruhsal açıdan rahatlamanın kolay bir yoludur. Bu nedenle yoga ve meditasyon esnasında melisa otu yağı kullanılarak, konsantrasyon sağlanır.
  •     Oda Parfümü Olarak Kullanımı: Hoş kokulu bitkilerde karıştırılarak, oda parfümü yapılabilir. Karışımın etkinliğini arttırmak için bergamot, lavanta, gül, biberiye gibi yağlar kullanılabilir.

Melisa Çayı Nasıl Yapılır?

Melisa çay hazırlamak için taze yaprakların kullanılması tavsiye edilir fakat tazesi bulunamıyorsa kurutulmuş yapraklarla da hazırlanabilir. Bir fincan su kaynatılır. Üzerine 1 tatlı kaşığı kadar melisa yaprağı ilave edilir. 5 – 10 dakika boyunca demlenir. Demlenme süresini çok uzatmamak gerekir. Süzdükten sonra çay tüketime hazırdır. Eğer çayın tadı acı geliyorsa tatlandırmak için bal kullanılması önerilir.

Uykusuzluk problemi yaşayan kişiler, yatmadan 20 dakika önce içmelidir. Günde 3 bardaktan fazla tüketilmemesi gerekir.

Melisa Çayının Yan Etkileri Nelerdir?

Melisa bitkisinin zararlı etkileri oldukça azdır. Önerilen miktarı aşmak, bitkinin yan etkilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bitkinin aşırı miktarda ve sık bir şekilde kullanılmasının oluşturabileceği zararlı etkenlerden bazıları şunlardır: 

  •     Baş dönmesi, uyuşukluk ve ağrı
  •     Sık sık idrara çıkmak
  •     İdrarın ağrılı olması
  •     Vücut ısısında artış
  •     Mide bulantısı ve kusma
  •     Gün içinde geçmek bilmeyen yorgunluk hissi
  •     Dikkat dağınıklığı ve odaklanmakta zorlanma
  •     Karın ağrısı
  •     Solunumun hırıltılı olması
  •     Ciltte tahriş ve alerjik reaksiyon. 

Melisa otunu kullanmaması gereken kişiler şunlardır:

  •     Göz tansiyonu olanlar
  •     Diyabet hastaları
  •     Tiroid hastaları
  •     Karaciğer hastaları
  •     Mide ülseri olanlar
  •     Bazı ilaçları kullanan kişiler
  •     Hamile ve emziren kadınlar
  •     Bebekler ve çocuklar.