Mental fitness, en basit haliyle, tıpkı bedenimiz gibi zihnimizi de daha güçlü, sağlıklı ve zinde olacak şekilde eğitmenin mümkün olduğunu söylüyor. Hatta dünyanın ilk mental fitness salonu hizmete açıldı bile. 

Biz de bu yazımızda mental fitness ile ilgili merak edilenleri ve nörobilim alanındaki son gelişmeleri sizler için araştırdık. 

Mental Fıtness nedir?

Son yıllara kadarki bilgi birikimimiz bedenimizi sağlıklı tuttuğumuz sürece zihnimizin de bundan olumlu etkilendiği, diğer taraftan zihin faaliyetlerinde yaş etkeninin çok daha belirleyici olduğu yönündeydi. Ancak yapılan son çalışmalar, artık her yaşta doğru bir eğitim metoduyla beynimizi güçlü, sağlıklı ve zinde tutabileceğimizi gösteriyor. 

Eğer fiziksel bir güçten bahsediyorsak bunun için nasıl beslenmemiz, neler yapmamız gerektiğini az çok hepimizi biliyoruz. Fitness salonlarını düzenli kullanmayanlar bile ne işe yaradığı konusunda net bilgi sahibi. Ya da son yıllarda gelişen online dersler yoluyla da bedenimizi güçlendirebiliyoruz.

Ancak konu zihinsel ve duygusal güçlenme olduğunda bilgi kapasitemiz çok sınırlı. İçerisinden geçtiğimiz eğitim sisteminin zihinsel ve duygusal güçlenmeye odaklanmadığını söylemek de pek zor olmasa gerek. Bu nedenle zihinsel olarak güçlenmeyi amaçlasak bile bunu nasıl yapabileceğimize dair araçlara sahip değiliz. Aslında ‘değildik’ desek daha doğru olur çünkü mental fitness tam da burada devreye giriyor.  

Çalışmalar gösteriyor ki; kaygı, stres, tükenmişlik veya depresyon belirtileri gösteren kişilerin %60’ı herhangi bir destek mekanizmasına ulaşamıyor ya da ulaşabilecek durumdaysa bile iletişime geçmekten çekiniyor. Dünyanın ilk mental fitness merkezi COA Amerika’da 2021 yılı başında, bu desteğe ulaşamayan insanlar için kuruldu. COA en basit tanımıyla kişilerin ruh sağlığını iyileştirmek amacıyla kurulan ilk ‘fitness salonu’. 

Kuruluşta terapist liderliğinde grup olarak katılabileceğiniz duy(g)usal fitness dersleri ve bireysel terapi hizmeti mevcut. Amaç, zihinsel sağlık için destek duyulan mekanizmaları tıpkı bir fitness salonu gibi ulaşılabilir kılmak ve eğlenceli hale getirmek.

Nasıl sağlanır?

Mental fitness bağlamında ulaşılmak istenen hedeflerin başında ‘denge kurmak’ geliyor. Dengeli beslenme ve düzenli spor yapmak gibi zihnimizin ve duygularımızın da belli bir dengede olması çok önemli. 

Bu dengeyi oluşturabilmek için ise en önemli etkenler şunlar:

• Öz farkındalık: duygusal tetikleyicilerimizin ve mevcut önyargılarımızın farkında olmak 
• Empati: başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını fark edebilmek 

• Mindfullness (bilinçli farkındalık): ‘an’ da olmak, yaşadığımız zorlukları ve bunlarla nasıl mücadele edebileceğimizi objektif olarak analiz edebilmek. Konu ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olmak isterseniz Zümra Atalay tarafından kalem alınan ‘Mindfullness, Bilinçli Farkındalık’ başlangıç için iyi bir kaynak kitap olacaktır.

İlerleyen seviyelerde ise The Headspace Guide to Mindfullnesss and Mediation ile mindfullness ve meditasyonu birleştiren eğlenceli bir yolculuğa çıkabilirsiniz. 

Oyun, merak etme ve sorgulama alıştırmaları, adaptasyon ve esneklik kazanma ile doğru iletişim teknikleri ise mental fitness sürecinde ihtiyaç duyulan araçlar olacak. Umuyoruz en kısa zamanda bu gibi destek mekanizmalarına ulaşabileceğimiz merkezlerin sayısı artar ve tıpkı her mahallede olan spor salonları gibi bu destek mekanizmaları da yaygınlaşır.