Bir bitkiye aşık ol, satın alıp eve getir, bu sefer kesin öldürmeyeceğim diye and iç, iki hafta içerisinde saksının içindeki boynu büküğe bakıp dertlen. Eğer bitkilerle ilişkiniz bir türlü bu döngüden çıkamıyorsa doğru yerdesiniz. Hani şu yolun kenarından kopardıkları kırık bir yeşil dalı saksının içine ekip, oradan bir yağmur ormanı yaratan insanlar var ya, işte onlardan biri olmak bu rehberle mümkün.

Yeni başlayanlar için ölümsüz bitkiler

Bitki yetiştirme işinde amatör olabilirsiniz. Şimdiye kadarki denemelerinizin başarısızlıkla sonuçlanması, doğru bilgilerle yola çıktığınızda yeniden başarısız olacağınızı göstermez. Fakat bitki bakımını gündelik rutininizin bir parçası haline getirip, artık evinizdeki bütün çiçeklerin huyunu suyunu ezbere öğrenmeden önce, az nazlı bitkilerle başlayın ki hevesiniz kırılmasın.

Sansavieria (Peygamber Kılıcı)

Bu konuda favorimiz, Paşa Kılıcı, Peygamber Kılıcı gibi isimlerle de bilinen Sansavieria. Kılıca benzeyen dev yapraklarıyla evin içinde bir ağaç yetiştiriyormuşsunuz hissi veren bu bitki, sukulent özelliğe sahiptir. Yani o koca yapraklar suyu depolayıp, unutkan ev arkadaşı tarafından sulanmayı unuttuğu günlerde (kimden bahsettiğimizi biliyorsunuz) hazırdan yiyerek uzun yıllar boyunca yanınızda kalır.

Gün ışığı almayan bir eviniz mi var? Sansavieria için bu da sorun değil. Tabii ki bütün bitkiler gibi o da güneş ışığında çok daha hızlı serpilip büyür, hatta çiçek bile açar, ama loş ortamları da itirazsız kabullenir. Bir de üstüne bütün ilkokul bilgilerimizi tersine çeviren bir özelliği daha var: Bu harika canlı, geceleri bile oksijen salgılayarak evinizin havasını temizler. Bu yüzden yatak odanızda tutabilirsiniz.

Boyu bir metreyi geçtiğinde, ona bakanın ev sahibi olacağına inanılan Sansavieria’yı özellikle kış aylarında toprağı tamamen kurumadan sulamayın. Mutlaka klorsuz ya da dinlendirilmiş su kullanın. Arada bir genel amaçlı bitki besinlerinden de faydalanırsanız, dört nala uzayan boyu sayesinde yeni evinizin tapusuna kısa sürede imza atarsınız.

Sulama aralığı: Evinizin sıcaklığına göre 2-6 haftada bir.

Epipremnum aureum (Salon Sarmaşığı):

Unutkan dostu bir diğer bitki de salon sarmaşığı ya da pothos sarmaşığı isimleriyle bilinen Epipremnum aureum. 80’li yılları hatırlayanlar, o dönem her evin salonunda duvardan tavana doğru yürüyen yapraklarının ne kadar popüler olduğunu da anımsayacaklardır. Salon sarmaşığının, bakım kolaylığını düşününce yıllar içinde popülerliğinden bir şey kaybetmemiş olmasını da anlarız.  

Salon sarmaşığı tam bir ev kuşu. Onu 16-24 derece arasında, kapalı bir alanda bırakın, ister sulamayı unutun, ister gün ışığına almayı… O yine de kendi kendine yeni yapraklar üretmeye, evinizin havasını (hatta formaldehit gibi zehirli gazları bile) temizlemeye ve yemyeşil rengiyle evinize canlılık getirmeye devam edecek. Özellikle bilgisayar başında uzun süreler geçiren, göz tansiyonu, katarakt gibi rahatsızlığı olanlar için tedaviye de yardımcı olur. Bunun için yapraklarından bir parça koparıp tozunu aldıktan sonra kapalı gözlerinizin üstünde 5 dakika dinlendirmeniz büyük fark yaratacak.  

Yalnız kadı kızının bile bir kusuru var: Salon sarmaşığı çok zehirli olduğu için, özellikle evde çocuklarınız varsa, ağızlarına atmamalarına dikkat edin.

İnsanı hiç yormayan salon sarmaşığını doğal humuslu toprağa dikerseniz besin ihtiyacı olmayacaktır. Paketli toprak kullanıyorsanız altı ay sonra genel amaçlı bitki besiniyle takviye yapabilirsiniz. Gün ışığı, yapraklarının daha canlı ve geniş olmasını sağlayacaktır, ama dediğimiz gibi şart da değil. Yalnızca yazın doğrudan öğlen güneşi almamasına dikkat edin. Sulama zamanı geldiğini, toprağın en üstündeki bir santimetrelik alanın kurumasından anlayabilirsiniz. Ayrıca su ihtiyacı olduğunda boynunu bükerek size işaret verecektir.

Sulama aralığı: Toprağı kontrol ettikten sonra yaklaşık olarak 2 haftada bir.

Chlorophytum (Kurdele Çiçeği)

Tavanınıza asacağınız bir sepetin içinden salkım salkım yapraklarıyla sarkan iyi bakılmış bir kurdele çiçeği, çok etkileyici bir görüntüdür. Üstelik bu güzelliği hiçbir karşılık beklemeden paylaşır. Sukulent bitkilerden olduğu için aylarca sulamasanız bile hayatta kalır. Koca bir kışı bir damla su olmadan geçiren kurdele çiçekleri tanıyoruz. Işıksızlığa da kahramanca göğüs gerer. Ama bir parça sabah ve akşam güneşi alsa fena olmaz.

Canlı yapraklarının asıl sırrı, klorsuz su kullanmaktan geçer. Çeşme suyunu iki gün dinlendirdikten sonra kullanırsanız farkı göreceksiniz. Bir de tuzlu ve asitli topraklardan hoşlanmazlar. O yüzden kullandığınız gübrenin solucan, keçi veya koyun gübresi gibi toprağın tuz oranını yükseltmeyecek bir gübre olmasına dikkat edin.  

Uzun yapraklarının ucunda köklenmiş fideler ürettiği için çoğaltması çok kolay olan kurdele çiçekleri, köklerinde su depoları bulundurur. Bu su depoları yüzünden toprağın sıkışmaması için dikim aşamasında toprağa ⅕ oranında strafor karıştırabilirsiniz. Böylece yumrular arttıkça ezilecek ve köklerin sıkışması engellenecek.  

Sulama aralığı: Kış aylarında neredeyse hiç, yaz aylarında toprak hafifçe nemli kalacak şekilde haftada bir.

Deneyimliler için müşkülpesent çiçekler

Afrika menekşesi

Tecrübeli çiçek meraklılarından duyarsınız: ‘’Menekşem yerini yadırgadı,’’ ‘’Saksıyı oynattım, yerini beğenmedi.’’ Bu nazlı güzellerin gönlünü hoş tutmak için şarkı söyleyenler mi duymadık, her gün oturup onlarla sohbet edenler mi… İlk bölümdeki bitkilerle amatörlüğünüzü üzerinizden attıysanız, tecrübeliler ligine menekşeyle çıkalım. Çünkü istediği tüm özene ve dikkate rağmen, menekşe, güzelliğiyle bu özeni hak ettiğini size hissettiriyor.

Öncelikle ‘’yer’’ gerçekten çok önemli. Özellikle de menekşenizi alıp, onun narin yapısı için zorlu yollardan geçirip, yeni evine getirdiğiniz ilk zamanlarda… Bu yolculuğa dayanabilmesi için daha çiçekçideyken yapraklarına dokunun. Eğer yaprakları yumuşaksa ne yazık ki eve geldikten sonra uzun süre dayanması çok zor. Taş gibi sert yapraklar, güzel olduğu kadar güçlü bir menekşenin işaretidir.

Ardından evin havası geliyor. Mümkünse kaloriferlerin çalıştığı ve havanın kuruduğu kış mevsimlerinde almayın menekşeyi. Yaşadığı ortam havadar olacak, sık sık pencere açılacak. Onun mutlu olması için iklim her zaman bahar olacak. Serin havalarda eve geldikten sonra toprağı kurumuş olsa da 5-10 gün sulamayarak yerine alışmasını kolaylaştırabilirsiniz.

Gelelim güneşe… Sabah veya akşam güneşini bol bol alabileceği, ama yapraklarını yakacak öğlen güneşinden uzak durabileceği bir pencere kenarında tutun menekşenizi. Yaprakları günde birkaç saat ısınmazsa mümkün değil o güzelim çiçekleri göstermez size.

Sulama aralığı: Kışın haftada 1 veya 2, yazın 2 günde bir veya her gün bol ve oda sıcaklığında suyla sulayın. Kökleri su alacak, ama alt tabağında su içerisinde beklemeyecek. Yoksa çürür.

Sardunya

Onu paslı bir yağ tenekesine ek, kapının önüne koy. Güzelleştirmeyeceği kapı önü yok. Yaz-kış rengarenk çiçekleriyle, esintili yerleri seven sardunya tam bir balkon güzelidir. Kışa dayanıklı olsa da özenli bir bakım ister. Eviniz kuzeye bakıyorsa, direkt rüzgar almadığı takdirde 0 dereceye kadar dayanabilirler. Güney cepheli evlerde ise, kış boyunca çiçek açarlar. Hatta bazen çiçeklerinden yaprakları gözükmez hale gelir.

Yaz sıcaklarını ise pek sevmezler. Yazın onları gölgeli yerlerde tutup, çiçeklerinin güzelliğini biraz kaybetmesine çok üzülmemeye çalışın. Yaz aylarında dinlendikten ve yapraklarını küçülttükten sonra, kışa bomba gibi döneceklerdir. Kış ve bahar aylarında ise mutlaka en az 4 saat direkt güneş ışığı almalılar.

Paketli topraklar yerine, humuslu doğal toprakları severler. Toprağa ⅕ oranında ponza taşı karıştırarak köklerin çürümesinin önüne geçebilirsiniz. Potasyum oranı yüksek özel sardunya besinlerinin de özellikle yaz aylarında faydasını göreceksiniz. Kış aylarında da beş sulamada bir bu besinlerden kullanabilirsiniz.

Sulama aralığı: Kış aylarında iki haftada bir, yaz aylarında en az haftada iki kez. Her seferinde aynı miktarda, sabah veya akşam saatlerinde ve oda sıcaklığında, kireçsiz suyla.