Bahar gelince tomurcuklanan çiçeklerin, sonbaharda kızıllaşan yaprakların, yazın ise serin esen bir rüzgarın peşinden kampa gitmek cazip geliyor da kışın doğayı kapalı pencerelerin arkasından izlemekle yetiniyoruz. Oysa doğru malzemeyle kışın kamp yapmak zannettiğiniz kadar konforsuz olmak zorunda değil.

Uyku tulumu

Kış kampçılarının en iyi dostu iyi bir uyku tulumu olacaktır. Özellikle kar tanelerinin uçuştuğu bir yerde kamp yapıyorsanız, mutlaka ısı değeri kış şartlarına uygun bir uyku tulumu tercih etmelisiniz. Muhtemelen kamp alışverişinizin en pahalı kalemi bu parça olacaktır. Ama soğuk iklimlerde kamp yapmak konusunda ciddiyseniz, iyi kalite bir uyku tulumu, doğru bakımla uzun yıllar boyunca sizinle olacak iyi bir yatırımdır.

Uyku tulumlarının ısı değerleri, standart bir erkek ve kadının üzerlerinde bir içlikle, hava koşullarına dayanıklı bir çadır içinde, mat kullanarak yattığı düşünülerek hesaplanır. Üst limit (Tmax) değeri, standart bir erkeğin fermuar açık ve kolları dışarıdayken uyku tulumu içinde aşırı terlemeden uyuyabileceği ısı değeridir. Konfor (Tcomfort), standart bir kadının, fermuar kapalıyken rahat ve konforlu bir biçimde uyuyabileceği değerdir. Alt limit (Tlimit) standart bir erkeğin 8 saat boyunca cenin pozisyonunda uyanmadan uyuyabileceği değeri gösterir. Ekstrem (Textreme) ise standart bir kadının, hipotermi tehlikesi olmadan ortalama 6 saat uyuyabileceği ısı değeridir. Ama bölgesel donmalar yaşanabilir.

Örneğin 0 derece konfor değerine sahip bir tulumla, hava 0 dereceye düşene kadar üşümeden uyuyabilirsiniz. Bu tulum, yaklaşık olarak eksi 7 – eksi 10 derece arasında bir ekstrem değerine sahipse, bu ısı aralığında en rahat şekilde olmasa da donmadan barınma imkanı sağlar.

Kış koşullarına uygun uyku tulumları, kaz tüyü ya da sentetik yalıtım malzemelerinden olabilir. Kaz tüyü çok daha hafif ve sıcak olmasına rağmen fiyatları oldukça yüksektir; bakım ve saklama koşullarına daha fazla özen ister. Daha ekonomik bir seçenek arıyorsanız ve ekstra yük taşımak sizin için sorun değilse, sentetik yalıtım malzemesiyle yapılmış uyku tulumlarına da bakabilirsiniz. Sentetik uyku tulumları ayrıca ıslak ortamlarda daha az su tuttukları için de tercih edilebilir.

Kışlık uyku tulumları genellikle kapüşonlu olduğu için baş ve boyun bölgenizi de koruyacaktır. Dikkat etmeniz gereken ise ağzınızı tulumun içinde tutmamak… Çünkü nefesinizdeki su buharı bir süre sonra uyku tulumunun içindeki nem oranını artırarak üşümenize neden olacaktır. Ayrıca Türkiye’de satılan uyku tulumları büyük beden olduğu için, tulumunuzun içindeki boşlukları kıyafetlerle doldurmanız da işinize yarayacaktır.

Mat

Kışın kamp yapmaya niyetlenenler için ikinci en önemli malzeme, mat. Aslında hava nasıl olursa olsun zemin, vücut sıcaklığınızı kendisine çekerek çekirdek ısınızın düşmesine yol açar. Bunu engellemek için, zemine acil durum battaniyesi olarak bilinen folyo benzeri örtülerden serebilirsiniz. Yine de en kalın uyku tulumuyla bile bu yeterli olmayacaktır. Dolayısıyla mat şart. Peki nasıl bir mat?

Üç çeşit mat var: Kendiliğinden şişen matlar, üfleyerek şişen matlar, kapalı hücre sünger matlar. Şişme matlar, taşıma kolaylığı ve çok daha yüksek konfor düzeyi sağladığı için tavsiye edilse de delinmeye karşı daha dayanıksız naylon malzemelerden yapıldıkları için uzun yolculuklarda tamir gerektirebilirler. Ayrıca ısı değişikliklerine bağlı olarak hava kaçırdığı hissini verebilirler.

Sünger matlar ise, daha dayanıklı olmalarına rağmen daha rahatsızdırlar.

Soğuk hava koşullarında bizim tavsiyemiz, kaz tüyü dolgulu, yüksek R değerine sahip şişme matlarla rulo matları bir arada kullanmak.

R değeri ne diye sorduğunuzu duyar gibiyiz. İngilizce “resist” kelimesinden gelen R değeri, matın soğuğa karşı direncini ifade eder ve 1.0 ile 9.5 arasında değerlendirilir. Mat değeri ne kadar yüksekse matınız soğuğa karşı o kadar koruma sağlar.

Çadır

Buraya kadar hala çadırlardan bahsetmememize şaşırmış olabilirsiniz. İşin doğrusu, uyku tulumu ve matla karşılaştırıldığında çadırların kış kamplarındaki önemi çok daha düşük. Hatta işi daha da ileri götürüp, rüzgarsız ve yağışsız havalarda çadırı pas geçebileceğinizi bile söyleyebiliriz. İyi bir matın üzerinde, yıldızların altında uyumanızda hiçbir sakınca yok. Ayrıca üç mevsim için uygun bir çadırınız varsa, ekstrem koşullar dışında sizi idare edecektir.

Fakat yağış ve rüzgar varsa, yüksek irtifada kamp yapıyorsanız, hele de medeniyetten iyiden iyiye uzaklaşmayı planlıyorsanız dört veya beş mevsime uygun bir çadır tercih etmeniz yerinde olacaktır. Bu çadırlar için dört mevsime uygun denildiğine bakmayın. Dört mevsim çadır derken kast edilen, kış çadırlarıdır. Bu çadırlar diğer mevsimlerde pek kullanışlı olmayacaklardır.

Dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise çadırınızın bagaj bölümünün olması. Yağıştan ve nemden korunması gereken yalnızca siz değilsiniz. Eşyalarınızı kış koşullarında çadırın içinde tutabilmeniz için bu bölüm elzem.

Çadırınızı kuracağınız yeri seçerken, karların ağırlığıyla dalları kırılıp güvenlik riski oluşturacağı için ağaç altlarını pas geçin. Zemindeki kar yumuşaksa mutlaka ayağınızla ezerek sertleştirin.

Ayrıca hava ne kadar soğuk olursa olsun asla çadırınızın havalandırma bölümlerini kapatmayın. Havalandırma olmadan, nefesinizin çadırın içinde yoğunlaşmasına ve çadırın buz tutmasına neden olursunuz.

Ocak

Kışın soğuk günlerinde dev gibi bir kamp ateşinin etrafında ısınma hayalleri kuruyor olabilirsiniz. Ama yüksek irtifada yakacak bir şey bulamadığınız durumlarda ya da ateşinizi yakmak için kullanabileceğiniz kuru çalı-çırpı aramaya sabrınızın kalmadığı ıslak kış günlerinde iyi bir kamp ocağı hayat kurtaracaktır.

İyi bir kamp ocağı, hava buz gibiyken içinizi ısıtacak bir fincan çay ya da çorba yapmanıza yarayacağı gibi, erittiğiniz karları sıcak su torbalarıyla uyku tulumunuzun içine alarak daha da sıcak kalmanıza da yardımcı olur (Eritilen karlar içme suyu yapmak için de kullanılabilir, tabii klor tabletiniz yoksa susuzluğunuzu gidermeyecektir). Sıcak su torbanız yoksa, plastik şişeleri ya da termosunuzu da kullanabilirsiniz. Alternatif bir çözüm ise cep sobaları…

Portatif ocaklar kullandıkları yakıt tiplerine göre ayrılır: Benzin, kerosen, bütan/propan karışımı, mazot ve ispirto. Benzin ve mazotla çalışan ocaklar, ekstrem kış koşullarında bile çalışabildiği ve en çok ısı veren ocak tipi olduğu için ciddi kış kampçılarının tercihidir. Fakat özellikle benzinli ocakların kullanımı, kaza ihtimali nedeniyle deneyim ve dikkat ister. Mazotlu ocaklarda ise kaza ihtimali çok daha az olmasına rağmen, kullanılan mazot, ocakta tıkanmaya neden olabilir ve kamp sırasında ocağınızın çalışmaması gibi tatsız bir sürprizle karşılaşmanıza neden olabilir.

Bütan/propan ocaklarla ilgili ise yüksek irtifada yanmama, çok soğuk havalarda daha düşük performansla yanma ihtimali her zaman mevcuttur. Buna rağmen kış aylarında +5000 m irtifaya kadar güvenle kullanılabileceklerini söyleyebiliriz.

Alkol ve ispirtolu ocakları ise, güneşli bisiklet turlarına saklayın.

Kıyafetler

İnce eleyip sık dokumanız gereken bir konu da kıyafetler. Rahatlığı, sıcaklığı ve nefes alması nedeniyle Merino yününden yapılmış uzun kollu içlikler, kış kamplarında en yakın dostunuz olacak. Ne yazık ki fiyatları pek de uygun değil. Dolayısıyla ikinci seçenek olarak polipropilen malzemeden kıyafetleri de deneyebilirsiniz. Pamuklulardan ise uzak durun.

Kıyafetlerle ilgili en önemli tavsiyemiz: Katman, katman, katman! Özellikle hareket halindeyken bir katman azaltıp, dinlenirken bir katman eklemeniz gerekiyor. Düşük ısılarda terlemek, dondurucu sonuçlara yol açabilir.

Kışın kamp yapmış herkes, sabahları uyku tulumunun içinden çıkmanın işkenceye dönüşebileceğini bilir. O yüzden kıyafetlerinizi uyku tulumunun içinde tutarak hem boşlukları doldurabilir hem de uyku tulumunun içinden çıkmadan giyinebilirsiniz. Kıyafetlerinizi özellikle tulumun en hızlı ısı kaybeden bölümleri olan baş ve ayak kısımlarına yerleştirebilirsiniz.

Ayrıca, gortex, sentetik ya da naylon dolgulu bir kış parkası, yüz maskesi, tozluk, kulakları kapatan bir şapka, eldiven, termal çoraplar, donmayan bağcıklı botlar da mutlaka yanınızda olmalı. Hem de en renklilerinden, ki karın üzerinde fark edilmeniz kolay olsun.

Tüm doğa sporlarında olduğu gibi, kış kamplarında da en hızlı ısı kaybeden bölgenize, yani ayaklarınıza özen gösterin. Eğer üç parçaya yatırım yapacaksanız bunlar, ayakkabılarınız, çoraplarınız ve bereniz olsun. Su geçirmezlik özelliğini artırmak için ayakkabılarınıza vax sürebilirsiniz. Vazelin de aynı işi görse de, ayakkabıların ömrünü kısalttığı için önermiyoruz. Ayrıca ayakkabılarınızı plastik torba içinde saklayarak donmalarını engelleyebilirsiniz.

Gözlük

Kontakt lensleriniz ekstrem soğuklarda donabilir. Bunu kötü bir deneyimle öğrenmemek için yanınızda mutlaka gözlüklerinizi de bulundurun.

Tealight mumlar

Çok üşüdüğünüzde çadırın içinde yakacağınız küçük bir mum, ısıyı yaklaşık 4 derece yükselterek az da olsa bir fark yaratacaktır. Fakat aynı zamanda içerideki oksijeni tüketeceği için bu çözümü acil durumlar için saklayın ve hiçbir zaman birden fazla mum yakmayın.

Çıra veya jel yakıt

Kış aylarında kuru odun bulmak, dolayısıyla ateş yakmak çok daha zordur. Bunun için yanınızda çıra ya da jel yakıt taşımanız işinizi kolaylaştıracaktır. Taşıması sorun olmayacaksa, silindir tüplü pürmüzler de hayat kurtarabilir.

Biber gazı

Kış kamplarında yaban hayvanlarına rastlama olasılığınız daha yüksektir. Çadırınızın etrafına sıkacağınız biber gazı, hayvanlara zarar vermeden uzaklaşmalarını sağlar.

Tahta çatal-bıçak

Metal çatal-bıçaklar soğuk havalarda donabilir. Soğuklar arttıkça elinize ve hatta dilinize yapışabilirler. Ayrıca zorlukla ısıttığınız yiyeceklerin hızla soğumasına yol açmaları da cabası. Onun yerine tahta çatal-bıçak tercih edin. Tahta çatal-bıçaklar, sırtınızda taşıdığınız her gramın önemli olduğu uzun yürüyüşlerde daha hafif oldukları için de tercih edilebilir.