Herpes simpleks virüsü dolayısıyla ortaya çıkan uçuk, dudak veya ağız kenarlarında ortaya çıkan bir enfeksiyon çeşididir. Uçuk aynı zamanda oral herpes ya da herpes labialis diye adlandırılır. Enfeksiyon dolayısıyla çıkan uçuk yaraları özellikle dudak çevresine bir küme halinde yerleşen ve içi enjeksiyon dolu ağrılı kabarcık şeklinde oluşur. Bununla beraber ağız içinde de olmak üzere herhangi bir cilt üzerinde de meydana gelir. Bebeklik döneminde, anneler sıklıkla ağız içinde ve ağız kenarlarında pamukçuk yaraları ile karşı karşıya gelir. Uçuk ise genellikle pamukçuk yaraları ile karıştırılır. Uçuğa sebep olan enfeksiyon vücuda alındıktan sonra ömür boyu vücutta kalır. Bu hastalığın kesin bir tedavisi yoktur ve devamlı olarak ortaya çıkar. Nadir olarak uçuk çıkan hastalarda ateş ve kas ağrıları gibi şikayetlere de yol açabilir. Bu virüs sadece insanları etkiler ve insanlar, enfekte tükürük, mukoza yolu veya deriye temas ederek herpes simpleks virüsünü kaparlar. Bu virüs bulaşıcı olduğundan dolayı, vücudunun bazı yerlerinde uçuk çıkan kişiler, bu virüsle önceden enfekte olmuştur. Uçuk virüsü vücuda alındıktan sonra virüs üç aşamada kendini göstermeye başlar; 

Birincil Enfeksiyon: Herpes simpleks virüsü vücutta cilt yoluna veya mukoza zarına girer ve çalmaya başlar. Bu durumda, ağız bölgesinde yaralar ve ateş gibi belirtiler meydana gelir. Bu virüs herhangi bir yara ve hastalık belirtisi neden olmayabilir. Uçuk çıkan bir kişi, uçuk geçirdiğini anlamaz ve buna asemptomatik enfeksiyon da denmektedir. 

Pasif Dönem: Herpes simpleks virüsü, enfeksiyon kapmış bölgeden omurga içinde bulunan ve dorsal kök ganglionu ismi verilen sinir dokusu içine yerleşir. Bu durumda bölgede tekrar çoğalır ve belli bir zaman sonra pasif hale geçer. 

Nüks: Uçuk virüsü kapan kişi, fiziksel olarak bir stresle karşı karşıya geldiğinde bu virüs yeniden aktif hale gelerek yeni yaralara ve ateş, ağrı gibi belirtilere neden olur. 

Dudak Kenarlarında Uçuk Neden Çıkar ve Uçuk Çıkma Belirtileri Nelerdir?

Viral kaynaklı bir cilt enfeksiyonu olan uçuğa neden olan herpes simpleks virüsü, enfeksiyon için daha çok dudak ve ağız kenarlarını tercih eder. Bununla beraber bu belirtiler zaman zaman bu alanla sınırlı kalmaz. Bazı kişilerde, üst dudak ve burun arasındaki üçgenimsi bölgede, burun içinde veya burun dışında, çene, boyun yada yanaklarda ds uçuk çıkma ihtimali vardır. Vücudunda bağışıklık sistemi zayıf olan, önceden organ nakli geçirmiş kişilerde veya kanser hastalarında göz bölgesinde de uçuk çıkabilir. Bu durum oldukça tehlikeli bir durumdur ve ilerleyen zamanlarda körlüğe kadar ilerleyebilir. 

HSV-1 virüsü ile ilk defa karşılaşan kişilerde ağız içi yaraları çok sık görülmektedir. Normal bir insanda ise bu belirtilerin hiçbiri yoktur. Virüs ile meydana gelen bu belirtilerin ortaya çıkması arasında ki bu geçen süre kuluçka süresi olarak bilinmektedir ve genellikle kuluçka süresi 2 ile 12 arasında değişiklik gösterir. Bazı insanlara bu geçen süre ortalama olarak 4 gün sürer. Herpes simpleks virüsü genellikle 1-5 yaş arası çocuklarda çok sık rastlanır. Hastalığın belirtileri hafif veya şiddetli bir şekilde olabilir ve genel olarak  bu virüsle temasta bulunduktan sonraki 1 ile 3 hafta içerisinde ortaya çıkar. Bu şikayetler 3 hafta kadar devamlılık gösterir ve bazı durumlarda 2 ve 3 hafta içinde yara izi bırakmadan tamamen iyileşir. Enfeksiyonu vücuda ilk defa aldıktan sonra, tekrar eden uçuktaki bazı belirtiler daha hafif seyreder. Vücudun herhangi bir yerinde uçuk çıkmadan hemen önce görülen uyarı belirtileri dudak veya etrafındaki deride kaşınma, yanma, ağrı, karıncalanma gibi belirtilerdir. Kabarcıklar görünmeden önce ise boğaz ağrısı, ateş, yorgunluk, kas ağrısı, baş ağrısı, yutma güçlüğü, sinirlilik gibi belirtiler görülür. 

Uçuğa bağlı olan içi enfeksiyon dolu kabarcıklar ya da kızarıklıklar dudak, diş etleri, ağız içi veya boğazda sık görülür. Oluşan kabarcıklar kümeler halinde hiç beklenmeyen anda ortaya çıkar. Çıkan bu kabarcıklar bir zaman sonra patlar ve içindeki sıvı dışarı akarak açık bir yara haline gelir. Uçuk yarası, kırmızı bir zemin üzerinde küçük, sığ be gri ülserler şeklinde gözlemlenir. Uçuk, birkaç gün sonra yavaş yavaş kabuklanmaya başlar ve kuru bir görünüm oluşur. Ağız içindeki çıkan yaralar ise ağrılıdır ve ağır başlangıçta çok şiddetlidir. Ağrı sebebi ile gün içinde yeme içme zorlaşır. Yaralar her insanda farklılık gösterir ve genellikle dudak bölgesinde, diş etlerinde ve dilin ön kısmında, yanak ve boğazda oluşur. 

Uçuk Nasıl İyileşir?

Antiviral, antimikrobiyal ve bağışıklık güçlendiren bazı bileşikler, genel olarak uçuk tedavisinde oldukça faydalıdır. Bazı tedaviler, virüsün daha fazla yayılmasını sınırlamak için yardımcı olur. Tedavi yöntemlerinden diğerleri ise enfeksiyonun tekrarlama olasılığını azaltır veya oluşan ağrı gibi rahatsızlıkları hafifletir. Her bir tedavi yöntemi her insanda etki etmeyebilir. Çeşitli doğal ürünler ile oluşan şikayetleri azaltmak ve gün geçtikçe daha fazla alevlenmeyi önlemek için bu yöntemler tercih edilebilir. Uçuğun iyileşmesine iyi gelen bazı doğal ürünler ve yiyeceklerden bazıları şu besinleri içerir; 

E vitamini içeren zengin besinler: E vitamini içeren besinler, cildi rahatlatır ve uçuktan dolayı oluşan ağrı ve rahatsızlığın giderilmesine katkı sağlar. Antioksidan özelliği sayesinde cildin hasar görmüş bölgesini onarır ve iltihaplanmayı azaltır. E vitamini içeren besinlerden badem, ıspanak, patates, avokado, ayçiçek çekirdeği ve zeytinyağı E vitamini bakımından oldukça zengindirler. 

Probiyotikler: Elma sirkesi, yoğurt, lahana turşusu gibi probiyotik açısından zengin olan yiyecekler aynı zamanda bağışıklık sistemini doğal yollarla güçlendirir. Bu besinler düzenli olarak kullanılırsa uçuk çıkması önlenebilir.

C vitamini içeren zengin besinler: C vitamini vücudu enfeksiyonlara karşı korur ve beyaz kan hücrelerinin oluşumu için sayılarını arttırır. Bağışıklık sistemini güçlendirmek, cilt sağlığını korumak ve uçuğun iyileşmesini hızlandırmak için C vitamini içeren zengin besinler tüketilmelidir. Portakal, kırmızı biber, yeşil biber, brokoli, lahana, çilek, kivi ve greyfurt gibi besinlerde bol miktarda C vitamini vardır. 

Çinko: Ağrıyı azaltmak için ve bağışıklığı güçlendirmek için gerekli olan bir mineraldir. Çinko oksit içeren bazı kremler ve çinko takviyeleri her zaman uçuğa iyi gelir. 

Aloe vera jeli: Uçuk yaraları gibi cilt hastalıklarını tedavi etmek için kullanılır. Antioksidan  vitaminler, mineraller, enzimler ve yağlar enfeksiyonu önleme konusunda yardımcı olur ve çeşitli hormonlar içerir. 

Herpes simpleks virüsünün uyku durumundan aktif bir hale geçmesi ile uçuk yaraları ortaya çıkmadan önce dudak ve dudak çevresinde kaşıntı, uykusuzluk, yanma ve ağrı gibi işaretler önceden gelişir. Bu belirtiler hissedildiği zaman uçuk çıkan bölgeye doğal ürünler sürüldüğü zaman, kabarcık şeklinde olan yaralar daha oluşmadan geçebilir. Sarımsak ezilerek kaşıntı olan bölgeye bir gün boyunca 4-5 defa sürülür. Bal, arı sütü ile karıştırılarak günde 2-3 defa kaşıntı oluşan bölgeye sürülür. Vanilya yağı ve vanilya özü, kaşıntı ve karıncalanma hissi olduğu anda o bölgeye sürülür. Tüm bu önerilen tedavi yöntemlerine rağmen uçuk çıkan bölgede herhangi bir iyileşme yoksa en yakın sağlık kuruluşuna gidebilirsiniz.