Bir koca yılı daha geride bırakmak üzereyiz. Dünyamız ve bizler bir yıl daha yaşlanmaya adım adım ilerlerken dünya çapında tatlı bir telaş başladı. Yeni yıl, dünyanın dört bir yanında ülke fark etmeksizin yeni umutları ve geleceği temsil ettiği için heyecanla ve coşkuyla kutlanıyor. Kimi evinde kimi dışarıda bu anlara eşlik etmek istiyor. Yılbaşı denince akla gelen ilk heyecan veren olay ise hediyeleşmedir. Arkadaşlar arasında, okulda, işte, aile arasında kura çekimleri sonucu herkes karşısındakini mutlu etmek için ideal hediyeyi seçmeye başlar. Eğlenceyle karşılanan yılbaşı bazı ülkelerde ise değişik geleneklerle kutlanıyor. Öyle ki sadece o değişik geleneksel kutlamalara şahit olmak isteyenler yılın bu zamanlarını o ülkelerde geçirmek istiyor. 

Havai fişekler ve çılgın eğlenceler dünya çapında yaygın olabilir, ancak daha yerel olan diğer Yeni Yıl geleneklerini duydunuz mu? Her ne kadar dünyanın büyük bir kısmı her 31 Aralık’ta yeni yılı coşkuyla karşılasa da, hepimiz aynı şekilde kutlamıyoruz. Amerika Birleşik Devletleri’nde havai fişek gösterisi ve gece yarısı sevilen biriyle öpüşmek çok biliniyor olsa da, diğer ülkelerde Yeni Yıl gelenekleri bu olayı kutlayan ülkeler kadar farklıdır. İspanya’dan Japonya’ya dünyanın dört bir yanından farklı yılbaşı geleneklerini keşfe çıkıyoruz

Şanslı Yiyecekler Yemek

Her ülkenin farklı batıl inançlar olsa da birçok ülkenin birleştiği bir konu var: Şanslı yiyecekler! Her ülkede farklı şekilde yorumlansa da her yiyeceğin farklı şekilde şans, güç ve para getireceğine inanılıyor. İspanya, Portekiz ve Latin Amerika ülkelerinin büyük bir kısmında gece 12’de 12 adet üzüm veya kuru üzüm yemenin gelecek yıl şans ve mutluluk getireceğine inanılıyor. Bu gelenek İspanya’da büyük bir üzüm hasadının yapıldığı ve Kral’ın, ürün fazlasını Yeni Yıl Arifesinde tüketmeleri için halka vermeyi seçtiği 1909 yılında ortaya çıktı. 

Fransızlar yeni yıl sofrasında bol miktarda krep yapmanın şans getireceğine inanırken, Almanlar ise badem ezmesi yemenin şans getirdiğine inanıyor. Estonyalılar için ise yılbaşı günü zorlu bir maraton haline dönüşebiliyor. Gün boyu süren bu ritüelde, 31 Aralık tarihini 1 Ocak gününe bağlayan 24 saat içinde kaç öğün yemek yerse inandıklarına göre tüketilen her öğün için kişi bir sonraki yıl o kadar erkeğin gücünü kazanır. Aynı zamanda geleneksel olarak Yeni Yıl Günü’nde Estonyalılar gün boyunca yedi, dokuz veya on iki kez yemek yemeye çalışırlar çünkü bunların hepsi şanslı sayılardır. Ne kadar çok yerse yıl içinde o kadar çok yiyeceğin geleceğine inanılıyor.

Kurşun Dökmek!

Ülkemizde nazara karşı etkili olduğuna inanılan kurşun dökmek başta başta Almanya olmak üzere Almanca kökenli dillerin konuşulduğu birçok ülkede yeni yıl geleneği olarak yapılır. Finlandiya, Bulgaristan, Çekya ve Türkiye’nin yanı sıra Almanca konuşulan Avrupa’nın çoğunda, küçük kurşun parçalarını ısıtmak, ardından bunları soğuk suya dökmek ve oluşan şekillere göre yıl için tahminde bulunmak gelenekseldir. Örneğin, bir top oluşursa şans önünüze çıkacaktır. 

Kadim Gelenekler: Nar

Ülkemizde de Aralık ortalarından sonra evlerin kapılarında sıklıkla görmeye başladığımız Nar Kırma geleneğinden bahsediyoruz. Tarihte önemli bir yere sahip olan nar bereketi ve doğurganlığı temsil eder. Eski Mısır’da din adamları narı kutsal ilan etmiştir. Eski Mısır’ın muhteşem mimari eserlerine yakından bakıldığında nar motiflerine rastlamak mümkündür. Musevilik’te kutsallık ve doğurganlık, Hristiyanlıkta ise kıyamet günü ve sonsuz hayatı sembolize eder. Budizm’de ise evinde nar olanların kötülüklerden uzak kalacağı inanılışı vardır. Son olarak Kur’an-ı Kerim’in 3 yerinde de nardan bahsedilir. Neredeyse dünyadaki tüm inanışlarda özel bir yere sahip olan nar, yılbaşında da özel bir anlam taşıyor.

Nar kırma veya nar patlatma olarak bilinen bu gelenek, kış dönümü olarak bilinen 21 Aralık’ta veya yılbaşı gecesinde yapılır. Bu geleneği yapmak için bir adet nar alınır ve evin kapısının önünde hızla yere atılarak patlatılır. Nar taneleri ne kadar çoksa ve ne kadar uzağa giderse bolluk ve bereketin o kadar çok olacağına inanılır. Nar kırma geleneği tarihte birçok yerde yer alıyor. Birçok tarihi konuda olduğu gibi burada da yeni yılda nar kırma geleneğinin mitolojik Yunan dönemlerinden geldiği ya da Anadolu geleneği olduğu söylenir. Her kültürde bereket ve bolluğu simgeleyen nar, Osmanlı döneminde erkeklerin sevdiği kızlara evlenme teklifi etmek için verdiği önemli sembollerden biriydi. Anadolu’da bereket tanrıçası figürlerinin elinde tuttuğu bu meyve, birçok kültür ve toplumda olumlu bir anlam ifade etmektedir. Bereketi temsil eden narın yeni yıl sofrasında yer alması durumunda, yıl boyunca masaların bereketini artıracağına inanılır.

Komşuda Soğanlar Başrolde

Komşumuz Yunanistan mitolojik dönemlerden günümüze kadar uzanan iki farklı geleneğe ev sahipliği yapıyor. Biri nar kırma diğeri ise soğan asma! Yunanistan’da yılbaşında yeniden doğuşun sembolü olarak yılbaşı gecesi evinizin kapısına soğan asmak bir gelenektir. Yeni Yıl Günü’nü anmak için ebeveynler çocuklarını soğanla başlarına vurarak uyandırırlar.

Boş Bavulla Sokaklarda Gezmek

Seyahat ve macera dolu bir yıl geçirme umuduyla, Kolombiyalı sakinlerin yılbaşı gecesi sokaklarda boş bir bavulla dolaşması bir gelenek haline geldi.

Ruslardan Saygı Duruşu

Ruslar, geçen yılın en önemli olaylarını gece yarısına kadar hatırlayarak teşekkür ediyor ve gece yarısına gelmeden önce 12 saniyelik saygı duruşunda bulunarak dilek tutuyor.

48 Saatlik Geleneksel Parti: Hogmanay

İskoçya’da Hogmanay, 30 Aralık’ta başlayıp Yeni Yıl Günü’nde sona eren bir yıl sonu partisidir. Ülke genelinde Hogmanay kutlamalarının pek çok çeşidi vardır, ancak en yaygın gelenek, genellikle elinde sembolik bir hediyeyle, arkadaşları ve komşuları ilk ziyaret eden olmayı içeren “ilk adım” geleneğidir. Festivaller için Edinburgh’taysanız , 30 Aralık’ta kavalcılar ve davulcuların meşaleli yerel halkı kasabanın her yerinde bir geçit töreninde yönetmesini bekleyebilirsiniz. Yılbaşı Günü parti, soğuk sularda canlandırıcı bir yüzmeyle sona erer.

Yeni Yıla ATLAMAK!

Yeni yıl gelenekleri arasında en dikkat çekeni Danimarka’dan geliyor. Danimarkalılar gece yarısı saat 00:00’ı gösterdiğinde yeni yıla atlıyor! Yeni yıla saniyeler kala bir sandalyenin tepesine veya bir kanepeye çıkan Danimarkalılar yeni yılın ilk saniyesinde yere atlıyor! Danimarka’da yaşayanların, kötü ruhları kovmak için yılbaşı gecesini ailelerinin ve arkadaşlarının kapılarına eski tabak ve bardaklar atarak kutlamaları bir gelenektir.

Vefat Eden Sevdiklerimize Sofrada Yer Açmak

İrlandalıların, kötü şansı ve kötü ruhları uzak tutmak için evlerinin dış duvarlarına ekmekle vurmak ve yıla tertemiz, yeni temizlenmiş bir evle başlamak gibi çeşitli Yeni Yıl gelenekleri vardır. En çok bilinenlerden biri, geçen yıl kaybedilen sevdikleriniz için yemek masasına ilave bir tabak koymaktır.

Kırmızı İç Çamaşırı

Küresel bir olay gibi görünse de yeni yılda kırmızı iç çamaşırı giymenin kökleri İtalya ve İspanya’ya dayanıyor. İtalyanlar ve İspanyollar şans getirmesi için kırmızı iç çamaşırı giyerler. İspanyollar şanslı olmak için iç çamaşırının da yeni olması gerektiği konusunda ısrar ediyor. İtalyanlar yeni konsepti bir adım daha ileriye taşıyarak, Yeni Yılla birlikte yeni şeylerin gelişini simgelemek için eski eşyaları pencereden dışarı atıyorlar.

Heykel Yakmak

Panama’daki insanların, Panama’daki TV karakterleri ve siyasi figürler gibi tanınmış kişilerin heykellerini (muñecos) yakarak kötü ruhları kovmaları bir gelenektir. Heykellerin eski yılı temsil etmesi amaçlanıyor, bu nedenle insanların yeni bir Yeni Yıl başlangıcıyla başlamasına olanak tanıyor.

Eskiyi Atmak

Johannesburg sakinlerinin eski aletleri ve ekipmanları pencereden dışarı atarak parti yapmaları bir gelenektir; bu, kelimenin tam anlamıyla ‘eskiyle dışarı, yeniyle içeri’ atasözünü temsil eder.

Yuvarlak Şekiller

Yılbaşı gecesinde, Filipinler’in her yerinde madeni paraları temsil eden çeşitli yuvarlak şekiller bulacaksınız. Bunların gelecek yılın refahını simgelediği söyleniyor. Şans getirmesi için puantiyeli giymekten, yemek masalarında yuvarlak meyve yığınları sergilemeye kadar, onlardan kaçmak neredeyse imkansız!