Kakule, oldukça sevilen aromatik bir baharat çeşididir. Sadece Güneydoğu Asya kuşağına özgü değil, Avrupa’da da giderek daha fazla kullanılıyor. Kakule, zencefil ve zerdeçal aynı botanik familyasına aittir. Kakule, zingiberaceae ailesinin bir parçasıdır ve bakla, tohum ve toz halinde satılır. Kabukları, aromatik tohumları ortaya çıkarmak için bölünerek açılabilir. Zerdeçal ve zencefil ile çok iyi eşleşir. Aynı aileden gelmelerine rağmen kakulenin çok benzersiz bir lezzet profili vardır. Kakule ve zerdeçal kuru olarak kullanılırken, zencefil ise en çok taze olarak kullanılır. Kakulenin açık olan dış kabuklarının atılmasına gerek yoktur.

Farklı baharat arayışlarına mükemmel bir cevap olan kakulenin hayatımızdaki konumu nedir? Bilmeniz gerekenler yazımızda tüm detaylara ulaşabilirsiniz. Kakule çok yönlü olması sebebiyle hemen her yemek ile mükemmel uyum sağlar. İlgili başlıkta buna dair daha fazla bilgi bulabilirsiniz. Kakulenin tatlılara ve yemeklere ne kadar yakıştığını gördüğünüzde, mutfağınızdan eksik etmeyeceksiniz. En güzel tarifleri daha aromatik ve lezzetli hale getiren kakulenin ayrıca ilaç yapmak için kullanıldığını da söyleyelim.

Kakule ayrıca ağız içerisindeki pH değerini dengelemeye yardımcı olur. Birçok kişi nane, karanfil ve tarçını çok iyi nefes tazeleyiciler olarak düşünse de insanlar yüzyıllardır kakule baharatını bu amaçla kullanmışlardır. Kakule, ağız kokusu, çürükler ve diğer diş eti hastalıkları gibi problemlerin yaygın nedeni olan bakteriler ile savaşmaya yardımcı olabilir. Yakın zamanlarda yapılan bir araştırma da kakule tohumlarının, anti-inflamatuar ve antioksidan özellikleri sebebiyle ağız sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabileceğini bulmuştur. Bulgular, kakulenin özünün diş eti hastalığına veya enfeksiyonlara yol açabilecek diğer bakterileri azaltma, yok etmede etkili olduğunu göstermiştir.

Kakule Nedir?

Kakule, bahsettiğimiz gibi zencefilin ait olduğu familyadan gelmektedir. Dört-beş metre kadar uzunluğa sahip yeşil yapraklı yabani bir bitki türüdür. Zencefil kök, kakule ise daha çok bitkinin meyvesidir. Sıcak bir iklimi seven kakule, bataklık ormanı olarak ifade edilen yerlerde yetişiyor. İki tür kakule vardır ve ikisi de birbirinden çok farklıdır. Kullanmadan önce hangi türü ne için kullanacağınıza özen gösterirseniz, en yüksek lezzet verimini alabilirsiniz. Kakulenin biri açık yeşil, diğeri ise siyah (koyu kahverengi) olmak üzere iki türü vardır. Soluk yeşil kakule hassas bir aromaya sahiptir. Siyah olan kakule, oldukça güçlü ve dumanlı bir aromadadır. Soluk yeşil, siyahtan çok daha pahalıdır ve de tatlılarda, tuzlu yemeklerde eşit olarak kullanılmaktadır. Siyah kakule ise sadece tuzlu yemekler için tercih ediliyor. Bazı araştırmacılar, siyah kakulenin gerçek bir kakule değil, yakın bir akraba olduğuna inanıyor.

Siyah kakule yeşil olanın 3 katı büyüklüğündedir. Kara kakule olarak da ifade edilir ve kullanımı yeşil kadar popüler değildir. Ünlü Hint yemeklerinden bazıları, lezzetini yeşil kakule ve zencefilden alır. Yeşil kakule, tatlı bir aroma katan hemen hemen her baharatla çok iyi uyum sağlar ancak siyah kakule çok cesur bir dumanlı aromaya sahiptir ve her zaman diğer güçlü baharatlarla eşleştirilemez. Yeşil kakule yemeklerde başrol oynuyor. Siyah ve yeşil birlikte kullanıldığında köri, tavuk yemekleri, barbunya fasulyesi (rajma) gibi yemeklerde birbiriyle uyum sağlayabilir. Yeşil kakule safranla çok iyi eşleşir. Çoğu Hint tatlısında bu yüzden safran ve kakule kullanılıyor ancak aynı zamanda hindistan cevizi ve karabiber ile de çok yakışır. Limonataya bir tutam kakule tozu eklemeyi deneyebilirsiniz. Bu, içeceğinize ferah ve eşsiz bir tatlı lezzet katar. Her iki kakule türü de en iyi şekilde bakla olarak satın alınır ve yalnızca gerektiğinde gerektiği kadar öğütülmelidir. Baharatlarınızı daima hava geçirmez cam kavanozlarda saklayın.

Kakule, dışarıda yemek yediğinizde birçok yemek ve tatlının içerisinde karşılaşacağınız bir baharattır. Bir şefin cephaneliğinde bulunan en karmaşık aromatik baharatlardan biri diyebiliriz. Karanfil, akdeniz çamı, narenciye, sardunya ve gül gibi kokulu bileşikler ve kil gibi toprak kokuları içerir. Aroması tatlılığı ima etse de Masala Chai’den ördek terrine kadar çeşitli yemeklerde farklı ama uyumlu notalar oluşturmak için karışabilen bir baharattır. Biraz uzun bir yol kat eder.

Öğütülmüş kakule olarak da satın alabilirsiniz ancak şefler bütün baklaları kullanmanızı, tohumları çıkarmanızı ve tohumları bir kahve karıştırıcısında öğüterek keklere, bisküvilere ve hamurlara eklemenizi önerilir. Aslında bu sadece kakule için değil, diğer baharatlar için de geçerlidir. Öğütülmüş baharatların bir süre sonra aroması azalıyor. Bu da istenen lezzeti vermeye en büyük engel. Kök ya da tane her baharatı bu şekilde alıp, kullanım sırasında öğütmek en iyisidir. Kakulenin baklaları kızartılabilir, hafifçe ezilebilir ve sığır eti veya dana eti gibi yavaş pişirilmiş et yemeklerine eklenebilir.

Kakulenin çoğunlukla bilmeden atılan kabukları oldukça değerlidir. Yemeklere kabuklar ile birlikte öğüterek ya da ezerek koyulursa, lezzetini katlıyor. Ayrıca, kabuklarından aromatik yağlar elde edilebiliyor. Bu yağı, diğer yağlar ile karıştırarak ya da tek olarak birçok fayda için kullanabilirsiniz. Kurutulmuş kakule de bulmak mümkün. Bu, hemen her zaman çay olarak tüketme amacı ile kullanılıyor. Kakule çayı için birkaç tane kurutulmuş kakule yeterli. Eşsiz aroması baskın olduğundan, fazla eklendiğinde güzel bir lezzetten uzaklaşabilir.

Kakulenin Faydaları Nelerdir?

Kakule sadece bir baharat değildir, daha doğrusu basit bir baharat değildir, sağlığa da faydaları vardır. Zencefil gibi kakule de sindirim için ideal bir baharattır ve mide bulantısı ile mücadele edebilir. Kakule, bal ve misket limonu ile karıştırılmış zencefil suyunun mide bulantısı için mükemmel olduğu bilinir. Özellikle uzun yollarda bulantı yaşayan kişilerin en büyük sırrıdır. Sadece nefes tazeleyici olarak değil, aynı zamanda harika bir “detoks ilacı” olarak da kullanılıyor. İdrar söktürücü olarak çalıştığı için vücudun toksinleri atmasına yardımcı olur. Ayrıca karaciğer temizliği için harika olduğu ve hıçkırıklar için evde uygulanacak tariflerden olduğu söylenir.

Tohum, tipik olarak turunçgillerin hepsinin kabuğunda bulunan bir kimyasal olan limonen için mükemmel bir kaynak olarak kabul ediliyor. Limonen, güçlü bir antioksidandır ve kanseri önlemek, tedavi etmek için farklı formlarda kullanılır. Bir dahaki sefere çayınızı yaparken lezzet ve de sağladığı birçok sağlık yararları için bir tutam kakule ekleyin. Bunun dışında çok bilinmeyen ancak bazı kişilerin vazgeçemediği beyaz kakule adı verilen bir tür de vardır. Aslında buna farklı tür demek doğru olmaz. Çoğunlukla fazla aromatik tadı sevmeyenler bunu tercih ediyor ancak, beyaz kakule bir kakule çeşidi değildir. Beyaz kakule; ağartılmış yeşil olan kakuledir. Lezzet ve aromanın çoğundan yoksundur. Kakule seçerken yeşil olanları seçin. En aromatik ve iyi olanlardır.  

Baharat Kraliçesi kakule, baharatlar arasında safran ve vanilyadan sonra en pahalı üçüncü baharat olarak yer alır. Hindistan ve Sri Lanka’ya özgü bir tropikal bitki olan kakule, yan yana iki bezelyeden daha büyük olmayan, oldukça küçük bir tohum kabuğu üretir. İçerisinde birçok tohum vardır. Bunlar, bir kibrit başından daha büyük değildir ama aromatik esansiyel yağlar ve bileşiklerin şaşırtıcı bir kombinasyonu ile doludur.