
Yeni Teknolojinin Yeni Fobisi: Nomofobi Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Akıllı telefonunuzu bir kenara bırakmakta ve ondan az da olsa uzak kalmakta sorun yaşıyor muşunuz? Veya telefonunuzdan birkaç saatliğine hizmet alamayacağınızı bildiğinizde endişeli hissediyor musunuz? Ya da telefonunuzun olmadığı düşüncesi sıkıntıya neden oluyor mu? Eğer bu sorulara cevabınız evet ise nomofobi sahibi olabilirsiniz.
Peki, nomofobi tam olarak nedir? Semptomları ve tedavisi neleri içeriyor? Bu soruların yanıtlarına sizler için hazırladığımız yazımızda beraber bakalım…
Nomofobi nedir?
Çoğumuz bilgi ve bağlantı için dijital cihazlarımıza bağımlıyız, bu yüzden onları kaybetme konusunda endişelenmek normaldir. Aniden telefonunuzu bulamamak, muhtemelen fotoğraf, kişi ve diğer bilgileri kaybetmekle nasıl başa çıkılacağı konusunda endişelere yol açar.
Ancak, “cep telefonu olmama fobisi” olarak adlandırabileceğimiz nomofobi (no mobile phone phobia) günlük yaşamı etkileyecek kadar kalıcı ve şiddetli bir “telefona sahip olmama korkusunu” tanımlar. Birden fazla çalışma, bu fobinin giderek daha yaygın hale geldiğini gösteriyor. Şimdi gelin nomofobinin belirtilerine, nedenlerine ve tedavi yöntemlerine göz atalım.
Belirtiler
Akıl sağlığı uzmanları henüz bu durum için resmi tanı kriterlerine karar vermiş değil. Bununla birlikte, genel olarak nomofobinin zihinsel sağlık için bir endişe yarattığı konusunda hemfikirler. Hatta bazı uzmanlar, nomofobinin bir tür telefon bağımlılığı temsil ettiğini öne sürüyor. Fobiler bir tür kaygıdır. Korktuğunuz şeye bağlı olarak verdiğiniz tepkiler de bazı duygusal ve fiziksel belirtilere neden olurlar.
Duygusal belirtiler şunları içeriyor:
- Telefonunuza sahip olmadığınızı veya kullanamayacağınızı düşündüğünüzde endişe, korku veya panik
- Telefonunuzu bir yere koymanız gerekiyorsa veya bir süre kullanamayacağınızı biliyorsanız endişe ve ajitasyon (çırpınma durumu)
- Telefonunuzu kısa bir süre bulamazsanız panik veya endişe
- Telefonunuzu kontrol edemediğinizde stres veya endişe
Fiziksel semptomlar şunları içeriyor:
- Göğsünüzde sıkışma
- Normal nefes almada zorluk
- Titreme
- Artan terleme
- Baygınlık, baş dönmesi veya şaşırmış hissetmek
- Hızlı kalp atışı
Nomofobiniz veya herhangi bir fobiniz varsa, korkunuzun aşırı olduğunu fark edebilirsiniz. Bu farkındalığa rağmen, neden olduğu tepkilerle başa çıkmakta veya bunları yönetmekte zorlanabilirsiniz. Sıkıntı hissetmekten kaçınmak için telefonunuzu yakınınızda tutmak ve kullanabildiğinizden emin olmak için mümkün olan her şeyi yapabilirsiniz. Örnek olarak şunları söyleyebiliriz:
- Telefonu yatağa, banyoya, hatta duşa götürmek
- Çalıştığından ve bir bildirimi kaçırmadığınızdan emin olmak için sürekli kontrol etmek
- Telefonunuz olmadan çaresiz hissetmek
- Elinizde veya cebinizde olmadığında görebildiğinizden emin olmak
Nedenleri
Nomofobi, modern bir fobi olarak kabul edilir. Başka bir deyişle, büyük olasılıkla teknolojiye olan artan güvenden ve aniden ihtiyaç duyulan bilgilere erişemezseniz ne olabileceğine dair ortaya çıkan endişeden kaynaklanıyor. Nomofobinin, gençlerde ve genç yetişkinlerde daha sık görüldüğü öne sürülüyor.
İzolasyon korkusu, anlaşılır bir şekilde, nomofobinin gelişmesinde rol oynayabilir. Telefonunuz, önemsediğiniz insanlarla iletişim kurmanın ana yöntemi olarak hizmet ediyorsa, büyük olasılıkla onsuz oldukça yalnız hissedeceksiniz. Bu yalnızlığı yaşamak istememek, telefonunuzu her zaman yakınınızda tutmak istemenize neden olabilir.
Başka bir neden, ulaşılamama korkusu olabilir. Önemli bir mesaj veya arama bekliyorsak hepimiz telefonlarımızı yakın tutuyoruz. Bu, kırılması zor bir alışkanlık haline gelebilir.
Fobiler her zaman olumsuz bir deneyime tepki olarak gelişmez, ancak bu bazen olur. Örneğin, geçmişte telefonunuzu kaybetmek sizin için önemli bir sıkıntıya veya soruna neden olduysa, bunun tekrar olacağından endişe duyabilirsiniz. Yakın bir aile üyenizin fobisi veya başka tür bir kaygısı varsa, nomofobi geliştirme riskiniz artabilir. Genel olarak kaygıyla yaşamak, fobi geliştirme riskinizi de artırabilir.
Bir fobi nasıl tedavi edilir?
Önemli bir sıkıntı yaşıyorsanız veya günlük yaşamınızı yönetmekte zorlanıyorsanız, bir terapist muhtemelen tedavi önerecektir. Terapi genellikle nomofobinin semptomlarını ele almanıza yardımcı olabilir. Terapistiniz bilişsel davranışçı terapi veya maruz bırakma terapisi önerebilir.
- Bilişsel davranışçı terapi
Bilişsel davranışçı terapi (CBT), telefonunuzun olmadığını düşündüğünüzde ortaya çıkan olumsuz düşünce ve duyguları yönetmeyi öğrenmenize yardımcı olabilir. “Telefonumu kaybedersem arkadaşlarımla bir daha asla konuşamam” düşüncesi sizi endişeli ve hasta hissettirebilir. Ancak bu terapi yöntemi, bu düşünceye mantıksal olarak meydan okumayı öğrenmenize yardımcı olabilir. Örneğin, bunun yerine “Kişilerim yedeklendi ve yeni bir telefon alacağım; ilk birkaç gün zor olurdu ama dünyanın sonu olmazdı” diyebilirsiniz.
- Maruz bırakma (kalma) terapisi
Maruz kalma terapisi, korkunuza aşamalı olarak maruz kalarak korkunuzla yüzleşmeyi öğrenmenize yardımcı olur. Nomofobiniz varsa, yavaş yavaş telefonunuzun olmaması deneyimine alışacaksınız. Bu, özellikle sevdiklerinizle iletişimde kalmak için telefonunuza ihtiyacınız varsa, ilk başta korkutucu görünebilir. Ancak maruz bırakma terapisinin amacı, kişisel hedefiniz olmadıkça telefonunuzu kullanmaktan tamamen kaçınmak değildir. Bunun yerine, telefonunuzun olmadığını düşündüğünüzde yaşadığınız aşırı korkuyu ele almayı öğrenmenize yardımcı olur. Bu korkuyu yönetmek, telefonunuzu daha sağlıklı bir şekilde kullanmanıza yardımcı olabilir.
- İlaç tedavisi
İlaç, ciddi nomofobi semptomlarıyla başa çıkmanıza yardımcı olabilir, ancak temel nedeni tedavi etmez. Bir fobiyi yalnızca ilaçla tedavi etmek genellikle yardımcı olmaz. Belirtilerinize bağlı olarak, bir psikiyatrist, terapide belirtilerinizle başa çıkmayı öğrenirken kısa bir süre için ilaç kullanmanızı önerebilir.
- Kişisel olarak atacağınız adımlar
Nomofobi ile kendi başınıza başa çıkmak için adımlar atabilirsiniz. Daha dinlendirici bir uyku için geceleri telefonunuzu kapatabilirsiniz. Uyanmak için bir alarma ihtiyacınız varsa, telefonunuzu gece kolayca kontrol edemeyeceğiniz kadar uzakta tutabilirsiniz. Market alışverişi yaparken veya yürüyüşe çıkarken telefonunuzu kısa süreliğine evde bırakmayı deneyebilirsiniz.
Her gün tüm teknolojilerden uzak durmaya biraz zaman ayırabilirsiniz. Sessizce oturmayı, bir şeyler yazıp çizmeyi, yürüyüşe çıkmayı, bisiklete binmeyi veya yeni bir açık hava alanını keşfetmeyi deneyebilirsiniz.
Puma Flyer Runner Mesh Unisex Yürüyüş Ayakkabısı ile yürüyüşlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Salcano City Explorer Hd 19 Kadro Hidrolik Fren Şehir Bisikleti de güzel bir gezinti yapmanızı sağlayacak araçlar arasında yer alıyor.
Bazı insanlar telefonlarına kendilerini çok bağlı hissederler çünkü onları arkadaşlarıyla ve sevdikleriyle iletişimi sürdürmek için kullanırlar. Bu, telefonunuzdan uzaklaşmayı zorlaştırabilir, ancak bu konuda da atabileceğiniz bazı adımlar var. Mümkünse arkadaşlarınızı ve sevdiklerinizi yüz yüze etkileşime girmeye teşvik edin. Bir buluşma düzenleyebilir, yürüyüşe çıkabilir veya bir hafta sonu kaçamağı planlayabilirsiniz.
Sevdikleriniz farklı şehirlerde veya ülkelerde yaşıyorsa, telefonda geçirdiğiniz zamanı diğer aktivitelerle dengelemeye çalışabilirsiniz. Her gün telefonunuzu kapatacağınız bir zaman ayırabilir ve başka bir şeye odaklanabilirsiniz. Fiziksel olarak yakınınızdaki insanlarla daha fazla yüz yüze etkileşim kurmaya çalışarak bir iş arkadaşınızla, bir sınıf arkadaşınız veya komşunuzla sohbet edebilirsiniz.
Son olarak…
Nomofobi henüz resmi bir akıl sağlığı durumu olarak sınıflandırılmayabilir. Ancak uzmanlar, teknoloji çağının bu sorununun ruh sağlığını etkileyebilecek büyüyen bir endişe olduğu konusunda hemfikir.
Çoğu telefon kullanıcısı bir dereceye kadar semptomlar yaşasa da nomofobi en çok gençlerde görülür. Telefonunuzu düzenli olarak kullanıyorsanız, elinizde olmadığını veya bulamadığınızı fark ettiğinizde kısa bir panik anı yaşayabilirsiniz. Bu nomofobiniz olduğu anlamına gelmez. Ancak, telefonunuzu elinize alamamak veya kullanamamak konusunda çok endişeleniyorsanız, yapmanız gereken şeye odaklanamıyorsanız, yardım için bir terapiste başvurmayı düşünebilirsiniz. Nomofobi, tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile iyileşebilir.