
Şanlıurfa Mutfağı ve 7 damak çatlatan tarif
Sahip olduğu tarihsel ve kültürel birikimi ile dünya kültürel mirasına giren Şanlıurfa mutfağı, Müslüman, Hıristiyan, Yahudi, Süryani, Ermeni, Yezidi, Türk, Arap ve Kürt kültürünün bir arada harmanlanmasıyla ünlü.
Türk mutfağı denilince akla gelen ilk duraklardan biri olan, Şanlıurfa mutfağı içerisinde bulunan ve evinizde de kolayca yapabileceğinizi birbirinden lezzetli 7 damak çatlatan tarif hazırladık.
Lebeni
Ana malzemeleri nohut, buğday dövme ve yoğurt olan bu çorba, ismini Arapçadaki leben (süt) sözcüğünden alır.
Malzemeler (4 kişilik)
- 1 su bardağı buğday dövme
- 1 kilo yoğurt
- 1 yumurta
- Tuz
- Yarım su bardağı nohut
Yapılışı oldukça kolay olan bu çorba için geceden ıslatılan nohut ve buğday dövmeyi düdüklü tencerede pişirin. Diğer bir kapta yoğurt, yumurta ve tuzu çırpın. Kaynamaya başlayan nohut ve buğday dövmenin üzerine çırpılmış yoğurdu ilave edip birkaç dakika kaynattıktan sonra, soğumasını bekleyip, dolaba kaldırabilirsiniz.
Lebeni, Şanlıurfa mutfağı için genellikle yaz aylarında soğuk olarak yense de, üzerine tereyağı ve pul biber dökerek sıcak olarak da tüketebilirsiniz.
Haside tatlısı
Yalnızca 3 malzemeyle yapılan Haside, tereyağı ile nişastanın kavrulmasının ardından karışıma dut pekmezinin eklenmesinden oluşur.
Malzemeler:
- 4 yemek kaşığı tereyağı
- 5 yemek kaşığı nişasta
- 1 su bardağı dut pekmezi
Tüm karışımı koyu bir muhallebi kıvamını alana kadar karıştırın. İster sıcak, ister dolapta 2-3 saat beklettikten sonra üzerini badem, fındık, ceviz ile süsleyip servis edebilirsiniz.
Bostana
Bostana kelimesi, Farsça -bû (koku) ve -stan (yer) köklerinden, sebze bahçesi için kullanılan bostân’dan türetilmiştir. Oldukça ferah ve sulu bir salata olan Bostana’nın yapımı da kolaydır.
Malzemeler:
- 1 kg taze domates
- 8 tane taze kırmızı / yeşil biber
- 1 demet maydanoz
- ½ demet nane
- ½ demet semiz otu
- ½ demet yeşil soğan
Kabuklarını soyduğunuz domatesleri küçük küçük doğrayın. Daha sonra yeşil biber, yeşil soğan, maydanoz, nane ve semizotunu ince ince kıyın. Unutmayın malzemesi ne kadar ince olursa, salatanız o kadar makbuldür. Ekşi sosu için, yaz başında koruk suyu, sonbaharda taze nar suyu, diğer mevsimlerde nar pekmezi kullanabilirsiniz.
Dilerseniz yaptığınız salatayı sade ve şık Acar Bambu salata kasesi ile sunabilirsiniz.
Hedik
Kaynatılmış buğday, bulgur gibi hububatlar için kullanılan Hedik sözcüğünün Ermenice Hatik sözcüğünden geldiği düşünülmektedir. Şanlıurfa mutfağında Hedik, yeni diş çıkaran çocuklara yapılmasıyla da ünlüdür.
Malzemeler: (4 Kişilik)
- 1,5 bardak nohut
- 1 bardak buğday
- Tuz
- Karabiber
Yine oldukça kolay, bir o kadar da besleyici olan bu yemeği yapmak için önce nohutla buğdayı geceden ıslatın. Ertesi gün suyunu süzerek üzerine yeniden dört bardak kadar su koyun ve kaynamaya bırakın.
Kaynamaya başlayınca altını kısın ve kısık ateşte 1 saat kadar pişirin. Piştikten sonra tuzunu ve karabiberini ekleyerek servis yapabilirsiniz.
Ücce
Sabah kahvaltılarında keyifle yiyeceğiniz bu yemeği meze olarak da sofranızda sunabilirsiniz.
Malzemeler: (5 Kişilik)
- 15 adet yumurta
- 10 adet yeşil soğan taze soğan
- 1 demet maydanoz
- Yeterince un
- ½ kaşık tuz
- 1 çay kaşığı karabiber2 yemek kaşığı pul biber
- 1,5 su bardağı yağ
Öncelikle yumurtaları bir kabın içerisinde çırpın, tuz, karabiber, kırmızı biberi de ekleyerek karıştırmaya devam edin. En sonu unu da ekleyip iyice kıvamı koyulaşınca içine ince ince kıydığınız taze soğanla maydanozu ilave edin. Karışımınızdan küçük bir kepçeyle aldığınız parçaları tavadaki kızgın yağa atın ve pişirin.
Ücce’nizi Porland’ın bu otantik tabaklarında servis edebilirsiniz.
Kıymalı Bademli Pilav
Malzemeler: (4 Kişilik)
- ½ kg yağsız (koyun) kıyma et
- 2 su bardağı pirinç
- 1 su bardağı badem
- 1 su bardağı yağ
- 1 çay kaşığı karabiber
- 4 bardak su
- Tuz
Öncelikle bademleri bir tencereye koyup yumuşayınca kadar haşlayın ve kabuklarını soyun. Daha sonra bademleri yarım bardak yağ ile pembeleşinceye kadar kavrurun ve bir tabağa koyun.
Kıymanızı kavurduktan sonra içine tuz ve karabiber ekleyin. Önceden ıslatılıp suyu süzülmüş pirinçlerinizi pişirin. Dinlenmiş pilavı servis tabağına alınıp üzerine kavrulmuş kıyma, daha sonra da bademleri yayın.
Semsek
Semsek kelimesi, böreğin üçgen şekli yüzünden olsa gerek, Farsça üçgen başörtü anlamına gelen senbûse sözcüğünden türemiştir.
Malzemeler (4 Kişilik)
- 1 kg un
- ½ kg yağsız kıyma
- 2 kuru soğan
- 1 demet maydanoz
- 2 kaşık sirke veya limon suyu (hamuru için)
- 1 su bardağı yağ
- Tuz, karabiber
Şanlıurfa mutfağı içerisinde oldukça meşhur olan bu börek için öncelikle kıymayı bir tavada ince doğranmış soğanla kavurun. Maydanozu ince ince doğrayıp, tuz ve karabiberle karıştırın.
Hamuru yoğurarak, küçük beze büyüklüğünde parçalara ayırın ve tatlı tabağı büyüklüğünde açın. Çok ince olmamak kaydıyla yarı tarafına, içine koyacağınız malzemeleri ekleyin, diğer tarafın üzerine kapatın. Kenarını keserek yağda iki tarafı pembeleşinceye kadar kızartın.