Bir meslek hastalığı olarak da giderek yaygınlaşan ses teli problemleri insanların hayatını etkilemeye devam ediyor. Sürekli konuşarak çalışmak zorunda olanlar için ciddi sorunlara yol açan şikayetler arttıkça bu şikayetleri azaltmak için geliştirilen yöntemler ve tedavilerin sayısı da artıyor.

Sesin kötü havalı ortamlarda, özellikle de uzun süreli ve yüksek tonda kullanılması insan hayatını olumsuz yönde etkileyen geçici problemlere sebep olduğu gibi, nodül oluşumu gibi ileri derece hasarlara da sebebiyet verebiliyor. Ses açma ve sesinizin sağlığı için dikkat etmeniz gerekenleri inceledik.

Bağırarak konuşmak sese zarar veriyor

Kimi insan yüksek sesle konuşur kimi mırıldanarak konuştuğu için zor duyarız. Her şeyin fazlasında olduğu gibi bağırarak konuşmak ve bağırmayı alışkanlık haline getirmek de zarar verici bir etki yapar.  Mide ve gırtlak reflüsü çeşitli boğaz enfeksiyonları ve gırtlak kanserleri zor hastalıklar da boğazdaki tellere ciddi zararlar verebilir.

Vücudunuzda bir haftadan daha uzun süren her türlü değişiklik gibi sesinizde oluşan problemler için de muhakkak bir uzmana görünmelisiniz. Ses kısıklığıyla birlikte görülen problemler nefes darlığı, yutkunma güçlüğü gibi çok daha önemli şikayetlere de sebep olabilir.

İş yaşamını da olumsuz yönde etkiliyor

Ses problemleri sürekli konuşarak çalışmak zorunda olan insanlarda daha sık görülür. Bu yüzden hava kirliliği, aşırı soğuk havaya maruz kalmak gibi dönemsel etkiler dışında meslek hastalığı sayılabilir. Ses sanatçıları, tiyatrocular, çağrı merkezi çalışanlar, öğretmenler, akademisyenler, din görevlileri ve politikacılar, gibi sürekli sesini kullanarak çalışmak zorunda olanların ses kısıklığı yaşaması, boğaz problemleri çok sık yaşanan bir durumdur.  Ancak yaygın veya dönemsel bir hastalık olarak görünmesi sebebiyle bazen ciddiye alınmadıkları olur oysa ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir.

Boğazda acı, yanma, gerginlik, yabancı cisim hissi, kuruluk, gıcık ve öksürük gibi farenjit bulguları öğretmenlerde çok sık görülür. Sürekli oksijeni az kalabalık ve kapalı ortamda çalışmak, bazen yüksek sesle konuşmak zorunda kalmak bu belirtileri artırır. Bu bulguları hafifletmek için doktorunuza da danışarak propolisli ve ballı ürünleri “boğaz spreyleri” kategorimizden inceleyerek kullanabilirsiniz.

Ses tellerinde nodül oluşumu

Ses tellerinin kötü koşullara maruz kalması ve fazla zorlanması nodül denilen sert çıkıntılara ya da tellerde belirli bir noktada şişerek polip oluşturmasına sebep olabilir. Kısılan ve zayıflayan sesi duyurmak için telleri zorlayarak konuşmak nodüllerin daha da büyümesine neden olur. Nodül oluştuğunda tedavi başlanmaz ve zorlanmaya devam edilirse nodül büyümeye ve sertleşmeye devam eder. Bu gibi durumların muhakkak erkenden fark edilmesi ve tedavi edilmesi önemlidir. Bu hastalıkların oluşmasını engellemek için sesin doğru kullanılması gerekir. Bu tür hastalıklar tabi ki sadece sesin yanlış kullanımı sonucu oluşmaz. Tiroit sorunları ve alerji gibi tıbbi problemlerin de ses tellerinin üzerinde etkisi vardır. Üst solunum yolu ve boğaz hastalıkları da sese olumsuz yönde etki eder. Üst solunum yollarında ve bu tür bir problem yaşadığınızda gideceğiniz bölüm kulak, burun, boğaz hastalıkları bölümüdür.

Ses sağlığımızı korumak için neler yapabiliriz?

Bu türde sürekli olarak sıkıntı yaşayanlar, günlük yaşam alışkanlıklarında bazı şeyleri değiştirerek hasarların kalıcı hale gelmesini engelleyebilirler.

• Ses tellerine zarar veren en önemli dış faktör olan tütün ürünleri kullanımını bırakmak, pasif içicilikten kaçınmaktır.
• Soğuk ve asitli içecekler tüketmemeye özen göstermek önemli bir faktördür.
• Dumanlı ve tozlu ortamlardan kaçınmak ses tellerinizi korumanıza yardımcı olur.
• Ses tellerine zarar verdiği için geniz temizleme hareketlerinden kaçınılmalıdır.
• Sıvı tüketimi ses telleri sağlığı açısından oldukça önemlidir ancak çok soğuk ve asitli içecekler ses tellerine zarar verir. Kafein ve alkolün fazlası da ses tellerini kurutarak hasar yaratabilir. Bu tip içeceklerin olumsuz etkisini dengelemek için daha fazla su içmeyi deneyebilirsiniz. Ilık su ses tellerini su yumuşatmak için en iyi içecektir.
• Yüksek sesle konuşmaktan, bağırmaktan kaçınılmalıdır.
• Bu problemler göz ardı edilmemeli, zaman geçmeden uzmana başvurulmalıdır.
• Keyfe keder ilaç kullanımı zarar verebilir. Daha önceki soğuk algınlığınızda kullandığınız ilaç size iyi geldi diye doktora danışmadan tekrar onu kullanmanız olumsuz sonuç doğurabilir. Çünkü soğuk algınlığı için gelişigüzel kullanılan ilaçların içinde bulunan antihistaminikler tükürük salgısını azaltarak gırtlak dokularını kurutur. Eğer bu konuda sıkıntınız varsa ve kurutucu özelliği olan ilaçlar kullanmanız gerekebilir. Sağlığınıza etki eden her husus için muhakkak hekim kontrolünde ilaç kullanmalısınız.

Ses sağlığınızı ve genel sağlığınızı korumak için daha fazla pratik bilgiye ihtiyaç duyarsanız “Bağışıklık sisteminizi güçlendirecek tavsiyeler” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.