Pandemi ile beraber evde ve dolayısıyla ekran karşısında bu kadar zaman geçirince çocuklar için güvenli internet sağlamanın yolları daha da önem kazandı. 

Dünya daha normal  koşullarda yaşarken yaş gruplarına göre belirlenen ekran saatlerinden ve bunun sınırlarından bahsedebiliyorduk. Ancak sokağa çıkma kısıtlamaları ve eğitiminin büyük kısmının online hale gelmesi çocukların ekrana maruz kalma süresini kat be kat artırdı. Ebeveynler de güvenli internet sağlamanın yollarını arar oldu. 

Bu yazımızda güvenli internete ulaşmanın ve böylece çocuğunuz ekran karşısındayken ebeveynler olarak biraz olsun rahat etmenin yollarını araştırdık. Umuyoruz çocukların dışarıda doyasıya koştuğu zamanlar tez vakitte gelecek ama şimdilik interneti güvenli hale getirmekle yetinmek durumundayız gibi duruyor.

Bilgisayarlar için güvenli internet

Son yıllarda bilgisayar kullanan hemen herkes artık DNS değiştirmeyi öğrendi, hatta birçok farklı DNS adresi bir arada kullanılmakta. Benzer bir metot ile Norton DNS veya Open DNS gibi ücretsiz koruma sağlayan DNS adreslerini güvenlik internet sağlamak için kullanabilirsiniz. 

Bunlar, bu şirketlerin kendi belirledikleri politikalara göre istemediğiniz web sitelerinin ziyaretini engelleyebiliyor. Windows 7 ve üstü bir işletim sistemi örneğin Windows 10 pro kullanıyorsanız, Windows’un sunduğu “Ebeveyn Denetimi” seçenekleri ile de dilediğiniz kullanıcıyı yönetip, hangi gün ve saatlerde bilgisayara girebilir gibi detayları belirleyebilirsiniz. Nasıl yapılacağını direkt olarak Windows’un kendi sitesinde adım adım bulacaksınız. 

Telefonlar için güvenli internet

IOS cihaz için birkaç şekilde denetim uygulanabilir. Bunlardan ilki; örneğin çocuğunuzun telefonunuzda oynamayı çok sevdiği bir oyun var ve onu oynamak istiyor. Ancak siz de oyunun dışında fotoğraflar, internet veya diğer uygulamalara erişmesini istemiyorsunuz. 

Bu durumda yapabileceğiniz işlem, Ayarlar → Genel →Erişilebilirlik →Güdümlü Erişim seçeneğini aktif hale getirmek olmalı. Etkin hale getirildikten sonra, açmak istediğiniz uygulamaya gidip 3 defa orta tuşa basmanız halinde size bir takım sorular sorulacaktır: nerelere tıklanamasın, ne kadar süreyle sadece bu uygulamada kalabilsin vb. gibi. Bu moddan çıkmak için bir şifre belirleyip telefonunuzu artık gönül rahatlığıyla çocuğunuza verebilirsiniz. 

Android cihazlar için Ayarlar → Kullanıcılar seçeneğinden sonra ‘Yeni bir kullanıcı oluştur’ seçilerek, oluşturulan bu kullanıcının hangi uygulamalara erişebileceği konusunda bir denetim sağlanabilir. 

Ancak burada unutmamamız gereken şey gerçekten uğraşılması durumunda aşılmayacak güvenlik önlemi olmadığı. Bu yüzden önceliğiniz çocuğunuza neyin iyi, neyin kötü olduğunu uygun bir dille anlatmak olmalıdır.   

Oyunlar ve videolar

Eğer çocuğunuzun kontrollü bir şekilde video izlemesine müsaade etmek istiyorsanız ‘YouTube’ yerine ‘YouTube Kids’i deneyebilirsiniz. YouTube Kids’de yayınlanan içeriklerin, yayın öncesinde çocuklar için uygunluğu kontrol ediliyor. Yine de çocuğunuzun neleri izlediğine arada bir göz atmayı unutmayın. Aynı zamanda, hayali karakterler konusunda onları bilgilendirmeyi, bu karakterlerin gerçek olmadığını anlatmayı da unutmayın. 

Çocuklarınıza güvenli internet sağlamak için Youtube kids’in yanı sıra ‘Jellies’ isimli çocuk videoları uygulamasını da inceleyebilirsiniz. Belirtilenlere göre bu uygulamada reklam yok ve çocuklar için yalnızca faydalı olabilecek içerikleri barındırıyor.

Bazı online oyunlarda, diğer oyuncularla yazışma/konuşma imkanı var ki günümüzde en fazla riski bu yazışmalar taşıyor olabilir. Çocuğunuzun dışarıda tanımadığı biriyle konuşması ne kadar tehlikeliyse online ortamda konuşması da aynı oranda tehlikeli zira karşı tarafta bir çocuğun değil kötü niyetli bir yetişkinin olabileceği ihtimalini atlamamak gerekir. Bu yüzden özellikle yazışmalar söz konusu olduğunda daha dikkatli olmakta fayda var. 

Eğer online oyunları hayatınızda istemiyorsanız çocuğunuzla beraber oynayabileceğiniz bu oyun konsolu hem güvenli bir keyifli bir seçenek olacaktır.

Sosyal medya hesapları

Aslında sadece online yazışma özelliği olan oyunlar değil, sosyal medya hesapları da aynı tehlikeleri barındırıyor. Bu nedenle sosyal medya hesapları için bir yaş sınırı belirlemek çok önemli. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun açıklamasına göre, çocuklar için 13 yaşından önce sosyal medya profili oluşturulmamalı. Bu yaş sınırını kuşkusuz daha da yukarılara çekmek mümkün. 

Tüm güvenlik önlemleri ve denetimler çocuğunuzu bir yere kadar internetin ve sanal dünyanın olası zararlı etkilerinden koruyabilir. Ancak onu asıl koruyacak olan sizlersiniz ve sizinle kurduğu iletişim. 

Eğer sürekli parmak sallayan otoriter bir ebeveyn olmazsanız ve çocuğunuzu baskılamazsanız sizinle daha fazla paylaşımda bulunur. Çocuğunuz, şüphelendiği bir durum karşısında size danışabilecek rahatlıkta olursa siz de olası tehlikelerden önceden haberdar olmuş olursunuz ki sanırız en büyük güvenlik bu olacaktır.