Mahmud Nedim Paşa
Mahmud Nedim Paşa - Mehmet Zeki Pakalın
Mahmud Nedim Paşa, hiç şüphe yok ki, 19. Yüzyıl Sadrazamları arasında hayatı, yükselişi, icraatları ve
bunların sonuçları açısından incelenmesi gereken ibretlik bir yere sahiptir. Kısa süren iktidarı sırasındaki
fiilleri Sultan Aziz'in katline varacak olaylar zincirini başlatmıştır. Siyasi hayatı kendi ikbali ve
menfaati açısından hep doğru, ancak Devlet ve millet açısından hep yanlış ve feci sonuçlar doğuracak
kararlarla doludur. Mehmet Zeki Bey "Son Sadrazamlar ve Başvekiller" serisini hazırlarken, sadece konu
edindiği şahısların biyografik hayat hikayesini yazmak yerine, dönemlerinin siyasi, milli, ekonomik olayları
üzerinde de durmuş; dönemin matbuatım taramış, o dönemle ilgili kitaplardan alıntılar yapmış, devlet adamlarının
görüşlerini aktarmış, şahitlerini konuşturmuş, bir nevi literatür incelemesi yapmıştır. Tanzimat sonrası
İstanbul siyasetinin bir panoramasını dönemin Sadrazamlık yapmış büyük adamları üzerinden çıkarmıştır,
iktidar hırsının, makam ve mevki hevesinin, Devleti ne duruma getirdiği net bir şekilde bu seride görülmektedir.