Tarih kitabı satın almadan önce dikkat edilmesi gereken ilk husus, kitabın popüler bir ihtiyaca yönelik mi yoksa kişisel bilgi veya merak unsuru olarak mı alınacağı olmalıdır. Bunun dışında tarih kitabı okunması ile ilgili en önemli hususlardan birisi de bu okumaların akademik mi entelektüel amaçla mı gerçekleştirilmek istendiğidir. Ayrıca her kitap türünde olduğu gibi tarih kitaplarının da belirli bir okuma metodu ve düzeni bulunmaktadır.
Tarih Kitapları Neden Okunur?
Tarih kitapları genel olarak geçmiş yaşantılar ve olayların merak uyandırması sebebiyle okunmaktadır. Bu özelliğiyle tarih bir sosyal bilim olarak deney ve gözleme dayanmamaktadır. Bu sebeple insanın bir laboratuvarı olmayışı; onun yaşantısını, yaşadığı süreçleri ve bugün dahi etkisi olan olaylar, gelenek ve kültür hayatını anlamlandırmak amacıyla tarih okunmaktadır. Tarih okumanın bir diğer önemli artısı ise daha etkili ve nedensel düşünmeye yaptığı etkidir. Neden - sonuç etkileşimi içerisinde tarih nesnel ve rasyonel düşünmeyle birlikte toplumları ve dünyayı anlamlandırmaya yardımcı olabilmektedir. Bunların haricinde popüler tarih kitapları bilgi ve kültür seviyesini yükseltmek veya tarih ile ilgili daha özel konularda fikir sahibi olabilmek amacıyla da okunabilirler. Ayrıca akademik çalışmalar için de tarih kitapları önemli birer yardımcı kaynak niteliğindedirler.
Tarih Kitabı Nasıl Seçilir?
Tarih kitabı seçerken en önemli şey başlangıç amacının ne olduğudur. Daha önce pek tarih kitabı okuması yapılmadıysa veya tarihe başlangıç için bir şeyler okunmak isteniyorsa popüler tarih kitapları dünya tarihi kitapları veya tarihi kurgu romanlar ile başlamak bu alana ısınma ve tarihsel araştırmalara alışma konusunda tercih edilebilir. Aynı zamanda bu tür kitaplar hem ileri derece okumalar hem de akademik araştırma içeren tarih kitaplarına geçiş yapmak için bir sıçrama tahtası da olabilirler. Bunun dışında popüler tarih kitapları, dünya tarihi kitapları ile tarihi romanlar araştırılacak sonraki konular için de birer beğeni ve fikir sunabilirler. Belirli bir konuda okuma yapılacaksa o konuya özel akademik ya da popüler kitaplar seçilebilir. Ayrıca özel konularda akademik araştırmalar için tarih kitabı seçilecekse derleme makalelerden veya alanında özel olarak çalışılmış yazar ve akademisyenlerin kitaplarından da yararlanılabilir. Bu tarz akademik kitaplarda konu ile ilgili ayrıntılı kaynakça ve dipnotlarla yeni okumaların da önü açılabilir. Anılar, belli bir fikrin tarihini veya gelişimini anlatan kitaplar, askeri tarih haricinde sanat, edebiyat, bilim gibi daha spesifik alanlarda yoğunlaşan tarih kitapları veya bibliyografiler de okuyucunun ilgi, istek ve ihtiyacına göre tercih edilebilirler. Tarihin ilişkili olduğu arkeoloji, coğrafya ve sosyoloji gibi alanlardan tarih üzerine okuma yapmak isteyenler için ise disiplinler arası çalışmalar içeren tarih kitapları daha etkili ve faydalı olabilirler.
Tarih Kitabı Nasıl Okunur?
Popüler tarih kitaplarının çoğunluğu bir konu hakkında basitçe ve yüzeysel olarak bilgi edinmek üzerine kurulu olduğundan bu tür kitaplar okunurken konu ile ilgili bir ön okuma veya araştırma yapılması konunun daha net kavranması için faydalı olabilir. Tarihi kurgu romanlar için ise daha çok bir edebi eser niteliği taşıdıklarından herhangi bir ön hazırlık yapılması gerekli ve zorunlu değildir. Bu tür kitaplar diğer roman türündeki eserlerde olduğu direkt olarak tüketilebilirler. Akademik amaçla okunan dipnot ve kaynakça muhtevası geniş kitaplarda bazen konuya göre el altında bir terimler sözlüğü veya Osmanlıca sözlük bulundurmak, duruma göre ise ön okuma ve araştırma yapmak gerekebilir. Bu tür eserlerin baştan sona roman gibi okunması zor olduğundan parçalara bölerek veya ilgi çekici noktalarda notlar çıkarılarak okunabilir. Akademik tarih kitapları yazıldıkları dil ve hitap ettikleri kesim sebebiyle bazen ağır olabilir. Bu sebeple yavaş, kısa ama düzenli okumalar yaparak ilerlemek daha faydacı bir yöntem olarak düşünülebilir. Kişi biyografileri veya dönem tarihine yer veren kitapları okurken kronolojik sırayı takip etmek daha akılda kalıcı bir okuma yapılmasını sağlayabilir. Tarih kitapları doğaları gereği bazen ağır ve büyük olabileceği için gerektiğinde yarım bırakmak ve üzerinden bir süre geçtikten sonra devam etmek veya baştan sona okumak yerine belirli bölümleri okuyarak ilerlemek daha sağlıklı sonuçlar verebilir. Bunların dışında tarihle ilişkili olan dallarda yapılacak tarih kitabı okumaları da her iki bilim dalı arasındaki benzerlikler ve farklar esas alınarak ilerletilirse çoğulcu bir bakış açısı ve perspektifi daha geniş bir dünya görüşü sağlayabilir.
133372487841740312.png){kind=icon}
