Bilgisayarınızın tam performans ile çalışmasını sağlayan en önemli sistem bileşenlerinden olan bellek ramler, günlük kullanım için olduğu kadar, bilgisayar oyunu oynayanlar ve iş amaçlı proje üzerinde çalışanlar için de oldukça önemlidir. Çok sayıda bellek çözümü sunan Kingston, Corsair ve Hi-Level gibi firmalar, her kullanıcının ihtiyacına uygun olabilecek ürünleri geliştirmeyi sürdürmekteler.
RAM Fiyatları
Farklı anakart modeli ve anakart çipsetine göre üretilen bellekler, standart bilgisayarlar için normal birer elektronik devre şeklinde piyasada yer alır. Bilgisayar oyunlarıyla ilgilenenler ya da yoğun projelerle uğraşanlar için geliştirilen bellekler, üzerlerinde pasif soğutmalarla gelebilirler. Bu soğutma mekanizmalarının avantajı, uzun süre çalışan bellek ramlerde yaşanabilen ısınmanın önüne geçmektir. Soğutmalı ürünlerin bir diğer avantajı ise overclock olarak adlandırılan, sistem bileşenlerinin ekstra voltaj verilerek ya da verilmeyerek fabrika çıkış hızlarından daha yüksek hızlara yükseltilmesi işlemlerinde, ramlerin daha yüksek hızlara çıkabilmesine olanak tanımasıdır.
Sunucular için geliştirilen bellekler, normal belleklerden farklı olarak ECC olarak adlandırılan hata düzeltme özelliğiyle gelir. Bu sayede olası elektrik dalgalanmalarında ya da sistem hatalarında, sabit diske yazılacak verilerin bozuk olması engellenir. Bu amaçla üretilen ram fiyatları normal belleklere kıyasla daha yüksek olabilmektedir. Yalnızca masaüstü bilgisayarlar için değil, dizüstü bilgisayarlar için de üretilen bellekler, yoğun kullanımlarda yavaşlayan dizüstü bilgisayarlar için ideal çözüm olabilir. Çoğu dizüstü bilgisayarın alt kısmında bulunan koruma kapakları açılarak bellekler kolaylıkla takılabilir. Bu tarz işlemlerin ürününüzü garanti kapsamından çıkarabileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Bilgisayarınızın garanti süresi dolduysa, bu işlemi gönül rahatlığıyla yapabilirsiniz.
Tercih edeceğiniz ürünlerin fiyatları; SD, DDR, DDR2, DDR3, DDR4 yapılarının yanı sıra, kapasiteleri, hızları ve hangi bilgisayar türü için geliştirilmiş olduklarına göre değişiklik gösterebilir.
RAM Nedir?
Bilgisayarda kullanıcının yaptığı işlemleri geçici olarak depolayan ve gerektiğinde bu işlemlerle ilgili verileri silen veya sabit diske yazan en önemli bilgisayar bileşenlerinden biri RAM'lerdir. Yetersiz bellek uyarısı, internet gezintisinde, müzik ya da video gibi çoklu ortam oynatımlarında, uzun süreli oyun seanslarında, bilgisayarda yavaşlama olarak kendini gösterebilir. Çoğu kez işlemci veya sabit disk merkezli sanılan yavaşlamanın asıl kaynağı, işletim sisteminin, yetersiz boyutlu ve yavaş bellekte biriken verileri, bir süre sonra sabit diske yazmaya başlayarak sabit diski bellek olarak kullanmasıdır. Bu durumun önüne geçebilmek için, sistemde her zaman yüksek boyutta bellek bulundurulması gerekir. Böylelikle gerek yoğun aktivitelerde, gerekse proje çalışmalarında ya da internet gezintilerinde yavaşlama ve tıkanmalar ortadan kaldırılabilir.
Gelişen teknolojiyle kapasiteleri ve hızları artan bellek ramler, yüksek hızlara düşük güç gereksinimleriyle çıkabildikleri için çok verimli ve sorunsuz çalışırlar. Anakart modellerine ve anakartların çipsetlerine bağlı olarak, giriş yapısı farklı olan bellekleri almadan önce, anakartınızın modelini öğrenmeli ve bilgisayarınızla uyumlu olan bellekleri edinmelisiniz. Aksi halde aldığınız bellekleri kapasite ve uyumluluk gibi nedenlerden dolayı bilgisayarınıza takamayabilirsiniz.
RAM'in Görevleri Nelerdir?
İşletim sistemi üzerinde gerçekleştirdiğiniz bütün faaliyetler, belleklerin sizden gelen komutları çok hızlı bir şekilde ilgili donanım bileşenlerine yönlendirmesiyle hayata geçer. Örneğin yazı yazmak ya da tablo oluşturmak için açtığınız ofis uygulamalarında girdiğiniz veriler, siz uygulamadaki "Kaydet" tuşuna basana kadar bellek ramlerde saklanır. İlgili tuşa bastığınız an, bellekteki veriler sabit diske kaydedilir. Bu örnekten yola çıkarak, bilgisayar kullanımınızda belleklerin ne kadar önemli ve hayati fonksiyona sahip olduğunu görebilirsiniz.
Oyun severlerin bilgisayarlarına yüksek bellek alma sebepleri, gelişen bilgisayar oyunlarının; grafik, yapay zekâ, fizik kuralları gibi çok çeşitli değişkenleri gerçek zamanlı olarak oyuncuya yaşatabilmek için yüksek kapasiteli belleklere ihtiyaç duymasından kaynaklıdır. Aksi halde oyun sırasında takılmalar, yavaşlamalar ve hatta donmalar gerçekleşebilir. Güncel bilgisayarlar işletim sisteminizin 32 bit veya 64 bit olmasına bağlı olarak 64 GB’a kadar bellek desteği verebilir.
Dahili ve harici bellekler ne işe yarar?
Bilgisayarda kullanılan bellek türlerini, genel olarak "RAM", "ön bellek", "flash bellek" şeklinde kategorize edebiliriz. RAM (Random Access Memory) bilgisayarın hafızasını oluşturan veritabanıdır. Kısacası, bilgisayar ortamında bize verileri saklama imkânı sunar. Bilgisayarın performansını etkileyen önemli parçalar arasında yer alan RAM, SRAM ve DRAM olmak üzere iki çeşitten oluşur. RAM verileri depolayabilmek için sürekli enerji kullanımına ihtiyaç duyar. RAMler anakartın üzerinde bulunan bellek yongalarından meydana gelir. Ön bellek ise işlemcilerde bulunan ve ingilizce karşılığı cache olan birime denk düşmektedir. CPUlar sürekli işlem yaptığı için hafızadan veri okumaya dönük bir sistem örgüsüyle çalışır. Bu hafızaların yüksek hızda olması, işlemcinin performansında da ciddi oranda artışa neden olur. Ön Bellek, işlemcinin verileri daha kısa sürede işlemesini sağlayan bir yapı ortaya koyar. Bunların da kendi içerisinde L1 ön bellek, L2 ön bellek ve L3 ön bellek gibi türleri bulunmaktadır. RAM ve ön bellek dahili bileşenler arasında yer alırken flash bellek ise harici bileşenlerden biridir. Yani, bilgisayara dahil olmayan ek parça gibi işlev gösteren bir bellek türüdür. Verilerin taşınabilir olması, transferinin yapılabilmesi açısından flash bellek büyük bir önem taşımaktadır. Yeni teknoloji olan bu ürün, verileri saklamak için güvenlidir. Flash bellek, RAM'den farklı olarak verileri manuel olarak işleme imkânı sunar. RAM ise bu işlemi otomatik gerçekleştirir.
Bellek kapasitesini nasıl artırabilirim?
Sahip olduğunuz anakartın RAM kapasitesini destekleyecek RAM'i edinmeniz sizin için faydalı olacaktır. Aynı zamanda, bilgisayarınızda boş bir RAM slotu bulunması gerekiyor. 4 GB üzeri RAM kullanmak istiyorsanız Windows işletim sisteminizin 64 Bit olduğundan da emin olmalısınız. Zira, kullanım açısından donanımsal uyum kadar yazılımsal uyum de önem taşır. Bellek kapasitesini artırmak için kullandığınız eski RAM'in özelliklerini taşıyan RAMlerden alıp boş slotlara takmanız yeterli olacaktır. RAMler'in 2 GB, 4 GB, 8 GB modelleri bulunur ve bu modelleri slot sayınıza göre kullanabilirsiniz. Diğer taraftan tercih edilen marka ve modelin eskisiyle uyumlu olması da kapasitenin sorunsuz bir şekilde artmasını sağlayacaktır.
Bellek performansını nasıl artırabilirim?
Bilgisayar belleğinin performansı RAM kapasitesi kadar RAM işlemcisiyle de alâkalıdır. Kapasiteyle birlikte işlem gücünü artırmak için DDR ve MHz düzeylerini yükseltmek gerekecektir. Piyasada yaygın olarak kullanılan DDR 4 modülleri yeni teknolojiyi desteklemekle birlikte yüksek MHz hızlarına erişebilmektedir. Bunun için eski RAMlerinizi değiştirmeli, direkt olarak anakartın desteklediği DDR, MHz ve GB değerlerine uygun RAMler edinmelisiniz. RAM slotlarının daha verimli kullanımı için 4x2 GB veya 8x2 GB kitleri tercih edebilirsiniz. Kitler, birlikte satılır ve daha uyumlu bir performans sunar. Bunun asıl sebebi aynı markanın, aynı model ürünlerinin kit halinde satılmasıdır.
Hızlı belleklerin özellikleri nelerdir?
Hızlı bellekler yüksek kapasiteden ziyade yüksek işlem güçlerine sahiptir. Bir belleğin kapasitesi yüksek olabilir fakat işlem gücü düşükse o RAM performans hususunda sınıfta kalır. Yani, RAM alırken kapasitesiyle birlikte MHz hızlarına bakmanız sizin için ürünün daha iyi performans sunması anlamına gelmektedir. DDR 4 Ramler, yeni teknoloji olduğu için daha yüksek işlem gücüyle çalışmaktadır.
Flash bellek biçimlendirme nedir?
Flash bellek için dosya biçimlendirmesi, FAT 32, exFAT, NTFS gibi dosya formatlarını içerir. Bu biçimlendirmeyi yaparken dosyaların yedeğini almazsanız bellekte yer alan dosyalar silinir. Fat 32, Mac sistemlerde ve Windows tabanında sorunsuzca çalışırken NTFS dosya sistemi sadece Windows tabanlı sistemlerde sorunsuzca çalışmaktadır. Diğer taraftan NTFS, daha fazla işlem yaptığı için flash belleği daha çok yıpratır, ancak Fat 32 daha uzun bir kullanım vaat eder. FAT 32, 32 GB boyutuna kadar destek sunarken, NTFS ise sınırsız bir kullanım alanı tanır. Ancak, exFAT dosya sistemi, Fat 32'nin boyut sınırlaması sorununu çözer ve NTFS sisteminden daha hızlı çalışır. Linux gibi eski işletim sistemleriyle çalışmayan exFAT Windows, Mac ile uyum içerisinde çalışır.
Flash bellek biçimlendirme nasıl yapılır?
Flash belleğin üzerine sağ tıklayarak biçimlendirme özelliğini aktif hale getiriyoruz. Sonrasında yukarıdaki başlıkta özellikleri ifade edilen dosya sistemini seçiyoruz ve eğer tercih edersek ayırma birimi boyutunu seçiyoruz. Bu seçenek, flash belleğin dosyaları hangi boyutlarda bölümlendirerek okuyacağını içeriyor. Küçük boyutlu dosyalar için düşük değerler alandan tasarruf etmenizi sağlar. Örnek vermek gerekirse, boyutu 200-300 kb olan resimlerden 1000 adet yükleyecekseniz, bu değer düşük olsun. Mesela, 512 kb seçerseniz 200 kb'lik her resim, 512 kb alan kaplayacaktır. Tüm ayarlamaları yaptıktan sonra hızlı biçimlendir seçeneğine tıklamanız yeterli.
