Araçlarda bulunan motor devir sensörü, yaptığı görevler itibarıyla motor sağlığı ve ömrü için oldukça önemli bir parçadır. Bu parça, hem motor devrini kontrol eder hem de krank milinin doğru konumda çalışıp çalışmadığını tespit eder. Krank mili ise aracın yürümesi için motor içinde oluşan hareketi vites kutusuna ulaştıran parçadır. Bu açıdan bakıldığında krank milinin doğru çalışması, aracın yol alması için önemlidir.
Motor devir sensörü de motor devri ile krank miline dair elde ettiği bilgileri "Elektronik Kontrol Ünitesi" adı verilen bir bölüme gönderir. Elektronik Kontrol Ünitesi ise genel olarak kısaltılmış olan adlarıyla bilinir. Bu kısaltılmış adlar, "EKÜ" ya da "ECU"dur. Öte yandan, bir araçta birden fazla EKÜ bulunur ve bu EKÜ'ler birbirleriyle haberleşir.
Motor devir sensörü ya da bir diğer bilinen adıyla krank devir sensörü, motorun ön kısmında ya da şanzıman tarafında bulunur. Birimin yerini, aracı üreten mühendisler belirler. Motor devir sensörlerinin yeri, her arabada aynı olmaz.
Sensörün konumunu daha net ifade etmek gerekirse motorun ön kısmında bulunan motor devir sensörleri, bu kısımdaki kasnağın ardına yerleştirilmiştir. Bir dişlinin üzerinde bulunurlar. Şanzıman tarafında bulunan sensörler ise volan dişlisinin arkasında bulunan bir dişli üzerine yerleştirilmiş vaziyettetir.
Motor devir sensörünün görevi, krank mili ve motor devrini kontrol etmek olduğundan araçtaki parçalarla alakalı birçok işlemde de önemli bir rol üstlenir. Bunlar; yakıt enjeksiyon başlangıcı ve yakıt püskürtme zamanlamasını ayarlamak, turbo şarj basıncını ayarlamak, benzinli motorlarda ateşleme zaman ve avansını ayarlamak olarak sıralanabilir. Aynı zamanda değişken supapların zaman ayarlaması için de motor devir sensörü devreye girer. Otomatik şanzımanlarla ilgili görevi de bulunur. Otomatik vitese sahip olan araçlarda da vites değişim noktaları, yine bu sensör tarafından belirlenir.
Motor devir sensörünün yapısı, mıknatıs ve bobinden oluşur. Sensörün içerisinde bir mıknatıs vardır ve bu mıknatısın etrafına sarılmış bobin bulunur. Sensörün motor devrini ve krank milinin açısal pozisyonunu algılama işlemi ise bu mıknatıs yapısının karşısındaki dişliyle olan ilişkisine bağlıdır.
Sürekli dönen dişli, mıknatısta oluşan manyetik alanın da sürekli değişmesine neden olur. Manyetik alan değiştiğinde ise voltaj oluşur. Üstelik, manyetik alanda büyük değişikliklerin oluştuğu zamanlarda sensördeki voltajda da büyük değişimler meydana gelir. Dolayısıyla devir sensörünün karşısındaki dişli, manyetik alanda; manyetik alan da voltajda dalgalanmalara neden olur. Bu dalgalanmalar sebebiyle sensör sargılarında "gerilim" oluşur. Ortaya çıkan gerilimler, değişkenlik göstererek krank milinin pozisyonu hakkında sensöre veriler gönderir.
Tüm bu sürecin sonunda motor devir sensörü, motorun devrini ve krank milinin açısal pozisyonu algılar. Elde ettiği bilgileri de EKÜ diye bilinen elektronik kontrol ünitesine gönderir. Üstelik, bu işlemler oldukça kısa bir zaman içerisinde gerçekleşir.
Araba devir sensörü arızalandığı zaman ateşleme sisteminde de aksaklıklar meydana gelir. Aracın motoru çalışmaz. Aracın göstergesinde arıza ışığı yanabilir.
Bu sensörün arıza sebepleri arasında ise birden fazla etken bulunabilir; Motor devir sensörünün bozulmasının sebebi, kablolarının kopmuş olmasından kaynaklanabileceği gibi bağlantı soketlerinin temas etmemesi de olabilir. Arızaya neden olan diğer sebepler ise açıkta bulunan sensörlerin kirlenmesi ya da sensörün elektronik kontrol ünitesinden yeterli gerilim alamaması şeklinde sıralanabilir. Son olarak, sensörlerin yapılarını oluşturan parçaların bir süre sonra özelliklerini kaybetmesi ve aşınması da arabadaki devir sensörünün sağlıklı çalışmamasına neden olabilir.
Motor devir sensörü ya da diğer adıyla krank devir sensörünün arızalarını tespit etmek için özel test cihazları kullanılır.
Motor devir sensörleri fiyatları araçların modellerine göre farklılık gösterse de genel olarak ucuz parçalar kategorisinde değerlendirilirler. Ancak her ne kadar ucuz olsalar da ateşlemeden yakıt püskürtme zamanına; hatta, turbo şarj ve şanzımana kadar birçok alanı ilgilendirdikleri için ihmal edilmemesi gereken parçalardır.
