Torsiyon
Torsiyon, araçlarda çeşitli mantıkla çalışır bir durumda olan esneme sistemine verilen isimdir. Torsiyon sistemiyle aracın, genellikle daha da iyi bir biçimde yol tutuşu sergilediği bilinmektedir. Fakat otomobil üretimi yapan firmalar dünyasında sadece bir iki otomobil markası haricinde kullanılan bir sistemdir. Yani torsiyon sistemi her marka araçlarda bulunmaz. Araçlarda arka tekerler için üretilen ve kullanılan, iki ayrı tekerleği birbirine bağlayan boruya da torsiyon çubuğu ismi verilmektedir. Bu sistemde iki tekerlek birbiriyle bağlı ve de torsiyon helezon aracılığıyla şasiye bağlanmaktadır. Bu sistem otomobillerde arka tekerden tek bir tanesi bile çukura veya bozuk bir yola girerse diğer teker işe bağlantılı olduğu için torsiyon çubuğunun dönmesine ve çift teker hareketinin olmasına sebep olacaktır. Bu nedenle bağımlı süspansiyon adı da sıklıkla kullanılmaktadır.
Araç sürüşünün güvenliliği ve konforu için önemli bir rol oynayan torsiyon, araçlarda değişik bir mantık ile çalışır hususta olan farklı türde esneme sistemidir. Aks’a paralel ve dikey bir şekilde konumlandırılmış boru biçimindeki torsiyon çubukları bulunmaktadır. Bu torsiyon çubuklarının işlevi yol tutuşunu en yüksek seviyeye çıkartmaktadır. Birbirine bağlı iki teker helezon aracılığıyla torsiyon sisteminin birleştiği noktadan şasiye bağlıdır. Aynı zamanda torsiyon çubuğu tekere paralel bir şekilde ve dikey bir biçimde olur. Torsiyon çubuğu özelliklerinden bir tanesi de düşük maliyetli olması ve araçların süspansiyonunda kullanılmasıdır. Torsiyon çubuğuna her ne kadar fazla yükleme yapılırsa esneme de bir o kadar artış olur. Esneme derecesi çubukta kullanılmış olan malzemelere göre de değişmektedir. Torsiyon çubukları oldukça uygun fiyatlı ve sağlam olduğu için sıklıkla kullanılsa da bazen arızalanabilirler. Torsiyon çubuğu birçok kez araçların alt bölgesinin darbe almasından veya paslanmasından dolayı zarar görür.
Otomobillere göre değişen torsiyon çubuklarının bir ucu direksiyon eksinine veya kontrol koluna monte edilmiştir. El feneriyle torsiyon çubuğunda çatlak gibi olumsuz bir durum oluşup oluşmadığına bakılır. Eğer ki ufak bir çatlak oluşmuş ise bunun çubuğun yarısına kadar ulaşması kısa bir zaman alır. Torsiyon sistemi aracı sürücülerinin ve çevredekilerin güvenliği için son derece önemlidir. Çubukta oluşan bu gibi durumlarda torsiyon çubuğu hemen değiştirilmelidir. Bir diğer aşamada ise torsiyon çubuğunda pas oluşup oluşmaması düzenli olarak kontrol edilmelidir. Pas, kumlu gibi kabuklu bir şekilde görülmektedir. Paslanma olduğu zaman yine torsiyon çubuğunun değişmesi gerekmektedir. Aynı zamanda çubuğun tutturulduğu cıvatalar da kontrol edilmelidir. Eğer cıvatalar da paslanmış ise pas torsiyon çubuğuna da yayılmış demektir. Bu nedenle yine torsiyon çubuğunun değişmesi gerekmektedir. Deneme sürüşü özelliklede araçların yüklerinin olduğu bölündeki kontrol için yapılmaktadır. Bir bölgede aşırı derecede sarkma varsa bu demek oluyor ki torsiyon çubuğu hasar görmüştür. Herhangi bir nesne, özellikle de ağır yük altındaysa zaman içerisinde metal yorgunluğuna yenilir.
Deneme sürüşü yapılırken hızlanmalara dikkat edilerek herhangi bir patlama sesi olursa torsiyon çubuğu hasar görmüş demektir. Peki torsiyon çubuğu kırılırsa aracın sürüşünü nasıl etkiler? Torsiyon çubuğu kırılan bir araç sürülebilir ancak bu durumda çok fazla dikkat edilmesi gerekmektedir. Arka veya ön çubuğun kırılmasına göre aracın kullanımında farklılık olur. Ön dönüş çubuğu kırılmış ise aracınızı yönlendirirken sorun yaşarsınız. Özellikle de yüksek hızda aracınızı kullanırken aracınızda gevşeme hissedersiniz. Bu sebeple aracınızın kontrolünü kaybedebilirsiniz ve kaza yapma ihtimaliniz çok yüksektir. Arka bölgedeki çubukta hasar görme ve kırılma varsa durum daha da ciddi bir hal alır. Arka bölgedeki çubuğun kırılması özellikle de şerit değiştirirken, virajı alırken ya da aracın gövdesinin sarsılacağı farklı durumlar aracınızı güvenli bir şekilde sürmenizi büyük derece de etkiler. Kırılan torsiyon çubuğuyla sürüş anında sürücünün normal zamandan daha dikkatli ve daha yavaş sürmesi gerekmektedir. Bu durumda, şerit değiştirmekten kaçınılmasında fayda vardır. Araç ile hızlı dönüş yapılmadığı ve yavaş kullanıldığı sürece, çubuk değiştirilene kadar kullanılabilir. Ancak sizin yine de torsiyon çubuğunuz kırıldığında aracınızı sürmemeniz daha iyi olacaktır. Aracın torsiyon sisteminde oluşan arızalarda uyanık ve son derece dikkatli olunmasında fayda vardır. Hem kendi güvenliğiniz hem de çevrenin güvenliği için bu gibi durumlar oldukça önelidir. Sürüş konforu ve güvenliği bakımından torsiyon sistemi düzenli bir şekilde ihmal edilmeden kontrol edilmesi gerekmektedir. Araç torsiyon fiyatları modeline göre değişiklik göstermektedir. Ancak fiyatı oldukça makuldür. Bu yüzden birçok kişi tarafından torsiyon çubuğu ve torsiyon germe kolu tercih edilmektedir.
Torsiyon Sisteminin Avantajları ve Dezavantajları
Son dönemde B segmentlerinin hepsinde ve de C segmentlerinin ön çekişli olan araçlarda torsiyon süspansiyon kullanılmaktadır. Bu sistemin üreticilerinin bu kadar sıklıkla kullanmasının nedeni üretim sırasında montajının son derece kolay olması ve sistemin çok az parçalardan oluşmasından kaynaklı maliyetinin düşük olmasıdır. Son senelerde üreticilerin hemen hemen her alanda fiyat odaklı çalışması sistemin sıklıkla kullanılmasını sağlamıştır. Daha az parçalardan oluşan ve de doğrudan alttaki şaseye bağlanmış olan burulma çubuğu, otomobilin içerisinde hemen hemen hiç yer kaplamamaktadır. Bu sadece de üreticiler büyük bagaj hacmi sunabilmektedir. Kullanıcılar bakımından, parçanın maliyeti ve bakımı süspansiyona bakılarak ciddi oranda düşüktür. Dezavantajları ise, yükleme alanı ve sistemi maliyeti bakımından ekstra bir artı sağlasa bile sürüş sırasında konforu oldukça düşürmektedir. Özellikle de tek çukurda otomobilin bütününün sarsılmasına neden olmaktadır. Çok sert bir şekilde girilen virajlarda aracın savrulması ve kontrolün zorlaşmasına neden olmaktadır. Sadece ön kısımdan çekişli araçlarda uygulanan bu sistem arka kısımda kullanılmamaktadır. Torsiyon çubuğu, aracın güvenliği ve konforu için son derece önem taşımaktadır. Araç markaları tarafından maliyet ve üretim kolaylığı sağlasa bile genellikle farklı bir süspansiyon sistemi kullanılmaktadır.
Torsiyon Nedir?
Torsiyon sistemi araçlarda oldukça farklı bir sistemle çalışır durumdayken bir esneme sistemine verilmiş olan isimdir. Torsiyon sistemi sayesinde aracın daha da iyi bir şekilde yol tutuşu sergilediği görülmektedir. Fakat otomobil üreticileri belli başlı araçlar dışında bu sistemi kullanmamaktadır. Yani bütün markalardaki araçlarda torsiyon sistemi bulunmamaktadır.
Torsiyon Arızasını Nasıl Anlarsınız?
Son derece uzun ömürlü kullanım sağlayan ve basit parçalardan olan torsiyon, çok sık olamasa da bazen arızalanabilmektedir. Otomobilin torsiyon çubuğunun arızalanması durumunda arka tekerlerde genellikle bir savrulma söz konusu olabilir. Siz aracı kullanırken dışarıdan birisi aracın sürüşüne göre bunu anlayabilir. Aracınız hareket etmezken arka tekerleklere baskı uyguladığınızda hareket eder. Çukurlarda veya bozuk yollarda arka bölümden gıcırtı şeklinde ses gelir.
Torsiyon Çubuğunun Çalışması Nasıldır?
U biçimde bir çubukla arka yayları birbirine bağlayan bu sistem, çok basit şekilde çalışır. İki tekerlekteki helezon yayının bağlı olması nedeniyle arkadaki sağ tekere gelen herhangi bir darbede sol arka tekerlek de etkilenir ve bu tekerlekte de hareketlenmeye neden olur. Bu durumda sürücünün konforunu son derece etkilemektedir. Yüksek bir hız ile alınan virajda arka süspansiyonların arasındaki bağlantılar, aracın oradan oraya savrulmasına neden olabilir. Hatta sert bir şekilde girilen virajda arka tekerleklerden birisinin havaya kalkmasına bile neden olabilir. Bu durum sürücünün ve çevresindekilerin güvenliği açısından iyi olmamaktadır.
