Çalışma masası büro, ofis, okul veya ev gibi alanlarda okuma yazma işlemleri için veya bilgisayar ve benzeri ekipmanlar ile birlikte çalışmak için tasarlanan mobilya parçasıdır. Başta evler ve ofisler olmak üzere spesifik alanlar için de çalışma masası kullanılabilir. Bu tür masalar ders veya ofis işlerinin daha hızlı tamamlanmasına yardımcı olurken aynı zamanda konforlu bir çalışma alanı yaratmak için de kullanılırlar.
Çalışma Masası Nasıl Seçilir?
Farklı amaçlara ve kullanım şekillerine hizmet eden envaiçeşit çalışma masası modeli bulunduğundan masa seçimi çok önem kazanmaktadır. Çalışma masası seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli kriterler özellikle şunlardır:
- Masanın hangi ihtiyaca cevap vereceği veya hangi sorunu çözeceği düşünülmelidir.
- Kullanım şekli ve amacına yönelik olarak hangi materyalin tercih edilebileceğine karar verilmelidir.
- Masanın boyu, uzunluğu ve taban yüksekliği gibi hususlar hesaba katılmalıdır.
- Mobilyanın yerleştirileceği ev, ofis veya iş yeri için elzem olacak ölçümler yapılmalıdır.
- İleride doğabilecek ek ihtiyaçlar düşünülerek masa boyutu hesaplanmalıdır.
Masa tercihi yapılmadan önce mutlaka kullanım alanı belirlenmeli ve masanın ortalama ölçüleri hesaba katılarak araştırma ve seçim aşaması değerlendirilmelidir. Bu aşamada çalışma masası tercihi yapılırken dikkat edilmesi gerekilen ilk unsur ise masanın nereye konulacağı ve hangi amaçla kullanılacağıdır. Masanın evde, ofiste, okulda veya başka herhangi bir yerde kullanılacak olmasına göre masa seçimi değişiklik gösterebilir. Ev kullanımı için nispeten küçük boyutlu bir çalışma masası yetebilecekken, iş amaçlı kullanımda yüksek çalışma temposu sebebiyle daha büyük ve fonksiyonel masalar tercih edilebilir. Masa seçerken önem verilmesi gereken bir diğer husus ise hangi amaçla kullanılacağıdır. Basit, gündelik işler için sade ve şık bir masa yeterli olur. Kitap okuma, bilgisayar koyma veya çok işlevli olarak kullanma gibi amaçlar için daha büyük, nispeten karmaşık veya raflı çalışma masaları gerekebilir. Çalışma odalarında kullanmak için eve alınacak masalarda işlevsellik ön plana çıkar. Salona veya farklı odalara konulacak çalışma masalarında işlevselliğin yanı sıra şıklık ve dekoratif görünüm de tercih sebebi olabilir.
Mühendislik çizim çalışmaları yapacak olan kişilerin seçimlerini bu iş için özel olarak üretilmiş çizim masalarından yana kullanmaları önemlidir. Bunun haricinde çalışma masasını çoğunlukla kitap, dergi ve makale gibi basılı metinleri okuma üzerine kullanacakların ise kitaplıklı veya özel raflı masaları tercih etmeleri kullanışlılık ve fayda açısından çok daha doğru bir tercih olacaktır. Ayrıca çalışma masasında masaüstü bilgisayar ile çalışacak olanların hem tüm donanımları ile bir bilgisayarın sığabileceği ölçülere hem de ek kullanım alanının kalabileceği büyüklüğe sahip ürünleri seçmeleri daha sonra yaşanabilecek sorunların önüne geçebilir. Ek olarak masanın ana kullanım amacı dışında küçük depolama alanları tercih edilmek istenirse dolaplı, kapaklı veya çekmeceli çalışma masaları da ihtiyaçlara cevap verebilecek türlerin başında gelmektedir. Alandan tasarruf etmek için veya özel nedenlerle duvar köşelerine denk getirilecek masaların ise dikdörtgen veya kare formda olmasına özen gösterilmelidir.
Çalışma masası seçimindeki önemli unsurlardan birisi de seçilecek masanın rengi ve yapımında kullanılan malzemenin niteliğidir. Kitap okumak, ders çalışmak gibi amaçlarla kullanılacak masaların kırmızı, sarı veya parlak mavi gibi göz yorucu renklere sahip olmaması gerekir. Bunun yerine siyah veya kahverengi gibi göz yormayan, daha koyu ve sade renkler tercih edilmeli, mümkünse tek renk kullanımına dikkat edilmelidir. Masanın dekoratif bir öge olması istendiği takdirde ise parlak ve göz alıcı renklerden veya desenli modellerden yana seçim yapılabilir. Tahmin edilen kullanım süresi ve kullanım yerine göre de mobilyanın yapıldığı materyal önem kazanmaktadır. Uzun süreli kullanımlar için ceviz ve kestane gibi dayanıklı ağaçlardan yapılan ve koruyucu dolgusu tamamlanmış ahşaplar tercih edilebilirken, kısa süreli ve yoğun olmayan kullanımlarda plastik, levha, MDF ve sunta gibi malzemelerden üretilen masalar tercih edilebilir. Tüm bu hususlar ile birlikte masanın ağırlığı, tutucu ayakların malzeme yapısı ve demonte etme biçimleri de çalışma masası seçiminde önem arz etmektedir.
Çalışma Masası Modelleri
Çalışma masaları ile ilgili konularda dizayn ve model önemli yer tutar. Kişisel zevke hitap edebilmesi, estetik görüntüsü ve mekanın dekorasyonuna birebir uyumu da önemlidir. Bu anlamda bakıldığında daha geniş kullanıcı kitlesine hitap edebilmek için çalışma masaları pek çok farklı türde üretilerek müşteri beğenisine sunulur. Hangi amaçla kullanılacak olursa olsun çalışma masalarının mekana uyumu önem verilen konuların başında gelmektedir. Örneğin, bazı ofisler açık renklere uyumlu iken bazı ofislerde ise koyu renkli mobilyalar tercih edilebilir. Bu tercih sebebiyle çalışma masası seçimi de kullanılacağı yere uyumlu olması açısından aynı veya benzer tonda renklere sahip olan modellerden seçilebilir. Aynı zamanda daha karmaşık kullanımlar ve özellikle ofisler için çekmeceli modeller hayat kurtarıcı rol üstlenebilir. Evrak, dosya ve diğer belgelerin saklanması, toplanması ve korunması için bu tür çalışma masası modellerinin en az bir tarafında üçlü çekmece seçeneğinin bulunması önem taşır. Gerek görüldüğünde ufak bir toplantı masası şeklinde kullanım sağlayacak masalarda ise sadelik ve işlevsellik daha ön plana çıkarken, mobilya boyutunun nispeten biraz daha büyük olması da gerekebilir.
Bazı çalışma masası modelleri özel ihtiyaçlara istinaden üretildiğinden çeşitli ve çok farklı özelliklere sahip olabilir. Örneğin mühendislik alanında yapılacak çizim çalışmaları için üretilen modellerde genellikle belli bir eğim açısı ile birlikte üzerinde rahatlıkla çizme ve kesme işlemleri yapılabilmesi için metal ya da çizilmez plastik malzeme tercih edilir. Çocuk çalışma masalarında ise yükseklik değerinin normal bir çalışma masasına göre çok daha kısa olması, masanın devrilme ihtimaline karşı sağlam ve aynı zamanda hafif olması da önem kazanır. Bir diğer özel alan olan yatakta dizüstü bilgisayar kullanabilmek için üretilen modellerde ise masanın, bir bilgisayar ve faresinin rahatlıkla sığabileceği kadar büyük ama ağırlık yapmayacak, portatif şekilde kurulup kaldırılabilecek kadar hafif olmasına dikkat edilir.
Öğrenci Çalışma Masası
Öğrenciler için tasarlanan çalışma masalarının en önemli özellikleri konfor ve sadeliktir. Çalışma esnasında motivasyonu düşüren ve odaklanmayı ortadan kaldıran göz yorucu renkler ve desenler bu tür çalışma masalarında tercih edilmezler. Genellikle tek ve mat renklerle tercih edilen öğrenci masaları konsantrasyonu artırırken sadelik unsurları da öğrencinin kendisini çalıştığı konuya verebilmesine olanak tanır. İşlevsellik de öğrenci masalarının önemli özellikleri arasındadır. İhtiyaca göre küçük bir kitaplık rafı bulunan modeller tercih edilebileceği gibi, çekmeceli veya dolaplı modeller de tercih edilebilir. Öğrencinin çalışma masasında hızlıca ulaşması gerektiği ve konsantrasyonunu kaybetmemesinin önemli olduğu durumlarda kitaplık raflı çalışma masaları ön plana çıkmaktadır. İstenilen tüm kaynak, kitap ve belgelerin yakında olması zamandan tasarruf sağlarken, öğrencilerin başka işlerle meşgul olmasının önüne geçerek verimlerinin düşmesini de engelleyebilir. Ayrıca yazılı kaynaklar haricinde silgi, defter, cetvel gibi ders materyallerinin saklanabileceği çekmeceli yapıdaki masalar da verimlilik açısından faydalı olabilir.
Özellikle sınav dönemlerinde kullanılacak öğrenci çalışma masalarında küçük ve işlevsel ayrıntıları bulunan modeller çok daha dikkat çekici ve moral verici olacaktır. Çalışma masası için aydınlatma lambasının takılabileceği küçük bir platform, kahve veya çay gibi sıcak meşrubatların koyulabileceği özel bir bölüm ya da yazıcı, tarayıcı gibi sürekli ihtiyaç duyulabilecek ürünlerin yerleştirilebileceği kısımları bulunan masalar öğrencinin masayı daha verimli kullanmasını sağlar. Masa ile ders çalışma rutinini eşleştirerek verimliliğini artırmasını sağlayabilir. Öğrenci masası seçimi kadar önem taşıyan bir diğer mesele ise masanın koyulacağı yerdir. Öğrenci masalarının mümkünse direkt olarak güneşe maruz kalmayan ancak gün ışığının hissedilebileceği, havadar, yeterince ışık alabilen, rutubet gibi sorunlar yaşanmayan ve pencereye yakın bir konumda olmasına dikkat edilmelidir. Bunların dışında masanın konumunun kullanılabilecek bilgisayar, yazıcı gibi materyaller sebebiyle prizlere yakın olması da verimlilik açısından önemli olabilir.
Kitaplık Raflı Çalışma Masası
Kitaplık rafına sahip çalışma masaları özellikle çalışma masasını kitap okumak için kullanacak kişiler ve sınav dönemindeki öğrenciler için tercih edilebilir çalışma masası modellerinin başında yer alır. Ayrıca akademik çalışmalar yapacak olanların da ihtiyaçlarına cevap verebilecek modeller arasında bulunan kitaplık raflı çalışma masaları istenilen belge, kitap ve dokümanlara masa başından ayrılmadan erişebilmeye olanak tanır. Burada dikkat edilmesi gerekilen birkaç husus bulunur. Eğer raf seçimi küçük de olsa bir kitaplık oluşturmak için yapılacaksa mutlaka daha fazla sayıda bölmesi ve rafı olan modellerin tercih edilmesi gerekir. Ayrıca raf tipinin masa ile bağlantılı olup olmadığı, ayrı bir aparat veya duvara monte gerektirip gerektirmediği gibi konuların da düşünülmesi önemlidir. Raf seçimindeki bir diğer önemli husus ise kitaplığa yerleştirilmesi düşünülen kitap boyutlarının rafların eni ve boyu ile uyumlu olup olmadığı konusudur. Özellikle roman, hikaye gibi kitap türleri için kullanılan ölçülerin dışında ansiklopedi, atlas veya sözlük gibi kaynaklar yerleştirilecekse bu hesaplamaların doğru şekilde yapılması önem taşır.
Tek veya çift kitaplık rafı bulunan modeller daha fazla kitap koyma kapasitesine sahipken, genellikle ana kullanım alanının dar olmasına sebep olabilir. Bu sebeple raflı çalışma masası tercihi yapılırken çalışılacak alanın boyutuna dair bir fikirle seçim yapılması gerekir. Özellikle çalışma alanı içerisinde bir bilgisayar konumlanacaksa yükseklik ve derinlik ayarlarının da iyice düşünülmesi önemli hale gelir. Ayrıca bu tür masalar çoğunlukla yüksek boy oranına sahip olduklarından duvara monte edilerek güvenlik anlamında sağlamlaştırılmaları da gerekebilir. Tüm bunların haricinde raf kısmının masanın üst, yan ya da her iki tarafta yer alıp almaması konusunda karar vermek ve buna uygun modellere bakmak önem taşır.
Kitaplıksız Çalışma Masası
Özellikle ofislerde sade ama kullanışlı çalışma masası tercihi daha çok ön plana çıkar. Bunun sebepleri arasında iş yükü bulunan pek çok işletme veya büroda genellikle masaüstü veya dizüstü bilgisayar kullanımı dolayısıyla işlerin halledilmesi yer alır. O yüzden karmaşık ve büyük masalar yerine daha küçük, kompakt ve daha az fonksiyona sahip çalışma masaları yeterli olabilir. Ayrıca bu tür çalışma masaları çoğunlukla günün belirli saatleri arasında kullanıldığından konfor ve rahatlık daha çok ön plana çıkar. Kitaplıksız çalışma masaları genelde yalnızca tek bir iş veya işlem için kullanılan, nispeten daha ufak olan ve daha az yer kaplayan modeller arasında yer alır. Üstelik bu tür modeller ofis ve oturma düzeni değişikliklerinin daha rahat yapılabilmesi için hafif ama dayanıklı malzemeden imal edilen materyallerden üretilir. Bunların haricinde kitaplık ve rafı bulunmayan çalışma masaları işlevselliğinin yanı sıra ofis düzeninde dekorasyon ve ofis uyumu için de şık olması elzem olan çalışma masası modellerinin başında kendisine yer bulur.
Çalışma işlevinin dışında dekorasyon amaçlı olarak da özellikle şık olarak tasarlanan bu tarz modeller, tablo, biblo veya figürler ile kombin edildiklerinde göze daha hoş gelen etkiler bırakabilirler. Bu da ofis veya iş düzeninde hem bütünlük hem de koordinasyon sağlanmasına yardımcı olur. Lamba, saksı, organizer gibi aksesuarlarla süslenerek kullanılabilen bu tür masalar genellikle ferah ve rahat bir ortam hissi yaratmaya da katkı sağlar.
Bilgisayar Çalışma Masası
Basit ev kullanımlarında genel kullanıcılar için sade ve işlevsel bir çalışma masası yeterli olabilir. Bu tarz masalarda dikkat edilmesi gereken en büyük unsur masanın üzerine koyulmak istenen bilgisayarın ve çalışma alanının boyutları üzerinden seçim yapılmasıdır. Zira masaüstü veya laptop kullanımında boyutlar önemli ölçüde farklılık arz edebilir. Ayrıca ev tipi kullanıcılar için gerektiğinde yazıcı, hoparlör gibi teknolojik cihazların kullanılabilmesi için ek alanların olması da bilgisayar çalışma masalarında aranan özellikler arasında yer alır. Yine bu anlamda masanın alt kısmında bilgisayar kasasının gizlenebileceği bir bölmenin olması, klavye ve mouse kullanımı için ise sürgülü bir kısmın bulunması da çalışma masası seçiminde ev kullanımı için gerekli özellikler arasında bulunur. Yazıcı kağıtları, şarj aleti ve kablo gibi aksesuarların koyulabileceği kapaklı raflar veya çekmeceler olması da işlevselliği artıracak kullanışlı bir masa isteyenlerin arayacağı niteliklerden bazılarını oluşturur.
Bilgisayar ile profesyonel iş yapan kullanıcılar için ise daha farklı özelliklere sahip masalar öne çıkar. Birden fazla monitör veya bilgisayar ile çalışması gereken yazılımcı, grafiker veya web tasarımcılar için masa uzunluğu ve masanın kaldırabileceği maksimum ağırlık değerleri önem taşır. Bu tür bir kullanım senaryosuna göre her bir monitör için masa içerisinde kablo geçiş deliklerinin yanı sıra, aydınlatma için bölümler, masa ayaklarının sabitlenebilmesi ve monitör ile etkileşimin artması için masa eninin diğer türlere göre daha uzun olması gibi faktörler dikkat çeker. Ayrıca kutu, fotokopi kağıdı gibi sarf malzemeleri ile yazıcı hoparlör, sinema sistemi gibi farklı kullanımlar için masa altında, yanında veya üst kısmında ek bölümler yer alması avantajlı hale gelir. Bu tür alanlara isteğe bağlı olarak koyulabilecek figür, biblo ve tablo gibi görsel şıklık yaratacak aksesuarlar da bilgisayar çalışma masalarında çok fonksiyonluluğun önemine işaret eder.
Ofis ve Çok Fonksiyonlu Çalışma Masası
Ofis kullanımı ve ihtiyaçları normal bir ev kullanımına göre farklılık gösterdiğinden ofis ve bürolar gibi iş yerleri için tercih edilecek çalışma masası modelleri de değişiklik gösterir. Genellikle sade ve şık bir çalışma masasının tercih edildiği ofislerin yanı sıra daha karmaşık işlemlerin tek bir yerde yapılabilmesine ihtiyaç duyulan ofisler de bulunur. Ofislerde bulundurulan çalışma masalarında çoğu zaman bir dizüstü ya da kompakt bir masaüstü bilgisayar yer aldığından daha sade, ancak şık ve dayanıklı masalar tercih sebebi olabilir. Bunun yanı sıra iş süreçlerinde birden fazla işin halledilmesi gereken durumlarda kullanılabilen çok fonksiyonlu çalışma masalarına da ihtiyaç duyulabilir. İş yerinde alandan tasarruf edebilmek ve var olan alanda daha çok kişinin çalışabilmesi imkanına sahip olabilmek için kompakt çalışma masaları tercih edilebilecek modellerin başında yer alır. Bu modeller içerisinde özellikle duvar köşelerine yerleştirilerek hem yerden tasarruf edebilen hem de daha fazla fonksiyonu bir arada sunabilen çalışma masaları dikkat çeker.
Çok fonksiyonlu çalışma masaları birden fazla kullanım alanı için tercih edilebilecek en iyi çalışma masası modellerini oluşturur. Aynı masada hem bilgisayar ile çalışma hem kitap okuma hem de not tutma gibi işlemler yapılabilir. Çok fonksiyonlu masalar hem kişisel kullanım hem de iş yapmak için ek masa masrafı yaratmak istemeyen kullanıcıların yönelebileceği çözümler arasında yer alır. Bu tür masalarda aynı anda çekmece, kitaplık, bilgisayar kasası, kutu, yazıcı ve kağıt gibi farklı türden malzemelerin yerleştirilebileceği alanlar bulunabilir. Ayrıca çeşitli figürler ve maketler gibi dekoratif eşyaların koyulabileceği türden küçük raflar da yer alabilir.
Bir çalışma masasının dayanıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Öncelikle masanın üzerinde durduğu ayakların demir profil ya da çelik gibi metal türevi sağlam bir alaşımdan yapılmış olması gerekmektedir. Bunun haricinde masa tablasının yine demir veya çelik çubuklarla desteklenmiş olması dayanıklılık açısından önem taşımaktadır. Ayrıca masanın yapımında kullanılan malzemenin türü, kalınlığı ve kalitesi de bu konuda bir fikir edinilmesini sağlayabilmektedir.
Çalışma masası seçimi yapılırken hangi güvenlik kriterleri göz önünde bulundurulmalıdır?
Basit ve nispeten hafif bir çalışma masası alınırken masa ayaklarının kalitesinin yanı sıra masanın desteklediği maksimum ağırlık ölçüleri de dikkate alınmalıdır. Ayrıca masanın yapımında kullanılan malzemelerin sağlık açısından herhangi bir sorun teşkil edip etmediği araştırılmalı, seçim bu kriterler göz önüne alınarak yapılmalıdır. Özellikle masa üstünde veya yanında uzanan rafı, kitaplığı ve dolabı olan yüksek ve ağır masalar için duvara monte edilebilen ürünlerin seçilmesine özen gösterilmelidir. Ayrıca çocukların kullanacağı masalarda da herhangi bir devrilme veya kaza riskine karşı gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.
Çalışma masaları "çalışma" işi haricinde başka hangi amaçlarla kullanılabilir?
Özellikle bilgisayar çalışma masaları PC veya konsol oyunları oynamak, film-dizi izlemek gibi aktiviteler için de kullanılabilir. Ayrıca kolayca silinebilen veya su geçirmez özelliklere sahip çalışma masaları küçük atıştırmalar ve yemekler için kullanılabilir. Bunların yanı sıra ofislerdeki nispeten büyük masalarda küçük toplantılar düzenlenebilir veya grup projelerinde kullanım için isteğe bağlı olarak organize edilebilirler.
