Kedi maması, kedilerin besin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla hazırlanan özel bir besin türüdür. Hem doyurucu hem de vitamin ve benzeri ihtiyaçlarını karşılayan mamalar, kedilerin doğru beslenmeleri için özel olarak üretilir. Kedilerin yaşına, kilosuna ve cinsiyetine göre hazırlanan kedi mamalarının farklı aroma ve besin değerine sahip birçok çeşidi bulunur. Özellikle yavru ve genç kediler için proteini ve yağ oranı yüksek mamalar üretilir. İçinde vitamin, yağ ve amino asit gibi pek çok besin maddesi bulunduran kedi mamaları, çeşitlerine göre farklı içeriğe sahiptir. Hazırlanırken uygulanan basınç ve pişirme gibi işlemler sırasında mamanın bozulma olasılığına karşı bazı besin maddeleri kedi mamalarına sonradan eklenir. Mesela et içerisinde bulunan amino asit, mamanın hazırlanması sırasında bozulur. Bu nedenle amino asit ete piştikten sonra yani işlem gördükten sonra eklenir.
Kedi mamaları ıslak mama ve kuru mama olmak üzere iki formda üretilir. Farklı aromalara ve besin değerlerine sahip mamalar, genel olarak yüksek ısı ve basınç altında haddeleme ile pişirilir. Kuru mamalar %8 ile %10 arasında nem içerir. Pişirildikten sonra daha lezzetli hale getirmek ve besin değerini yükseltmek için üzerine yağ, protein ve vitamin gibi bileşenler eklenir. Zengin ve faydalı besin içeriğine sahip pek çok kuru kedi maması, kedilerinizin günlük ihtiyacı olan mineralleri barındırır. Ayrıca Omega 3 ve Omega 6 bulunduran kedi mamaları, kedilerin bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine ve enerji düzeyini dengelemesine yardımcı olur. Kuru kedi mamaları genel olarak çok katmanlı kâğıt torbalarda satılır. Plastik film katmanlı torbalara da koyulan mamalar, aynı zamanda koekstrüzyon veya laminat filme benzer paket stilleri ile de ambalajlanır. Islak kedi mamaları ise %75 ile %78 arasında nem içerir. Islak mamalar kuru mamaya göre daha farklı üretilir. Genellikle et, sebze, tahıl gibi ürünlerin mineral, yağ ve protein ile karıştırılması ile hazırlanır. Püreye benzer bir hale geldikten sonra katı hale getirmek için çeşitli aşamalardan geçer. Katı hale geldikten sonra şekillendirilerek paketlenen ıslak kedi maması genelde günlük beslenmede bir ek besin ile takviye amaçlı kullanılır. Tavuklu, balıklı, yaban mersinli ve kuzu etli gibi çeşitli aromalara sahip olan ıslak mamalar çeşitli miktarlarda alüminyum veya çelik kutular içinde satılır. Ayrıca folyo çantası şeklinde de ambalajlanan ıslak mamalarda karbonhidrat, kuru mamalara göre daha azdır. İdeal besin değerlerine sahip ıslak ve kuru mamalar, genel anlamda tüm kedi türleri için uygundur. Kediler bazen birini diğerine tercih edebilir.
Aromalarına ve besin değerlerine göre pek çok kedi maması bulunur. Kedi maması alırken dikkat edilmesi gereken noktalardan biri mamaların AAFCO veya FEDIAF onaylı olmalarıdır. AAFCO sadece Amerika menşeli kedi mamaları için geçerlidir. Açılımı "The Association of American Feed Control Officials” yani Amerikan Yem Kontrol Yetkilileri Derneği anlamına gelir. FEDIAF ise Avrupa ülkeleri için belirlenen standart kriterlerinin kısaltılmış isimleridir. Ayrıca mamaların Complete & Balanced (tam ve dengeli) ibaresi taşımaları gerekir. Kedi maması alırken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta kedinizin yaşı, cinsiyeti ve kilosuna uygun miktarda protein ve yağ gibi besin maddeleri içeren kedi mamalarını tercih etmenizdir. Yağlı mamalar kedilere daha lezzetli gelse de kilo ve benzeri durumlarla karşılaşmamak için daha az yağlı mamalar tercih edilebilir. Ayrıca kedilerin tüy dökümünü azaltmak için balıklı mamalar tercih edilebilir. Aynı zamanda tüylerin parlaklaşmasını sağlayan balıklı kedi mamaları, yüksek besin değeri ile kedinizin enerji düzeyini dengelenmesine yardımcı olur.
Kedinizin Profesyonel Mamayla Beslenmesi Önemli
Sağlıklı ve dengeli beslenme, kedilerin yaşamsal fonksiyonlarını eksiksiz şekilde yerine getirmelerine yardımcı olur. Minik dostlarınızın tüketimi için özel olarak üretilen kedi mamaları, kedilerin özellikle ihtiyaç duyduğu ve sindirebileceği besin maddelerini içerir. Kedilerin sağlıklı ve uzun ömürlü olması için hayati önem taşıyan kedi mamaları, özel işlemler uygulanarak kolay tüketime en uygun hale getirilir ve ardından satışa sunulur. İçeriğinde pek çok vitamin, mineral ve amino asit bulunduran kedilere özgü bu gıdalar, üretim sırasında uygulanan ısıl işlemler ile bozulabildiği için ideal besin değerlerinden ödün verilmemesi adına, mamalara üretimin ardından eklenir. Örneğin ette bulunan taurin adlı amino asit, mamanın işlenişi sırasında bozulmaya uğrar ve bu nedenle mamaya sonradan eklenir. Taurin, kediler için son derece önemli olup dışarıdan beslenme yoluyla alınması zorunludur.
Evde hazırlanan yemeklerin kedilere sunulması doğru değildir. Her ne kadar yapımına şahit olunduğu için kediler için sağlıklı oldukları düşünülse de yemeğin kediye özgü biyolojik ihtiyaçlara cevap vereceğinden emin olunamaz. Kedilere özel üretilen kaliteli ve profesyonel mamalar ise, içerdikleri besin ögeleri ve besin değerleri açısından kedinizin sağlıklı ve uzun bir hayat geçirmesine yönelik ihtiyacını karşılayacaktır.
Kediniz için seçeceğiniz profesyonel mama kedinizin yaşına, ırkına, cinsiyetine, kilosuna göre seçilmelidir. Kediniz yavru veya genç ise protein ve yağ oranı yüksek kaliteli mamalar tercih edilmelidir. Minik dostunuzun yaşı ilerledikçe protein oranı yüksek ama yağ oranı düşük mamalar seçmelisiniz. Eğer kediniz için ilk kez mama seçeceksiniz veterinerinizin önerisine başvurmanız yararlı olabilir.
İdeal Kedi Mamasının Kediler Üzerindeki Etkileri
Kediler doğaları gereği etoburdur. Bu nedenle kedilerin beslenmesinde et ve etten gelen protein önemli bir yer teşkil etmelidir. İdeal bir kedi mamasının besin değeri yüksek ve dengelidir. İdeal kedi maması, kedinizin cildine sağlık, tüylerine parlaklık kazandırır. Kaliteli bir kedi maması ile beslenen kediniz sağlıklı olur ve sindirim sorunu yaşamaz. Kemik ve eklem sağlığı yönünden güçlü olur. Bağışıklık sistemi kuvvetlenerek hastalıklara yakalanma riski düşer. İdeal bir kedi mamasının tam dengeli şekilde vitamin ve mineral içerir, böylece kedinizin günlük beslenme ihtiyaçlarına eksiksiz yanıt verir.
Mama içeriğindeki etten elde edilen protein sayesinde kasları güçlenir ve aktif yaşamına sorunsuz devam eder. Ülkemizde üretilen ve satışa sunulan profesyonel kedi mamaları olduğu gibi, yurt dışından ithal edilen yüksek kaliteli kedi mamaları da bulunur. Ana vatanı hangi ülke olursa olsun seçici davranarak satın aldığınız mamanın içeriği ve içeriğinin korunma koşulları sayesinde kedinizin sağlıklı ve dengeli beslenmesini sağlayabilirsiniz.
Özellikle kaliteli mamalar tercih ederek kedinizin mama tüketim miktarını kendiliğinden azaltmış, mama maliyetini düşürerek tasarruf etmiş olursunuz. Çünkü kaliteli mama tüketen kediler, bu mamaları içerik kalitesi ve besleyiciliği daha düşük olan mamalara göre daha az tüketir, doyma hissine daha kısa zamanda kavuşur. Böylece gereğinden fazla mama tüketme eğilimi göstermezler. Ayrıca, dengeli ve sağlıklı beslenen kedinizin dışkı miktarı az olur. Çünkü aldığı kaliteli gıdanın çoğu bünyesine katılarak değerlendirilir.
Yaşam Evrelerine Göre Kedi Beslenmesi
Yeni doğan bir kedi yavrusunun en azından doğumu takip eden iki ayın sonuna dek anne sütü ile beslenmesi gerekir. Sağlıklı doğan bir kedi yavrusu yaklaşık 8 hafta boyunca anne sütü ile beslenir ve ardından sütten kesilir. Bebek 1 yaşına geldiğinde ise profesyonel ve kaliteli yetişkin kedi mamaları ile beslenmesi önerilir. Anne sütünden bir nedenle mahrum kalan yavru kediler için ise bu duruma özel üretilen yeni doğan mamaları bulunur. Bu yavru kedilere özel üretilen mamaların içeriğinde yavruların sağlıklı gelişimlerini destekleyecek şekilde süt tozu bulunmaktadır. Yavru kediler, doğumlarından itibaren sağlıklı kemik gelişimi için kalsiyum bakımından zengin olan mamalara ve güneş ışınına gereksinim duyarlar. Bir yeni doğan kedi, refleksleri ve içgüdüleri gereği sıkça anne sütü emmeye ve uyumaya yönelir. Sıklıkla süt aldığı için de ishal olması muhtemeldir. Eğer bir yavru kedinin sıvı formda dışkıladığı görülürse durum düzelinceye dek beslenmesindeki kalsiyumun azaltılması ve hatta kalsiyumun bir süreliğine kesilmesi önerilir.
Bir yaşını geçen kediler ise yetişkin kedi sınıfında değerlendirilir. Yetişkin kediler, üriner sorunlara yavru kedilere göre daha yatkındırlar. Beslenmeleri sırasında yüksek miktarda magnezyum tüketen yetişkin kedilerin üriner kanallarındaki pH artarak kristallerin kütlesel büyümesine neden olabilir. Bu ihtimali bertaraf etmeniz için yetişkin kedinizin beslenmesi sırasında sunduğunuz mamadaki magnezyum miktarı risk içermeyecek şekilde düşük tutulmalıdır. Yetişkinliğin ilerleyen dönemlerine ulaşmış yaşlı bir kediniz varsa, böbrek problemlerine karşı hazırlıklı olmanız yani tedbirli davranmanız önerilir. Beslenmesinde bulunan fosfor miktarı çok yüksekse, kedinizde ileri seviyelerde böbrek hasarı oluşabilir. Bu tatsız ihtimali en aza indirmek için yaşlı kedinizin beslenmesindeki fosfor miktarı düşük tutulmalıdır. Böylece daha huzurlu ve sağlıklı bir yaşam sürebilir.
Kediler tüm yaşam evrelerinde taurin adındaki amino asite beslenmelerinde özellikle ihtiyaç duyarlar. Taurin, kedilerde kalp ve görme işlevlerinin sağlıklı devam edebilmesi için gıdalardan almaları gerekli olan bir amino asittir. Eksikliğinde, göz ve kalp sağlığı olumsuz etkilenir, uzun süren taurin eksikliğinde ise kedilerde retinal dejenerasyon, kalp krizi ve görme kaybı oluşabilir. Kedilerin vücudu taurin üretemez, bu nedenle kediniz için tercih edeceğiniz mamada mutlaka yeterince taurin bulunduğundan emin olmanız önerilir.
Sağlıklı gelişim gösteren yetişkin kedinizin günlük beslenmesinde standart olarak aldığı kalori, kilo başına 80 kalori olmalıdır. İdeal besleme yöntemi ise, tercih ettiğiniz profesyonel mamanın paketinde sunulan kullanma talimatlarına uymanız ve önerilen gramajlara sadık kalmanız olacaktır. Kediniz sıkça normalden az ya da çok mama tüketimine eğilim gösterirse, bu durumu veterinerinizle görüşerek tavsiye almanızda yarar olabilir. Kedinizin aşırı kilo artışının nedenleri; sürekli hareketsiz kalması, kısırlaştırılmış olması, yağ oranı yüksek beslenme alışkanlığı olabilir.
Kediler İçin Önemli Besleme Önerileri
Kediler genellikle aralıklı olarak ve azar azar mama yemeğe eğilimlidirler. Eğer kedinize sınırsız besleme uygularsanız gün boyu miktarı az ve sık mama yiyecektir. Kedinizin mama kabında 24 saat sonunda hala yenmemiş mama kalmışsa bu mama kedinizin önünde daha fazla bekletilmemeli ve yeniden servis edilmemelidir, tazeliği bitmiştir. Eğer kedinize yönelik sınırsız besleme yöntemini izliyor ve sadece kuru mama ile besliyorsanız, mamanın yanında her gün mutlaka bir kapta taze içme suyu bulundurmalısınız. Hatta ayrı bir kaba daha taze içme suyu koyarak mamadan daha uzak bir noktaya bu su kabını konumlandırabilirsiniz. Böylece kedinizin sağlıklı bir alışkanlık olan su içme alışkanlığını desteklemiş olursunuz. Mama kaplarının hangi malzemeden yapıldığı da kedinizin sağlığı için oldukça önemlidir. Su kabı olarak paslanmaz çelik ya da seramik kaseler tercih etmeniz ve bu kapları günlük olarak temizleyerek kullanmanız önerilir. Kedinize verilecek mama ve su ne çok soğuk ne de sıcak olmalıdır. Mama ve su mümkün olduğunca oda sıcaklığında sunulmalıdır.
Bazı kediler standarda göre daha iştahlı olabilirler. Eğer kediniz iştahlı bir kediyse ve kilo alma eğilimindeyse gün boyu dilediğince yemesine izin vermeniz halinde ihtiyacı olandan fazla yiyebilir. Bu durumda sınırsız besleme tercih edilmemelidir, miktarı önceden belirlenmiş öğün tarzı besleme tercih edilmelidir. Ayrıca, birden çok kediye sahipseniz aralarında oluşabilecek rekabet dolayısıyla sınırsız besleme zorluk yaratabilir. Bu ve benzer durumlarda yönteminiz miktarı önceden belirlenmiş besleme olmalıdır. Tercih ettiğiniz mama paketinin üzerindeki önerilere uygun olarak ölçtüğünüz ideal miktarda mamayı kedinize sabah ve akşam vermek üzere eşit miktarda bölebilir ve kedinizi dengeli şekilde besleyebilirsiniz.
Fazla miktarda mamayı kısa zamanda tüketen bir kediniz varsa süresi sınırlı besleme yöntemini tercih edebilir, kedinizin yemesi için sınırlı bir süre tanıyarak süre sonunda mamayı daha fazla tüketmemesi için ulaşamayacağı bir yerde muhafaza edebilirsiniz. Konserve yani yaş mama tercih edeceğinizde, satın aldığınız mamanın üretim tarihi ile ve son tüketim tarihini mutlaka kontrol etmeniz, mamayı açtıktan sonra aynı gün tüketmeniz önerilir. Yaş mamalar, ambalajları açıldıktan sonra bir günden fazla saklanırsa saklama koşulları önemli olmaksızın bozulurlar ve bayat mama kedinize yedirilmemelidir. Kediniz için seçeceğiniz mamanın kaliteli olması ve tazeliği kadar doğru besleme sıklığı da önemlidir. Bu tercih, kedinizin sağlık durumuna, ırkına, kilosuna ve yaşına bağlıdır ve kediden kediye değişir. Ayrıca kedinizin karakteri de besleme tercihiniz üzerinde etkili olmalıdır. Kuru mamalar, genç kediniz ya da yetişkin kedinizin gün boyunca önünde serbest şekilde bulundurulabilirken ileri yaşlarda kediniz veya yavru kediniz söz konusu olduğunda küçük porsiyonlara bölünmüş daha az miktarlarda daha sık besleme daha uygun olacaktır. Mama seçiminde sağlık durumu ve gıda hassasiyetleri de mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin kısırlaştırılmış kediniz için veteriner tavsiyesi ile böbreklerin sağlıklı çalışmasını destekleyen ve böbrek rahatsızlıklarından koruyan mamalar tercih edilmesi veya iç hastalıklardan korunmasını sağlayacak mama tercihleri yapmanız uygun olabilir.
Kedinizin özel durumlarına yönelik geliştirilecek beslenme programları kapsamında mama tercihleri yapmanız önerilir. Bol çeşitli mamalar arasından sizi en çok memnun eden seçeneği bulmakta zorlanmayacaksınız. Sağlıklı gelişim gösteren ve sağlıklı bir yaşam süren yetişkin bir kedi, kilosu başına günlük ortalama 80 kalori almalıdır. Örneğin 5 kilo olan bir kedi günde 400 kalori alarak beslenebilir. Bu da kilosu başına ortalama 15-16 kalori protein, 20-25 kalori yağ ve 3-4 kalori karbonhidrat ile beslenmesi gerektiği anlamına gelir. Ortalama bir yetişkin kedinin günlük mama tüketimi miktarı 200 gram kadardır. Bu beslenmenin yarısı etlerden ve balıktan diğer yarısı ise sebzeler ve besleyici tahıllardan oluşmalıdır.
Ev Kedilerine Özel Kaliteli Mama Seçenekleri
Ev kediniz için bol miktarda kuru ve yaş (konserve) mama seçenekleri bulunur. Gerek kuru mamalar gerekse konserve mamalar göz önünde bulundurulduğunda kedinizin günlük besin ihtiyaçlarını doya doya karşılamasında bolca seçeneğiniz vardır. Markaları, aromaları, ham maddeleri, et kaynakları ve miktarları birbirinden farklı olan bu çok çeşitli mamalardan kediniz için en lezzetli ve en besleyici olanları seçmeniz mümkündür. Elbette, kuru mama tüketimine ağırlık verilmesinin kedinizin diş sağlığı üzerinde olumlu etkisi olacağı da göz ardı edilmemelidir. Çünkü kuru mamanın dişler tarafından kırılarak tüketilmesi sayesinde kedinizin dişlerini temizlemede ve tartar oluşumunu önlemede etkili olacaktır.
Bununla birlikte, seçtiğiniz kuru ve yaş mamaların kedinizin sağlığına en uygun kaliteli mamalar olduğundan emin olunmalıdır. İdeal mama seçiminde veterinerinize ve kedi sahibi olan güvenilir yakınlarınıza danışarak ve mamaların paket içeriklerini inceleyerek doğru seçim yapmanız kolaylaşabilir. Besin değeri yüksek olmayıp içeriğinde yüksek miktarda katkı maddesi olan mamalar sırf aromaları çekici geldiği için kedinizin hoşuna gidecekse bile seçici davranarak kaliteden ödün vermemenizde çok büyük önem vardır. Aksi takdirde minik dostunuzda sağlık sorunları ile karşılaşabilirsiniz.
Yetişkin kedinize ödül amaçlı olarak konserve mama vermek üzere seçim yapacağınızda, mamanın markasına, protein ve vitaminler bakımından zengin bir içeriğe sahip olup olmadığına ve katkı maddelerinin doğala yakınlığına dikkat etmenizde yarar var. Kuru mamaların yaş mamalara göre besin değerlerinin daha yüksek olduğu bilinen bir gerçektir. Yetişkin kedinizin dengeli beslenmesinden ödün vermek istemezseniz yaş mama tüketimini haftada en fazla bir adetle sınırlı tutmanız ve kuru mama tüketimini günlük düzenli sağlamanız önerilir.
Yaşam stili gereği ve yaşa bağlı olarak kedinize özel beslenme ihtiyaçları vardır. Cilt ve tüy sağlığı, cilt hassasiyetleri, sindirim sorunları ve sindirim sorunları olan kedilerde bu durumlara özel geliştirilmiş olan veteriner tipi mamalar veteriner önerileri doğrultusunda tercih edilmelidir. Ayrıca yine veteriner önerilerine uygun şekilde, kedinizin kesinlikle tüketmemesi gereken gıdaları tespit ederek diyetinden bu gıdaları uzak tutmanızda yarar olacaktır. Bu konularda göstereceğiniz hassasiyet sayesinde size kedinizle uzun, sağlıklı ve mutlu bir ömür geçirmek kalır.
Yaş Mama Yavru Kediler İçin Önemli
12 aya kadar olan yavru kedilerin dişleri henüz çıkarken kuru mamaları tüketmeleri zordur. Bu nedenle beslenmelerinde yeterli gıda alımını sağlamak amacıyla kaliteli ve besin değeri yüksek yaş yavru kedi mamaları daha çok tercih edilmelidir. Besin değeri daha yüksek olan kuru mamaları sunmak istediğinizde ise 3 öğünün sadece birinde kuru yavru kedi maması verilebilir. Diğer İki öğünde yaş mama ile besleme yapılmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli kısım, yavru kedinizin gereğinden fazla yemesinin önlenmesidir. Öğün sayısı üç olacağı için her öğünde günlük miktarın sadece üçte birinin tüketildiğinden, bu miktarın aşılmadığından emin olunmalıdır. Bu dikkatiniz sayesinde kedinizin obez olma ihtimali en aza iner. Sağlıklı ve dengeli beslenemeyen yavru kedi sık sık hastalanır ve yetişkinliğinde yeme bozukluğuna özellikle de obeziteye yatkın hale gelir.
Kısır Kedilere Özel Beslenme
Kediler kısırlaştırılmalarının ardından hormonal ve metabolik değişiklikler yaşarlar. Kısırlaştırılmış kedilerin metabolizmaları yavaşlayacağı için eskisi gibi aynı mamayı aynı miktarda yemeleri halinde kilo almaya eğilimli olacaklardır. Kedinizin kısırlaştırma operasyonunun ardından da sağlıklı ve mutlu şekilde yaşamaya devam etmesi için kısırlaştırılmış kedilere özel kaliteli ve profesyonel kuru ve yaş mama tüketmesi gerekir. Kısırlaştırılmış kedilere özel geliştirilmiş çok sayıda ve çeşitte mama arasından kedinize en uygun olanı seçmekte zorlanmayacaksınız.
Mama Değiştirirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kedinizin alışkın olduğu mamayı başka bir mamayla değiştirecekseniz bu değişikliği yedi gün süresince kademeli olarak yapmalısınız. Yedi günlük sürenin sonunda kedinizin yeni maması mamanın tamamını oluşturuncaya kadar her gün yeni mamanın oranını artırmalı, eski mamanın oranını azaltmalısınız.
Kedinizi Yeni Mamaya Nasıl Alıştırırsınız?
Mamayı yumuşatmak amacıyla içine çok az ılık su ilave ederek yaş mamanın kıvamını değiştirebilir böylece eski ve yeni mamanın karışımını elde edebilirsiniz. Bu, değişiklik sırasında alıştırma yönünde kolaylaştırıcı olabilir.
Mama Değişimi Sürecinde Nelerden Kaçınılmalıdır?
Mama değişimine ev yemeği eklememelisiniz. Ev yemekleri, kedi beslenmesinde tercih edilmemelidir. Eski mamasına tutkun olan kedinizin yeni mamasına ödül maması ekleyerek yeni mamayı yemesini kolaylaştırabilirsiniz. Yeni mamaya geçişte kedinizi kesinlikle aç bırakmamalısınız. Tıbbi rahatsızlığı olan bir kediniz varsa ve onun tedavisine destek olması amacıyla mama değiştiriyorsanız, veterinerinizin tavsiyelerine tam olarak uymanız önerilir. Kedinizin sağlığına yönelik tehlike oluşturabilecek hiçbir kolaylaştırıcı yöntem tercih edilmemelidir. Kedinizin sağlık sorunu iştahı üzerinde etkili olabileceği için uzman görüşüne başvurarak nasıl bir yol izlemeniz gerektiğine dair tavsiye almanızda yarar olacaktır.
